Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương giải trình về việc phát triển “nóng” điện mặt trời

Thứ Sáu, 14/12/2018, 16:27

Văn phòng Chính phủ vừa truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương báo cáo về việc phát triển ồ ạt các dự án điện mặt trời. Theo đó, lo ngại của Chính phủ là việc bổ sung lượng lớn dự án điện mặt trời vào quy hoạch dẫn tới nguy cơ quá tải hệ thống truyền tải hiện có nếu số dự án này vào vận hành.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương báo cáo về Quy hoạch phát triển điện mặt trời quốc gia, trong đó đặc biệt chú trọng cơ cấu nguồn và kế hoạch phát triển lưới điện truyền tải, trước ngày 15/12/2018. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng phải báo cáo Thủ tướng trước ngày 20/12/2018 về tình hình và giải pháp xử lý tình trạng quá tải các dự án điện mặt trời đã đăng ký, đã được phê duyệt. Đồng thời, xây dựng Quyết định sửa đổi, thay thế Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg ngày 11/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam. “Không được để khoảng trống pháp lý, tạo điều kiện phát triển, gây thiệt hại cho nhà đầu tư, hài hòa lợi ích của Nhà nước – nhà đầu tư – người dân”, Văn phòng Chính phủ truyền đạt chỉ thị. Và báo cáo Thủ tướng trước ngày 20/12/2018.

Hiện nay, điện mặt trời có mức giá bán cạnh tranh nên dễ dẫn đến nguy cơ bùng nổ những cuộc đua đầu tư nhiệt điện mặt trời. (ảnh Internet)

Sau Quyết định 11/2017/QĐ-TTg cơ chế giá cho điện mặt trời đã được cởi trói, các dự án điện mặt trời trên cả nước được phê duyệt, bổ sung vào quy hoạch tăng nhanh chóng. Bộ Công Thương cho biết, tính đến hết tháng 9/2018, có hơn 120 dự án được phê duyệt bổ sung vào quy hoạch phát triển điện quốc gia. Đến năm 2020, tổng công suất phát điện là hơn 6.100 MW và đạt 7.200 MW vào năm 2030. Trong số hơn 120 dự án, có 25 dự án đã ký hợp đồng mua bán điện (PPA) với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và 70 dự án thẩm định thiết kế cơ sở. Hiện cả nước vẫn còn lượng lớn hơn 221 dự án điện mặt trời đang xếp hàng chờ phê duyệt, công suất đăng ký hơn 13.000 MW.

Theo Bộ Công Thương, tổng công suất đăng ký đầu tư loại hình này đã lên tới 26.000 MW, chiếm khoảng 60% tổng công suất các nguồn điện cả nước (hơn 47.000 MW). Như vậy, tổng công suất các dự án điện mặt trời đã vượt xa Quy hoạch điện 7 điều chỉnh trong đó định hướng tới 2020 công suất điện mặt trời 850 MW và tăng lên 4.000 MW sau đó 5 năm.

Theo thống kê của Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia, nếu tính các dự án nhà máy điện mặt trời đã ký và đang đàm phán hợp đồng mua bán điện thì tổng công suất điện mặt trời trên địa bàn tỉnh Bình Thuận lên tới 749,63 MW và Ninh Thuận là 1.047,32 MW( ½ so với phê duyệt) dẫn đến tình trạng các dây truyền tải khu vực này đã rơi vào tình trạng đầy tải, quá tải. Nếu sản lượng hay công suất các nhà máy điện mặt trời bị giảm 10%, mọi tính toán có thể bị đảo lộn, các dự án sẽ không thể thực hiện. Nhiều chuyên gia cảnh báo, đừng để năng lượng tái tạo của Việt Nam đi theo vết xe đổ của Trung Quốc. Mặt khác, giá mua điện mặt trời khá cao ( 9,35 UScent/kWh) tạo ra thị trường mua bán dự án trở nên quá nóng.

Hiện, các dự án điện mặt trời chủ yếu phân bố ở khu vực miền Trung đổ vào phía Nam Trung Bộ và Đồng bằng Sông Cửu Long cần hệ thống truyền tải phù hợp và có tính toán, nếu không sẽ dẫn đến quá tải hệ thống truyền tải hoặc nguy cơ các nhà máy điện mặt trời không thể bán điện cho hệ thống do năng lực truyền tải hạn chế. Bên cạnh đó, hiện nay điện mặt trời có mức giá bán cạnh tranh nên dễ dẫn đến nguy cơ bùng nổ những cuộc đua đầu tư nhiệt điện mặt trời của nhiều nhà đầu tư không có kinh nghiệm hoặc không chất lượng dẫn đến thiếu quy hoạch.

Lưu Hiệp