EU chính thức tuyên bố không công nhận kết quả bầu cử Belarus

• Chuyên cơ từng chở chỉ huy tình báo Nga đến Belarus chớp nhoáng
• Belarus chuyển quân tới biên giới NATO giữa lúc nhạy cảm
• Tổng thống Putin cảnh báo phương Tây không can dự vào Belarus

DW dẫn lời Thủ tướng Merkel ngày 19/8 tuyên bố, châu Âu "chắc chắn rằng đã có những vi phạm quy tắc lớn trong cuộc bầu cử" ở Belarus. "Cuộc bầu cử không tự do, không công bằng. Đó là lý do tại sao kết quả của cuộc bầu cử không thể được công nhận", bà Merkel nói.

Thủ tướng Đức Angela Merkel. Ảnh: ITN

Theo lời nhà lãnh đạo "đầu tàu" của châu Âu, EU ủng hộ những người biểu tình ôn hoà ở Belarus. Tuyên bố chính thức được đưa ra sau một cuộc họp trực tuyến cấp cao của các nhà lãnh đạo EU.

Cùng ngày, Chủ tịch Uỷ ban châu Âu (EC) Ursula Von der Leyen, người từng là cựu Bộ trưởng Quốc phòng Đức trong chính quyền Merkel, khẳng định EU sát cánh cùng người biểu tình Belarus. "Người Belarus muốn thay đổi và họ muốn điều đó ngay lúc này", bà nhấn mạnh.

Từ sau cuộc bầu cử ngày 9/8 ở Belarus, vốn có phần thắng áp đảo thuộc về Tổng thống Aleksander Lukashenko - người giành tới 80% số phiếu bầu cử tri, các cuộc biểu tình phản đối đã nổ ra ở nhiều nơi với sự tham gia của hàng chục ngàn người.

Trong khi đám đông liên tiếp gây sức ép để Lukashenko từ chức, đối thủ của ông trong cuộc bầu cử là bà Svetlana Tikhanovskaya, người giành khoảng 10% số phiếu bầu và đã trốn ra nước ngoài, tuyên bố không công nhận kết quả bầu cử và cổ vũ làn sóng biểu tình trong nước.

Bà Tikhanovskaya. Ảnh: AP

Những ngày qua, nhiều quốc gia châu Âu, gồm Pháp, Đức và các nước Baltic đã lên tiếng ủng hộ với người biểu tình, chỉ trích ông Lukashenko và bày tỏ hoài nghi về cuộc bầu cử.

Động thái mới nhất của EU không bất ngờ. Quan chức khối từng khẳng định EU sẽ không công nhận kết quả bầu cử ở Belarus và sớm thông qua các lệnh trừng phạt với những cá nhân mà khối này cho là phải "chịu trách nhiệm về bạo lực chống biểu tình ôn hòa và gian lận bầu cử".

Ngày 18/8, nhân vật đối lập Belarus là bà Svetlana Tikhanovskaya cũng lên tiếng kêu gọi EU chính thức tuyên bố không công nhận kết quả bầu cử ở Belarus.

Hiện Belarus chưa đưa ra bình luận chính thức. Việc châu Âu không công nhận kết quả bầu cử ở Belarus sẽ tạo ra thêm áp lực cho Lukashenko và có thể khiến các cuộc biểu tình diễn biến theo chiều hướng căng thẳng hơn.

Hàng chục ngàn người xuống đường biểu tình phản đối ông Lukashenko. Ảnh: AP

Trong phát biểu hôm 18/8, Lukashenko cáo buộc phe đối lập đang "âm mưu tiếm quyền" và rằng các cuộc biểu tình là một phần âm mưu gây bất ổn cho Belarus. Nhà lãnh đạo 65 tuổi nhấn mạnh ông sẵn sàng chia sẻ quyền lực, song thông qua việc sửa đổi hiến pháp chứ không phải bầu cử lại.

Trước đó, ông Lukashenko nói rằng các đơn vị quân đội đã được huy động thêm tới phía Tây, giáp biên giới các nước NATO châu Âu. Lukashenko cũng kêu gọi châu Âu nên tập trung giải quyết công việc nội bộ, thay vì tập trung vào Belarus.

Nga, đồng minh thân cận của Belarus, ngày 16/8 khẳng định sẵn sàng trợ giúp quân sự cho Belarus nếu có biến cố xảy ra. Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 18/8 cảnh báo các nước châu Âu không can thiệp vào tình hình Belarus khi có cuộc điện đàm với các nhà lãnh đạo của châu Âu.

Theo Euronews, ông Putin và các nhà lãnh đạo châu Âu đã thảo luận về khả năng tổ chức các cuộc đàm phán giữa phe đối lập và chính quyền Belarus dưới sự chủ trì của Tổ chức Hợp tác và An ninh châu Âu (OSCE). Tuy nhiên, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 19/8 nói rằng Belarus không cần người trung gian mà các bên có thể tự đàm phán để giải quyết công việc nội bộ.