Palestine tố thỏa thuận hòa bình Israel-Sudan là nhát dao đâm sau lưng

Mỹ giúp môi giới thỏa thuận hòa bình giữa Israel và một số nước Arab. Ảnh Getty Images.

Israel và Sudan ngày 23/10 đã đồng ý bình thường hóa quan hệ trong một thỏa thuận do Mỹ làm trung gian, đưa Sudan trở thành quốc gia Arab thứ ba chấm dứt thù địch với Israel trong hai tháng qua.

Tổng thống Mỹ đã môi giới ký kết thỏa thuận trong một cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Thủ tướng Sudan Abdalla Hamdok cũng như Trưởng Hội đồng Chuyển tiếp Abdel Fattah al-Burhan, theo các quan chức cấp cao của Nhà Trắng.

Theo thỏa thuận, ông Trump đã đưa Sudan ra khỏi danh sách các quốc gia ủng hộ khủng bố. Theo một quan chức cấp cao của Mỹ, Tổng thống Trump đã ký một tài liệu khi ngồi trên máy bay để thông báo cho Quốc hội về ý định của mình.

“Các lãnh đạo nhất trí bình thường hóa quan hệ giữa Sudan và Israel và chấm dứt tình trạng hiếu chiến giữa các bên”, theo một tuyên bố chung do ba nước đưa ra. Theo tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo nhất trí khởi động quan hệ kinh tế và thương mại, với trọng tâm ban đầu là hợp tác nông nghiệp.

Các phái đoàn của mỗi nước sẽ có những cuộc gặp trong các tuần tới để đàm phán về các chi tiết cụ thể của các thỏa thuận trong các lĩnh vực như công nghệ nông nghiệp, hàng không, vấn đề di cư và các lĩnh vực khác.

Tuyên bố khẳng định rằng chính phủ chuyển tiếp của Sudan đã “thể hiện lòng dũng cảm và cam kết chống khủng bố, xây dựng các thể chế dân chủ và cải thiện quan hệ với các nước láng giềng”.

Đoàn thỏa thuận của Mỹ bao gồm cố vấn cấp cao kiêm con rể của ông Trump, Jared Kushner, đặc phái viên Trung Đông Avi Berkowitz, Cố vấn An ninh Quốc gia Robert O'Brien, Ngoại trưởng Mike Pompeo, và quan chức an ninh quốc gia Miguel Correa. Trong đó, con rể của ông Trump được cho là có vai trò lớn.

Sudan là quốc gia Arab thứ ba đã thực hiện các bước hướng tới bình thường hóa quan hệ với Israel, sau Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất và Bahrain. Trước đó, hai quốc gia khác đã gác lại các mối quan hệ thù địch với Israel là Ai Cập và Jordan.

Ông Trump đã bày tỏ sự chắc chắn rằng Iran cũng sẽ tham gia một “thỏa thuận tương tự”, nói thêm rằng ông sẵn sàng giúp Tehran thực hiện điều đó. Tổng thống Mỹ nhấn mạnh rằng ít nhất 5 quốc gia nữa sẽ tham gia vào một thỏa thuận hòa bình với Israel, trong đó Arab Saudi chắc chắn sẽ “sớm tham gia”.

Về phần mình, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ca ngợi động thái này, nhấn mạnh rằng đất nước của ông đang “nhanh chóng mở rộng vòng tay hòa bình”. Về vấn đề Iran, ông cho biết không hề phản đối “bất kỳ thỏa thuận nào với Iran”.

Chính quyền Palestine đã nhanh chóng cân nhắc trước tuyên bố của Nhà Trắng, nhấn mạnh rằng động thái này không gì “một nhát dao mới sau lưng họ”.