Xử lý nghiêm người đứng đầu nếu để xảy ra “tham nhũng vặt”

• Xử lý nghiêm “tham nhũng vặt”
• “Tham nhũng vặt” nhưng hậu quả không hề “vặt”
• Phòng chống "tham nhũng vặt" trong CSGT, chấn chỉnh tác phong, văn hóa ứng xử khi làm nhiệm vụ

Đồng chí Trương Hoà Bình, Uỷ viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng chỉ đạo Hội nghị. 

Tham dự còn có Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và 63 tỉnh trong toàn quốc. Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, Thứ trưởng Bộ Công an đại diện Bộ Công an dự, phát biểu tham luận.

Vẫn nhức nhối cán bộ nhũng nhiễu, vòi vĩnh

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình cho biết, thời gian qua, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cấp, các ngành, cả hệ thống chính trị và đông đảo quần chúng, nhân dân đã vào cuộc tích cực trong công tác đấu tranh, phòng, chống tệ nạn tham nhũng. Công tác phòng ngừa, phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng đã có chuyển biến tích cực, nhất là việc phát hiện và xử lý nghiêm minh nhiều vụ việc, vụ án lớn, được xã hội quan tâm, đồng tình, ủng hộ, đã góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội.

Tuy nhiên, ở nhiều lĩnh vực, nhiều ngành, nhiều cấp vẫn còn tình trạng cán bộ, công chức, viên chức vì động cơ vụ lợi đã lợi dụng vị trí công tác, lợi dụng kẽ hở về cơ chế, chính sách, pháp luật, lợi dụng lòng tin, sự thiếu hiểu biết về chính sách, pháp luật của một bộ phận người dân, doanh nghiệp để sách nhiễu, gây phiền hà, kéo dài thời gian giải quyết công việc, giải quyết không đúng quy định.

“Tuy gọi là “tham nhũng vặt” nhưng chúng ta đều thấy rằng tình trạng nhũng nhiễu, gây khó khăn, phiền hà, của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức khi giải quyết công việc liên quan đến người dân, doanh nghiệp; thậm chí đã xảy ra tình trạng lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sách nhiễu, “vòi vĩnh”, “chung chi”… đang là vấn nạn nhức nhối trong xã hội. Hậu quả gây ra cũng rất nặng nề, không kém gì tham nhũng lớn, gây bức xúc, làm xói mòn niềm tin của người dân, doanh nghiệp, các nhà đầu tư, cản trở việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và sự ổn định, phát triển bền vững của đất nước”, Phó Thủ tướng chỉ rõ.

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình nêu lên thực tế là tham nhũng vặt gây ra hậu quả, hệ quả không hề nhỏ. Đa số cán bộ công chức làm việc tốt, rất trung thực, có trách nhiệm, chỉ có một bộ phận hư hỏng gây ra tình hình này, nhưng bộ phận này lại không nhỏ, rải rác ở khắp nơi, nhiều lĩnh vực, ngành nghề, địa phương. “Có người nói, đưa tiền thì họ mới làm, còn không đưa thì không làm, nhưng có người đưa rồi, xin rồi, nhận rồi nhưng không làm. Có thực trạng đó, có phải bôi trơn nhưng chưa trơn, chưa đủ hoặc là không làm được, giải quyết thì anh sẽ chết nhưng cứ nhận”, Phó Thủ tướng cho hay.

Đơn giản hoá thủ hành chính sẽ giảm tham nhũng

Tham luận tại Hội nghị, nhiều bộ, ngành đã thẳng thắn nhìn nhận mặc dù đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc công tác phòng, chống tham nhũng nói chung và phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp nói riêng, song, vẫn còn dư luận về tình trạng nhũng nhiễu, vòi vĩnh trong giải quyết thủ tục hành chính; đề xuất các giải pháp nhằm hạn chế tình trạng này.

Một trong những giải pháp được đa số đại biểu kiến nghị, đó là đơn giản hoá thủ tục hành chính, minh bạch hóa hệ thống pháp luật, xóa bỏ sự chồng chéo giữa các luật

Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc đề nghị “Phải đơn giản hóa thủ tục hành chính và xóa bỏ được cơ chế xin cho. Chừng nào còn cơ chế xin cho còn có dư địa cho tham nhũng vặt. Thực hiện điện tử hóa phương thức giao dịch chính thức, giữa người dân và cơ quan công quyền, đây là phương thức rất quan trọng để đẩy lùi tham nhũng và tham nhũng vặt.

Cùng quan điểm trên, Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, Bộ Công an ban hành các quy trình, quy định chặt chẽ trong từng lĩnh vực công tác, nhất là những lĩnh vực nhạy cảm, dễ tiêu cực, tham nhũng; đồng thời, công khai, minh bạch trong công tác như công khai số điện thoại đường dây nóng, danh tính cán bộ sai phạm. “Việc công khai càng cụ thể, rõ ràng, tình trạng tham nhũng và nhũng nhiễu của cán bộ khi thực hiện nhiệm vụ sẽ càng giảm” – Thứ trưởng Nguyễn Văn Sơn nhấn mạnh.

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm cho rằng, tình hình trên chủ yếu do 5 nguyên nhân, trong đó đầu tiên là người đứng đầu chưa đề cao trách nhiệm nêu gương, chưa gương mẫu trong thực hiện nhiệm vụ. Đặc biệt, khi phát hiện vi phạm lại xử lý chưa nghiêm, thậm chí có nơi còn bao che, dung túng cho hành vi sai trái của nhân viên khi bị phát hiện.

