Johan Cruyff – vị thánh của bóng đá hiện đại

• Huyền thoại bóng đá Hà Lan Johan Cruyff qua đời1
• Johan Cruyff chỉ trích ĐTQG thậm tệ

Tại sao Johan Cruyff lại có một vị thế đặc biệt như vậy? Do ông là một cầu thủ xuất chúng? Hẳn rồi, nhưng bóng đá vốn không thiếu những danh thủ như vậy. Bởi ông là một HLV xuất sắc? Không ai phủ nhận điều đó, song cũng chẳng thiếu những cựu ngôi sao thành công trên băng ghế huấn luyện.

Sở dĩ Johan Cruyff được đánh giá vượt lên trên tất cả, là bởi ông chính là một nhà cách mạng, một nhà phát kiến, người đã phát triển bóng đá hiện đại bằng tư duy đặc biệt của mình. Người ta vẫn lưu truyền một câu chuyện rằng, ở thời trai trẻ, khi mới đến Catalunya, Cruyff từng đánh cược với người khác rằng: ông sẽ dùng chiếc xe Maserati bạc của mình vượt qua một lèo tất cả các nút có đèn giao thông tại Quảng trường Diganoal (một trong những nơi đông đúc nhất ở Barcelona), trừ chiếc đèn cuối cùng. Tất nhiên, Cruyff đã làm được điều đó. Trên quãng đường chừng 800m có tới 8 nút giao thông có đèn tín hiệu và chiếc xe của ông đã lao vút qua 7 cột đèn đúng lúc chúng vẫn còn đang ở trạng thái màu xanh và cán đích nút thứ 8 vừa đúng khi đèn chuyển sang màu đỏ.

Johan Cruyff là một triết gia bất tử của thế giới bóng đá.

Câu chuyện nhỏ ấy phần nào phản ánh con người của Johann Cruyff: liều lĩnh, nhanh nhạy và luôn tính toán để cho ra một kết quả hoàn hảo.

Dù sở hữu một kỹ thuật cá nhân thượng thặng, thậm chí còn phát minh ra một kiểu lừa bóng mang tên chính mình (được gọi là Cruyff turn), song điều đặc biệt là không bao giờ danh thủ Hà Lan đề cao vai trò của kỹ thuật cá nhân. Ông từng nói rằng: “Vấn đề không phải là có thể tâng bóng 1.000 lần. Bất cứ ai cũng làm được điều đó bằng cách tập luyện, rồi thì anh ta sẽ làm việc trong rạp xiếc” hay “Một cầu thủ đứng tâng bóng giữa trận đấu, rồi để cho 4 hậu vệ đối phương có thời gian quay về, xong mọi người lại tưởng thế là hay. Tôi thì nói rằng cậu ta nên đến rạp xiếc”.

Thứ được Cruyff coi là quan trọng hơn chính là tư duy về chiến thuật khi chơi bóng. Trong sự nghiệp của mình ông luôn nhấn mạnh rằng: “Kỹ thuật là chuyền bóng bằng một chạm, với lực vừa phải, vào đúng chân thuận của đồng đội mình”, rồi thì “Chơi bóng đá rất đơn giản, nhưng chơi thứ bóng đá đơn giản lại chính là điều khó khăn nhất”; hay “Ở các đội bóng của tôi, thủ môn là người tấn công đầu tiên và tiền đạo là hậu vệ đầu tiên”.

Tất cả những triết lý đó ở nói thì hiện tại có thể chẳng có gì đặc biệt. Bất kì ai yêu thích bóng đá cũng có thể nằm lòng và hiểu được tầm quan trọng của nó. Nhưng ở thời của Cruyff thì nó thực sự là một điều hoàn toàn mới lạ, khác biệt với phần còn lại. Và rõ ràng người phát hiện, hiểu ra đầu tiên mới là người vĩ đại nhất.

Cruyff thực sự đã tạo ra một cuộc cách mạng trong môn thể thao vua. Sự chiêm nghiệm của Cruyff đã tạo nên một trong những nền tảng cơ bản của thứ bóng đá đang làm mưa làm gió hiện nay: Kiểm soát bóng và bạn sẽ không bị thủng lưới. Dâng cao gây áp lực với đối thủ ngay khi mất bóng để thu hẹp không gian chơi bóng của đối phương.

“Nếu bạn có bóng, bạn phải làm cho sân bóng rộng nhất có thể, còn nếu không, bạn phải biến nó càng nhỏ càng tốt”, Cruyff nói. Ông cũng là người tiên phong trong cách sử dụng bẫy việt vị một cách vô cùng linh hoạt. Thủ môn trong các đội bóng của ông cũng có khả năng chơi bóng bằng chân và dâng cao như một trung vệ quét. Cruyff đơn giản là đi trước thời đại hàng chục năm.

Ngày 24-3 vừa qua, trái tim của ông đã mãi mãi ngừng đập vì căn bệnh ung thư quái ác. Nhưng như lời ông từng nói trong một cuộc phỏng vấn cách đây gần 20 năm:  “Theo một cách nào đó, tôi đã là bất tử”, chắc chắn những triết lý “made in Johan Cruyff” sẽ là thứ sống mãi với thời gian.