Ngăn chặn 'tử thần' dưới bánh container

Tai nạn giao thông do xe container gây ra đang ở mức báo động khiến cả xã hội cực kỳ bức xúc, lo lắng bất an. Làm gì để ngăn chặn, giảm thiểu TNGT do xe container gây ra?

Gần đây nhất là vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng xảy ra vào rạng sáng ngày 31/5 trên QL1A. Xe ôtô 7 chỗ và xe khách đang dừng chờ đèn đỏ tại nút giao thông trước Khu chế xuất Linh Trung thì bị xe container BKS 51C-181.44 do tài xế Võ Văn Răng điều khiển với tốc độ 55km/h từ phía sau lao tới, bất ngờ tông mạnh vào đuôi ôtô 7 chỗ, khiến năm người trong xe tử vong.

Trên những buồng lái xe đầu kéo, container hàng ngày tấp nập ra vào các cảng TP, người ta dễ dàng bắt gặp khá nhiều tài xế trẻ tuổi, hớt tóc kiểu đầu đinh, hoặc tóc dài quá cổ, vóc dáng gầy nhom, tóc sơn nhiều màu đang chễm chệ ngự trên con voi sắt khổng lồ và luôn miệng quát tháo, văng tục, chửi bới khi kẹt đường, ùn tắc giao thông gây bức xúc và rất phản cảm. Nghề lái xe container đường dài bên cạnh những yếu tố thuộc phạm trù đạo đức, có lẽ yếu tố về sức khỏe, tuổi tác, kinh nghiệm… luôn là những yêu cầu hàng đầu, bắt buộc phải có.

Năm nay 28 tuổi, tài xế Trần Khánh Long đã có trên 5 năm lái chính xe container hãng T.T chạy đường dài Nam - Bắc. Trước đó, Long làm phụ lơ cho chính xe đầu kéo này nên rất sành sỏi lộ trình Bắc Nam từ TP Hồ Chí Minh ra cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn). Long cho biết, do áp lực nhà chủ khoán xe, khoán tiền nên tài xế phải tranh thủ chạy, càng ngắn ngày càng có lợi, nhanh chóng đảo vòng.

Tranh thủ, theo cách nói của Long là bớt thời gian nằm đường, nhưng vẫn chấp hành đúng luật giao thông và quy định về tốc độ, tải trọng khi tham gia lưu thông trên đường. Cũng có lúc, chở hàng dưa hấu, thanh long, bị “ùn ứ” ở cửa khẩu Tân Thanh - Lạng Sơn nằm 2-3 tuần mới về không chỉ tốn kém tiền bạc chi phí mà còn kiệt sức.

Theo tài xế Long, kinh nghiệm lái xe đường dài, sức khỏe mới là yếu tố quyết định. Người nào nghiện rượu bia, thuốc lá hoặc chơi ma túy không sớm thì muộn cũng gây ra tai họa. Để tỉnh táo cho những chuyến đi dài ngày, Long tranh thủ ngủ để tài phụ chạy trên những cung đường thẳng đẹp, an toàn và liên tục uống nước tăng lực “bò húc” để tỉnh táo hơn.

Trao đổi với chúng tôi, Luật sư Thái Văn Chung - Giám đốc Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP Hồ Chí Minh cho biết, xu hướng phát triển vận tải hàng hóa bằng phương tiện đầu kéo, xe container là tất yếu trong nền kinh tế thương mại phát triển mạnh như hiện nay. Nhiều DN vận tải hàng hóa tại TP Hồ Chí Minh đang thiếu trầm trọng lái xe hạng FC. Hậu quả tình trạng này đã dẫn đến việc các đối tượng sản xuất, mua bán bằng lái xe giả, học giả… Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến các vụ TNGT do xe container, đầu kéo gây ra thời gian qua.

Theo pháp luật quy định, độ tuổi đủ 24 được cấp phép lái xe hạng FC là thỏa đáng, nhưng cần phải thay đổi một số điều kiện chuyển đổi giấy phép lái xe từ hạng C, D, I sang hạng FC. Quan trọng nhất vẫn là vấn đề đào tạo tài xế lấy bằng lái xe hạng FC.

Xe container, đầu kéo… với những vụ tai nạn.

Chúng ta nên mở rộng cửa đầu vào, nhưng siết chặt chất lượng và sát hạch đầu ra chặt chẽ, nghiêm ngặt. Lái xe đầu kéo, container… là một nghề điều khiển phương tiện rất đặc biệt, cần kinh nghiệm, phán đoán chính xác khi bẻ cua, bẻ lái với chiều dài thân xe từ 7m đến 24m. Do đó cần đào tạo thật kỹ về lý thuyết, qui định pháp luật, đạo đức lái xe, kiến thức xã hội, địa lý, địa hình và phần kỹ năng thực hành cần dành nhiều thời gian hơn.

Hiện nay nước ta chưa có một nơi chuyên nghiệp để đào tạo lái xe container. TNGT chắc chắn sẽ còn nhiều nếu Bộ GTVT, Cục Đường bộ Việt Nam không đầu tư vào khâu đào tạo, sát hạch lái xe lên hạng FC.

Theo quy định, các loại xe đều có quy trình đăng kiểm giống nhau, cùng một tiêu chuẩn, gồm 5 công đoạn: Nhận dạng (đèn, chiều dài, rộng...), kiểm tra cabin (vô lăng, cần gạt nước, kính chắn gió...), kiểm tra thắng, đạp môi trường và cuối cùng là kiểm tra phần gầm. Trung bình mỗi ngày Trung tâm đăng kiểm khoảng 150 xe, riêng container kiểm tra mỗi chiếc mất khoảng 40-45 phút.

Các loại xe tải, container, đầu kéo thường bị kiểm soát giờ chạy vào nội thành. Hạ tầng giao thông còn kém, đường chật người đông khiến lái xe phải tranh giành nhau để chạy. Hiện rất nhiều kho hàng nằm trong khu vực nội đô TP nên vẫn phải có hàng ngàn lượt xe vận tải ra vào mỗi ngày. Hiện nay TP Hồ Chí Minh có khoảng 9.000 đầu xe container, so với nhu cầu là không đủ, thiếu khoảng 10-15%. Nhiều doanh nghiệp rất khó khăn trong việc tìm kiếm tài xế container có bằng hạng FC.

Để góp phần giảm thiểu TNGT, ngăn chặn những cái chết thảm dưới bánh xe đầu kéo, container, các cơ quan quản lý, doanh nghiệp kinh doanh vận tải cần tăng cường giám sát bằng thiết bị hành trình, nâng cao chất lượng đào tạo kỹ năng, pháp luật cho tài xế hạng FC và siết chặt hơn nữa công tác tuyển chọn, đào tạo tài xế điều khiển phương tiện đặc biệt này.