Cá trắm kho của làng Vũ Đại vượt biển dịp Tết

• Cá kho làng Vũ Đại nhộn nhịp đón Tết10
• 'Cá kho làng Vũ Đại' được ca ngợi vì phát triển thương mại điện tử
• “Phượt” quanh làng Vũ Đại

Làng Vũ Đại nằm xuôi về phía Đông tỉnh Hà Nam, là nơi nhiều sông ngòi nên có nguồn thủy sản phong phú, đặc biệt có giống cá trắm đen, được xếp vào hàng “thượng phẩm”. Với sự khéo léo từ những bàn tay dân dã, bà con nơi đây đã làm ra món cá trắm đen kho niêu đất có hương vị đặc biệt. Đây là món ăn được duy trì trong căn bếp của người làng cả trăm năm rồi, nhưng nó chỉ được "người thiên hạ" biết đến rộng rãi trong khoảng hơn hai mươi năm trở lại đây.

Để đưa món cá kho vào kinh doanh các giai đoạn đều phải được cân đong kỹ lưỡng theo công thức và phải đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm. Không như trước đây, cá được kho chủ yếu dựa vào kinh nghiệm truyền lại và quy trình xử lý rất... xưa, như nêm gia vị dựa vào ước lượng, hay không theo bất kỳ quy trình vệ sinh nào. Điều thú vị là bà con ở đây chẳng giấu một bí quyết nào trong công thức kho nấu cá. 

Chị Chung là người nấu cá ngon có tiếng tại thôn Nhân Hậu.

Thực khách được mục sở thị từ đầu tới cuối quá trình nấu cá nếu muốn, với điều kiện là... phải đủ sức khỏe. Bởi từ khi nhận những con cá tươi sống tới lúc có thành phẩm là một quá trình kéo dài mười sáu tiếng liên tục.

Bước ngoặt đưa món cá kho Vũ Đại ra với thế giới tới từ một kỹ sư xây dựng tên Nguyễn Bá Toàn. Anh kỹ sư người Hải Dương quyết định bỏ nghề công trình và đặt tương lai của mình vào những niêu cá sau một lần nếm thử. Thuận lợi đầu tiên là làng vốn đã quen với việc kinh doanh. Cá trắm đen, nguyên liệu chính có nguồn cung dồi dào tại địa phương và các loại gia vị quanh năm chưa khi nào thiếu.

Tuy vậy anh Toàn chia sẻ, ngày bắt đầu kinh doanh niêu cá ra đời có chất lượng rất tốt nên đầy hy vọng. Nhưng không ngờ là vài tháng đầu tiên chẳng có một đơn đặt hàng nào cả, trong khi các hộ khác vẫn bán được. Chạy ngược chạy xuôi tìm cách khắc phục không thay đổi được gì, vốn đang là kỹ sư thu nhập ổn định hàng tháng giờ rơi vào hoàn cảnh bi đát, thậm chí lỗ vì chi phí cho quảng cáo, tiếp thị, lúc ấy anh cảm thấy chùn chân. 

Chờ đợi thị trường chấp nhận sản phẩm của mình tất nhiên cần thời gian nhưng anh nhận ra việc chọn sai cách thức tiếp cận người tiêu dùng chính là điểm mấu chốt. Nhìn ra vấn đề, anh Toàn quyết định sử dụng mạng xã hội và các mạng quảng cáo chuyên nghiệp của nước ngoài để quảng bá, cụ thể là Google. 

Cách này hiệu quả lập tức khi lượng lớn khách hàng là người dùng Internet đã tiếp cận sản phẩm và bắt đầu tăng. Cũng vì mức độ phát triển rất nhanh nên chính Google đã đề nghị làm phim ngắn về món cá kho như một minh chứng của việc lựa chọn đúng cách thức quảng bá.

Nhờ công việc kinh doanh phát triển thuận lợi, món cá kho niêu đã thực sự giúp bà con thay đổi cuộc sống. Quy mô sản xuất và cung cấp cho thị trường đã lớn hơn rất nhiều so với trước.

Cá trắm đen nguyên liệu chỉ được gọi về khi có đơn đặt hàng.

Làm một phép tính đơn giản, vào mùa hè là đợt thấp điểm nhất của năm, mỗi hộ một ngày chỉ kho từ 8 đến 10 niêu, trung bình 700 ngàn đồng một niêu (cỡ niêu tùy thuộc vào khối lượng cá, có nhiều cỡ cho khách hàng lựa chọn), thu về trên dưới 20 triệu và thu nhập cả tháng là 200 triệu đồng. Trừ đi chi phí nguyên liệu, quảng bá, cộng tác... bà con lời hàng chục triệu đồng. Tới thời điểm cận Tết nhu cầu đặt hàng tăng mạnh, số lượng lên tới hàng trăm niêu mỗi ngày.

Chị Trần Thị Chung, chủ một cơ sở kho cá kể lại, nghề này chị được truyền lại từ cụ thân sinh. Chị suy nghĩ rất nhiều để mở rộng việc buôn bán của gia đình nhưng không có điều kiện nên chỉ thực hiện được những đơn hàng nhỏ lẻ. 

Đến thời điểm sát Tết 2016, việc buôn bán gặp khó khăn, chị nghĩ sản xuất theo kiểu hộ gia đình về lâu dài sẽ không trụ vững được nên đánh bạo xin tham gia vào chuỗi kinh doanh của anh Toàn. Mới đầu chỉ được giao vài chục đơn hàng để thử tay nghề, sau nhờ hàng có chất lượng tốt nên được tin tưởng giao thêm. Tới nay cứ sau ngày ông Công ông Táo lượng đơn hàng đổ về nhiều, cơ sở nhà chị đảm nhận khoảng hơn 2.000 niêu...

Quá trình phát triển bên bỉ của của cả một chuỗi cung ứng đã được ghi nhận bởi hàng ngàn niêu cá tới tay người tiêu dùng. Bên cạnh đó, cá kho làng Vũ Đại vượt đại dương tới khắp nơi trên thế giới bởi những cuộc gọi đặt hàng từ khắp nơi như Nga, Mỹ, các nước châu Âu, Nhật Bản, Đài Loan...