Cộng đồng quốc tế lên tiếng về nấc thang căng thẳng mới Hàn - Triều

• Phía sau động thái cắt đứt kênh liên lạc của Triều Tiên đối với Hàn Quốc
• Hàn Quốc tố Triều Tiên phá hủy văn phòng liên lạc liên Triều

Đặc biệt, cộng đồng quốc tế khẳng định, đàm phán là cách duy nhất giúp làm dịu và tránh làm xấu thêm quan hệ liên Triều trong bối cảnh diễn biến khó lường hiện nay.

Hãng Thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) ngày 17-6 dẫn lời Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân nước này cho biết, Bình Nhưỡng sẽ tái triển khai quân đội tại các khu vực biên giới của thành phố Kaesong và núi Kumgang, đồng thời thiết lập lại các đồn biên phòng, vốn đã được giải giáp theo thỏa thuận giảm căng thẳng giữa Bình Nhưỡng và Seoul.

Đây là động thái mới nhất nhằm vào Hàn Quốc sau khi CHDCND Triều Tiên cho nổ văn phòng liên lạc chung liên Triều tại thành phố Kaesong. Được biết, văn phòng này được khánh thành vào tháng 9/2018, nhằm phục vụ mục đích trao đổi và hợp tác, theo thỏa thuận giữa Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa hai bên hồi tháng 5/2018.

Văn phòng liên lạc - biểu tượng cho hợp tác liên Triều bị Bình Nhưỡng cho nổ tung. Nguồn: KCNA.

Về phía Hàn Quốc, Bộ Thống nhất nước này cùng ngày nhấn mạnh: "Những hành động này cản trở hai thập kỷ nỗ lực của Hàn Quốc và Triều Tiên nhằm cải thiện quan hệ liên Triều và gìn giữ hòa bình trên bán đảo Triều Tiên. Nếu Triều Tiên thực sự có động thái như vậy, chắc chắn họ sẽ phải trả giá".

Trước những căng thẳng ngày càng leo thang, các nước lớn và tổ chức quốc tế đã bày tỏ "hết sức lấy làm tiếc và quan ngại thực sự sâu sắc", đồng thời đưa ra nhận định của mỗi bên.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nói: "Những diễn biến gần đây thực sự đáng lo ngại, đánh dấu một bước lùi mới nhất và lớn nhất trong quan hệ liên Triều. Đối thoại dẫn đến các giải pháp hữu nghị là cách duy nhất có lợi cho hòa bình và thịnh vượng của tất cả các bên". Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố, Trung Quốc hy vọng hòa bình và ổn định trên bán đảo Triều Tiên.

Người Phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh: “Tôi đang giám sát chặt chẽ những diễn biến trên bán đảo Triều Tiên. Tình hình căng thẳng tại đây đã khiến chúng tôi không khỏi quan ngại. Chúng tôi kêu gọi các bên kiềm chế. Thế nhưng có vẻ rằng các bên chưa có kế hoạch tổ chức các cuộc tiếp xúc ngoại giao cấp cao nhằm xoa dịu tình hình". Trong khi đó, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) cảnh báo về khả năng Triều Tiên sẽ tiếp tục những hành động "khiêu khích và phản tác dụng", kêu gọi Hàn Quốc tỉnh táo và kiềm chế. 

Về phương hướng giải quyết, Yonhap chiều 17/6 dẫn thông tin từ Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho biết, nước này đang duy trì kênh liên lạc chặt chẽ với phía Mỹ, Trung Quốc và các nước khác về tình hình căng thẳng leo thang với Triều Tiên sau vụ nổ văn phòng liên lạc.

Một quan chức cấp cao của bộ này cho hay, mục đích của Seoul là phối hợp với các nước để "ngăn chặn tình hình trở nên tồi tệ hơn, cũng như chia sẻ những đánh giá về diễn biến thực tế hiện nay". Ngoài ra, một nguồn tin quân sự nói với Yonhap rằng, Mỹ đã triển khai máy bay EP-3E của hải quân và RC-12X của các lực lượng Mỹ đồn trú để giám sát ở Hàn Quốc trong một sứ mệnh "rõ ràng là nhằm theo dõi các hoạt động phía Triều Tiên".

Quan hệ giữa hai miền trở nên căng thẳng trong những tuần gần đây, khi Triều Tiên liên tục chỉ trích việc Hàn Quốc để những người dân Triều Tiên đào tẩu rải truyền đơn mang nội dung chống phá Bình Nhưỡng là hành động thù địch, vi phạm một loạt thỏa thuận hòa bình liên Triều.

Ngày 13/6, bà Kim Yo-jong, thành viên cấp cao của Ban Chấp hành Trung ương đảng Lao động Triều Tiên, đe dọa cắt quan hệ với Hàn Quốc và chỉ thị quân đội áp dụng những biện pháp cần thiết để trừng phạt Hàn Quốc. Hôm 16/6, Bình Nhưỡng cũng đã “thẳng thừng” từ chối lời đề nghị của Seoul về việc cử các đặc phái viên nhằm tháo ngòi căng thẳng.

Trong một diễn biến có liên quan, Bộ trưởng Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc Kim Yeon-chul cũng ngày đã tuyên bố từ chức. Ông Kim Yeon-chul bày tỏ xin lỗi vì đã không làm tròn nhiệm vụ khiến tình hình hai nước xấu đi, không đáp ứng được kỳ vọng của người dân Hàn Quốc là xây dựng một bán đảo Triều Tiên hòa bình và thịnh vượng. Ông Kim Yeon-chul được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Thống nhất vào ngày 8/4/2019 và từ chức chỉ sau hơn một năm tại nhiệm.

Ngoài ra, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc đã tuyên bố tạm dừng tìm kiếm và khai quật hài cốt binh sỹ tử trận trong chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) tại đồi Hwasalmori ở huyện Cheorwon, tỉnh Gangwon. Bộ Quốc phòng Hàn Quốc quyết định dừng công tác này là để đảm bảo an toàn cho binh lính, trong bối cảnh Triều Tiên liên tục có các động thái mà phía Seoul cho là khó lường và phức tạp.