Iran tiến gần hơn ngưỡng có thể chế tạo vũ khí hạt nhân

• Israel cảnh báo Mỹ không quay lại thỏa thuận hạt nhân Iran
• Iran, Mỹ và vấn đề hạt nhân: Khi thời thế đổi thay
• Iran phát thông điệp tới ông Biden trước "giờ G"

AlJazeera dẫn lời Chủ tịch Quốc hội Iran, ông Mohammad Bagher Qalibaf, trong chuyến thăm tới cơ sở hạt nhân Fordow hôm 28/1 tuyên bố, trong chưa đầy một tháng qua, các nhà khoa học nước này đã làm giàu thành công 17kg uranium ở mức tinh khiết 20%.

Bên trong cơ sở hạt nhân của Iran. Ảnh: IRNA

Đây là chỉ dấu cho thấy chương trình hạt nhân của Iran đang có tiến bộ đáng kể. Hồi đầu tháng, Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) Ali Akbar Salehi nói rằng, nước này đủ năng lực sản xuất từ 8-9 kg uranium độ tinh khiết 20% mỗi tháng.

Việc Iran tăng cường làm giàu uranium cấp độ cao đã đi ngược lại thoả thuận hạt nhân 2015, còn được biết đến với tên gọi Kế hoạch Hành động toàn diện chung (JCPOA), vốn chỉ cho phép quốc gia Trung Đông làm giàu uranium tới độ tinh khiết 3,67%, vừa đủ để sản xuất năng lượng.

Từ khi rút bớt các cam kết trong JCPOA hồi năm 2019 để đáp trả việc Mỹ rời khỏi thỏa thuận, Iran duy trì cấp độ uranium làm giàu ở ngưỡng 4,5% trong nhiều tháng. Tuy mức này cao hơn cấp độ cho phép trong thoả thuận, song nó vẫn là uranium làm giàu ở cấp độ thấp.

Theo giới chuyên gia, một khối uranium được đánh giá là có độ tinh khiết cao nếu nó có tỷ lệ đồng vị uranium-235 trong nó vượt ngưỡng 20%. AlJazeera mô tả việc làm giàu uranium từ 20% lên ngưỡng 90% - tức cấp độ vũ khí, không đòi hỏi cách biệt lớn về công nghệ.

Để sở hữu 25kg uranium độ tinh khiết 90%, Iran cần sở hữu khoảng 250kg uranium độ tinh khiết 20%. Với tốc độ hiện tại, nước này sẽ mất hơn một năm nữa để thu thập đủ 250kg uranium độ tinh khiết 20%.

Tuy vậy, để chế tạo một quả bom hoặc tên lửa hạt nhân, nước này vẫn cần nhiều thành phần khác ngoài nguyên liệu nổ, vốn đòi hỏi thời gian dài nghiên cứu với sự trợ giúp của các cường quốc. Hiện chưa có báo cáo nào cho thấy Iran đủ khả năng hoặc đã bắt đầu chế tạo những bộ phận đó.

Về phía Iran, nước này khẳng định không có kế hoạch chế tạo vũ khí hạt nhân. Tehran cũng cam kết sẽ trở lại thực thi đầy đủ thoả thuận 2015 nếu Mỹ trở lại văn kiện và dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đơn phương.