Nông nghiệp khó thu hút đầu tư ngoại

Trong 10 tháng năm 2015, chỉ có 18 dự án FDI đầu tư vào lĩnh vực nông lâm thủy sản với tổng vốn cấp mới 176 triệu USD, một con số tương đối nhỏ so với tổng vốn cấp mới trong 10 tháng qua (12,4 tỷ USD); và 16 dự án tăng vốn với tổng vốn tăng thêm là 127 triệu USD (so với tổng vốn tăng thêm của cả nước là 19,3 tỷ USD).

Mặc dù là ngành có tiềm năng và lợi thế để phát triển, song tỷ trọng vốn FDI vào lĩnh vực nông lâm thủy sản ở Việt Nam luôn thấp. Tính đến tháng 10/2015, mới có 547 dự án FDI còn hiệu lực trong lĩnh vực nông lâm thủy sản với tổng vốn đầu tư đạt khoảng 4 tỷ USD, chiếm 2,8% tổng số dự án và 1,4% tổng vốn đầu tư FDI tại Việt Nam.

Nhiều chuyên gia cho rằng, kết quả này hoàn toàn trái ngược với những lợi thế và tiềm năng phát triển ngành này của Việt Nam - quốc gia luôn nằm trong top 5 các nước xuất khẩu gạo, cà phê, hạt tiêu, cao su... nhiều nhất thế giới. Lý giải vấn đề này các chuyên gia cho rằng, nhà đầu tư nước ngoài chưa mạnh dạn đầu tư vào nông nghiệp do thủ tục hành chính thực hiện chậm, nhất là thủ tục khảo nghiệm kéo dài rất lâu, thường phải mất vài ba năm thực hiện mới cấp phép cho doanh nghiệp nhập khẩu sản phẩm.

Do sự chậm trễ này mà sản phẩm có hàm lượng khoa học công nghệ cao rất dễ trở thành lỗi thời khi được cho phép đưa vào sản xuất, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, khó khăn về việc tìm kiếm diện tích đất quy mô lớn để triển khai các dự án về nông nghiệp cũng gây khó khăn cho nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào nông nghiệp.

Ngoài ra, FDI vào nông nghiệp thấp có nguyên nhân bắt nguồn từ hạ tầng tại vùng nông nghiệp còn kém, lao động có tay nghề được đào tạo bài bản có rất ít. Hơn nữa, qua nhiều diễn đàn thảo luận, các doanh nghiệp FDI cho rằng các chính sách ưu đãi trong lĩnh vực nông nghiệp như hỗ trợ cơ sở hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực mới chỉ áp dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước, chưa áp dụng đối với doanh nghiệp FDI nên các nhà đầu tư còn hạn chế trong việc đầu tư vào lĩnh vực này.

Bên cạnh đó, một số liệu khác từ Cục Đầu tư nước ngoài cũng cho thấy, thu hút FDI vào nông nghiệp giảm mạnh sau 15 năm. Cụ thể. nếu như cách đây 15 năm, FDI vào nông, lâm, ngư nghiệp chiếm 15% trong tổng vốn đầu tư FDI của cả nước thì trong 3 năm gần đây chiếm chưa đến 0,5%. Tính ra, FDI vào nông nghiệp đã giảm tới 30 lần chỉ sau 15 năm.