Nhấn mạnh đến việc chống tham nhũng trong lực lượng phòng, chống tham nhũng, dẫn ví dụ từ vụ thanh tra xây dựng nhận hối lộ ở Vĩnh Phúc mới đây, Trưởng ban Dân nguyện của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải cho rằng "con sâu làm rầu nồi canh", phải thực hiện luân chuyển các vị trí công tác để ngăn chặn nguy cơ tham nhũng từ lớn đến vặt, rà soát kiểm tra, thanh tra việc luân chuyển để ngăn chặn hiện tượng này. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát và giám sát của người dân trong phòng, chống tham nhũng vặt là rất quan trọng. Thanh tra Chính phủ nên triển khai đường dây nóng ở các đơn vị, có người trực thường xuyên để lắng nghe phản ánh về vấn đề này.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà Bình phát biểu khai mạc Hội nghị. Ảnh: VGP/Lê Sơn

Xử lý nghiêm người đứng đầu cơ quan, tổ chức nếu xảy ra tham nhũng “vặt”

Đó là quan điểm của Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Sơn khi nói về các biện pháp chống tham nhũng, tiêu cực trong CAND. Thứ trưởng Nguyễn Văn Sơn cho biết, người đứng đầu cơ quan, đơn vị có ảnh hưởng rất lớn đến đơn vị đó, nếu người đứng đầu gương mẫu, nghiêm túc thì CBCS không dám vi phạm. Chính vì vậy, khi xảy ra tham nhũng, tiêu cực, vi phạm thì ngoài xử lý CBCS phải xử lý cả người đứng đầu.

Đồng quan điểm với Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, bà Nguyễn Thanh Hải cũng cho rằng “Khi tiếp xúc cử tri, người dân nói những câu rất đau xót, cử tri bảo hiện tượng tham nhũng vặt ở cơ quan này như làm chứng nhận quyền sử dụng đất,  chứng minh thư, khai sinh….. người dân biết, doanh nghiệp biết, nhìn rất lộ liễu, tại sao đứng đầu cơ quan đó không biết?. Chính vì vậy,  phải xem xét trách nhiệm người đứng đầu cơ quan đó.

Về vấn đề này Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình khẳng định, “không thể nói người đứng đầu ở bộ, ngành, cơ quan đơn vị mình không biết là ở khu vực nào, địa chỉ nào có nhũng nhiễu, tham nhũng vặt và không đề ra các giải pháp kiểm tra, thanh kiểm tra, xử lý đối với hành vi tham nhũng vặt. Chắc chắn người đứng đầu phải biết và nếu tiếp tục để xảy ra, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm”.

Phó Thủ tướng Thường trực cũng cho rằng, Chính phủ luôn xác định quyết tâm chính trị cao trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, kiên quyết ngăn chặn và từng bước đẩy lùi tham nhũng. Việc phổ biến, quán triệt rộng rãi Chỉ thị số 10/CT-TTg có ý nghĩa rất quan trọng, nhằm xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc; qua đó tiếp tục khẳng định quyết tâm chính trị cao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc xây dựng bộ máy hành chính nhà nước trong sạch, vững mạnh, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức hành chính kỷ cương, liêm chính; tăng cường cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.

10 yêu cầu ngăn chặn, xử lý nhũng nhiễu, phiền hà

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình đưa ra 10 yêu cầu với các cấp, các ngành, trong đó nhấn mạnh khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện các biện pháp, nội dung yêu cầu của Chỉ thị ở tất cả các cấp, các ngành một cách nghiêm túc, thực chất và đạt hiệu quả cao, góp phần ngăn chặn, xử lý có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc. Việc triển khai thực hiện Chỉ thị phải bảo đảm đồng bộ với việc triển khai thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018, các chỉ đạo của Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng. Gắn việc thực hiện Chỉ thị 10/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ với việc thực hiện tốt công tác dân vận và các nhiệm vụ của “Năm dân vận chính quyền” với phương châm: “Có dân, tham nhũng lớn cũng diệt được. Thiếu dân, “tham nhũng vặt” cũng dẹp không xong”.

Từng bộ, ngành, địa phương phải xác định rõ trọng tâm trọng điểm, các khâu, các lĩnh vực, vị trí quản lý nhạy cảm, dễ xảy ra vi phạm để tăng cường thi hành các biện pháp phòng ngừa, chấn chỉnh; phải tổ chức kiểm tra, giám sát thường xuyên và xử lý nghiêm vi phạm để bảo đảm tổ chức thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, có hiệu quả các nội dung của Chỉ thị.

“Người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương phải gương mẫu, đi đầu trong việc thực hiện các quy định của Chỉ thị; nếu để xảy ra tiêu cực, tham nhũng tại cơ quan, đơn vị mình phụ trách thì phải chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước; phải coi đấu tranh phòng chống tham nhũng, trong đó có “tham nhũng vặt” làm một nhiệm vụ chính trị thường xuyên, liên tục, lâu dài và lấy đó làm tiêu chí để đánh giá việc hoàn thành nhiệm vụ hàng năm của từng cơ quan, đơn vị”, Phó Thủ tướng yêu cầu.

Phó Thủ tướng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp, nhân dân tiếp tục quan tâm, ủng hộ, theo dõi, giám sát, đồng hành cùng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các cấp, các ngành, quyết tâm thực hiện có hiệu quả các biện pháp ngăn chặn, xử lý nghiêm tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, gây khó khăn, phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tham nhũng, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển bền vững.