Thiếu cơ sở pháp lý trong quy định chuyển đổi giấy phép lái xe
Cụ thể, Điều 57 của Thông tư quy định, Giấy phép lái xe (GPLX) bằng giấy bìa phải được chuyển đổi sang giấy phép lái xe mới bằng vật liệu PET theo lộ trình sau: GPLX ô tô và GPLX hạng A4 trước ngày 31/12/2016; Giấy phép lái xe không thời hạn (các hạng A1, A2, A3) phải trước ngày 31/12/2020.
Sau 6 tháng theo lộ trình chuyển đổi này mà người có giấy phép lái xe bằng giấy bìa không chuyển đổi sẽ phải sát hạch lại lý thuyết để được cấp lại GPLX. Tuy nhiên, qua rà soát, đối chiếu với các quy định hiện hành, quy định trên của Bộ GTVT không có cơ sở pháp lý, không bảo đảm tính thống nhất và tính hợp pháp.
Quy định về lộ trình đổi GPLX bằng giấy bìa sang GPLX mới bằng vật liệu PET đang gây nhiều băn khoăn đối với cơ quan chức năng và người dân bởi những điểm chưa hợp lý |
Bởi lẽ, nội dung Điều 57 Thông tư dẫn đến cách hiểu: Việc chuyển đổi GPLX, kể cả trường hợp GPLX không thời hạn hoặc còn thời hạn sử dụng, từ giấy bìa sang vật liệu PET là bắt buộc; GPLX không thời hạn hoặc còn thời hạn bằng vật liệu giấy bìa không chuyển đổi sang GPLX mới bằng vật liệu PET theo lộ trình quy định sẽ không còn giá trị sử dụng và người có giấy phép không chuyển đổi sau 6 tháng theo lộ trình chuyển đổi, nếu muốn được cấp lại GPLX sẽ phải sát hạch lại lý thuyết.
Cũng theo ông Đồng Ngọc Ba, điều này không phù hợp với pháp luật hiện hành. GPLX là chứng chỉ cấp cho người điều khiển xe cơ giới có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật để được phép lái một hoặc một số loại xe cơ giới. Về pháp lý, theo ông Ba, trong thời gian có giá trị của giấy phép (không thời hạn hoặc còn thời hạn sử dụng), quyền sở hữu, sử dụng giấy phép của người có GPLX phải được pháp luật bảo đảm.
Việc chuyển đổi các GPLX không thời hạn hoặc đang còn thời hạn sử dụng sang vật liệu mới, có thu lệ phí, cần được xem là quyền của người dân và được thực hiện khi người dân có nhu cầu.
Trong văn bản vừa mới gửi tới Bộ GTVT, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật cho rằng, trường hợp thật sự cần thiết phải chuyển đổi những GPLX không thời hạn hoặc còn thời hạn sử dụng bằng giấy bìa sang GPLX mới bằng vật liệu PET để thuận lợi cho quản lý thì Nhà nước chỉ nên khuyến khích và cần có cơ chế hỗ trợ thủ tục, chi phí chuyển đổi cho người dân.
Đối với quy định buộc sát hạch lại lý thuyết đối với những người không chịu đi đổi GPLX sang thẻ PET theo lộ trình, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật cũng khẳng định “không bảo đảm tính hợp pháp và tính thống nhất”.
Theo Khoản 1 Điều 58 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định điều kiện của người lái xe tham gia giao thông bao gồm: độ tuổi, sức khỏe và GPLX phù hợp với loại xe được phép điều khiển do cơ quan có thẩm quyền cấp. Trong thời gian có giá trị của GPLX, quyền sở hữu, sử dụng giấy phép của người có giấy phép lái xe được pháp luật bảo đảm.
Việc Thông tư 58/2015/TT-BGTVT quy định GPLX không thời hạn hoặc đang còn thời hạn sử dụng bằng giấy bìa bắt buộc phải chuyển đổi sang GPLX mới bằng vật liệu PET là không có cơ sở pháp lý.
Bên cạnh đó, quy định tại Điều 57 Thông tư cũng mâu thuẫn, không bảo đảm tính thống nhất với quy định tại chính Thông tư này. Cụ thể, Điều 48 Thông tư quy định việc cấp lại GPLX được áp dụng đối với 2 trường hợp là GPLX quá thời hạn sử dụng hoặc mất GPLX; không có trường hợp cấp lại giấy phép lái xe do không thực hiện chuyển đổi theo lộ trình.
Từ những phân tích trên, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) đề nghị Bộ GTVT tổ chức xem xét, xử lý bãi bỏ nội dung quy định trái pháp luật tại Điều 57 Thông tư số 58/2015 và rà soát quá trình thực hiện quy định này để có biện pháp khắc phục hậu quả do việc thực hiện các quy định trái pháp luật gây ra (nếu có).
Đồng thời Bộ GTVT cần xem xét, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân đã tham mưu xây dựng, ban hành văn bản có nội dung trái pháp luật và thông báo kết quả xử lý văn bản cho Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được thông báo này.
Trong vòng 2 tháng trở lại đây, người dân trên địa bàn Thủ đô cũng như nhiều tỉnh trên cả nước đổ xô đến các điểm đổi, cấp lại lại GPLX sang chất liệu PET theo Thông tư 58/2015/TT-BGTVT quy định về đào tạo, sát hạch, cấp GPLX cơ giới đường bộ. Thậm chí, theo lộ trình chuyển đổi GPLX sang chất liệu PET đối với GPLX không thời hạn (hạng A1, A2, A3) là trước ngày 31-12-2020 nhưng theo ghi nhận tại Hà Nội, hàng nghìn người dân đã “tá hỏa” đi đổi GPLX loại này chỉ vì hiểu nhầm quy định. |