Cờ "mù" tái xuất ở Hà Nội: Những biến tướng cần xử lý

Cận cảnh… chợ cờ "mù" giữa lòng Thủ đô

Dưới cái nắng như thiêu như đốt, theo chân “T. tiền cổ" - một dân đam mê cờ "mù" sinh sống tại phố Ngọc Hà (quận Ba Đình - Hà Nội), tôi đã có mặt tại khu vực vườn hoa Trấn Vũ đoạn tiếp giáp với tuyến phố Nguyễn Biểu (quận Ba Đình) - nơi được coi là khu chợ cờ "mù" trong thời gian trở lại đây khi đồng hồ điểm 15h30'. Đúng như sự giới thiệu của T., khuôn viên của vườn hoa này giờ đã ken đặc xe máy dựng thành hàng.

Người đứng, người ngồi lố nhố bên những bàn cờ rực màu cam. Nhẩm tính ở nơi đây cũng có đến hơn chục nhóm đánh cờ "mù" dạng này. Lại gần, một bàn cờ đang có 3 "chiến binh" tỷ thí, chúng tôi giật mình bởi mặc dù nắng nóng, mồ hôi nhễ nhại, song 2 dân "cờ" này vẫn dán chặt đôi mắt của mình vào mọi di biến của các quân cờ đã được che chắn bởi một chiếc nắp nhựa. "Mã! Mã…" - tiếng dân "cờ" có mái tóc chẻ ngôi giữa hô lên khi một quân cờ đang tiến sát vào khu vực "cấm" - cách gọi của dân "cờ" ám chỉ nơi quân tướng của địch đang án ngữ.

"Chiếu tướng…!", dân "cờ" ngồi đối diện bèn quơ tay quệt ngang giọt mồ hôi đang đọng trên khuôn mặt, khi nhìn thấy phía sau chiếc nắm nhựa màu da cam mà địch thủ vừa bật lên chính là quân mã: "Thua!"… Kế đó, dân "cờ" này rút vội từ trong túi ra tờ 100 ngàn đồng đưa cho dân "cờ" vừa thắng cuộc. Thì ra 2 dân "cờ" này đang độ thua với nhau 100 ngàn đồng/ván.

Cách đó không xa, chúng tôi tiếp tục bắt gặp một nhóm đang chụm đầu bên cặp đôi cờ "mù" đang giành nhau từng nước tiến thủ. Hai tờ tiền polymer loại có mệnh giá 100 ngàn đồng kế đó nhanh chóng được chuyển qua kình địch sau nước chiếu tướng "chí mạng".

Cận cảnh hồi lâu, chúng tôi nhận thấy, mỗi ván cờ "mù" chỉ diễn ra trong vòng chưa đầy 10 phút, thậm chí có ván chỉ đạt ngưỡng 4-5 phút. Nhiều dân "cờ" đã phải chi một khoản tiền không nhỏ, có khi lên tới cả triệu đồng cho buổi tỷ thí của mình.

Cờ "mù"… và những biến tướng

Về vấn đề trên, cách đây không lâu Báo CAND cũng đã đăng tải bài phản ánh về điểm đánh cờ "mù" tại khu vực gần hồ Hoàng Cầu (nay điểm chơi này đã không còn tồn tại). Cờ "mù" hay cờ "úp" là một hình thức đấu trí dựa trên môn thể thao cờ tướng thông thường.

Số quân cờ "mù" hoàn toàn tương đồng với số quân của cờ tướng. Từ xe, pháo, mã… cho đến tốt, sĩ. Cách đi cũng như tác dụng của các quân cờ vẫn như cũ. Tuy nhiên, cờ "mù" khác với cờ tướng ở chỗ 30 quân cờ (ngoại trừ quân tướng của hai bên) trước khi "xung trận" đều được đậy kín bởi một chiếc nắp nhựa có màu da cam, còn cờ tướng thì đều lộ thiên các vị trí cũng như chức năng của từng quân cờ.

Ví như: quân xe được bài trí 2 bên góc của bàn cờ và nó có công năng đi ngang - thẳng; mã đi chéo, pháo ăn lộn v.v... Đối với cờ "mù", sau khi đã rời khỏi vị trí ban đầu, các quân cờ phải mở nắp, điều này cũng đồng nghĩa với việc công năng của nó bắt đầu lộ diện. Số quân này mặc cho là tượng, sĩ, mã, tốt… khi đã lộ diện đều được phép di chuyển và có cách đi tương ứng với công năng vốn có của nó.

Thế nên, trong cờ "mù" mới có hiện tượng, tượng, sĩ vượt "sông" - ranh giới phân định hai thế cờ. Rồi tốt, pháo… nhập cung. Mỗi ván cờ thường diễn ra chóng vánh (khoảng 5-20 phút). Đồng thời, vì có nắp nhựa che mặt quân, thế nên dù có trình độ, luồn lách trong cách điều quân mà gặp phải dân "son" thì cũng không thể thắng được.

Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến dân "cờ" lựa chọn môn cờ "mù" thay vì cờ tướng, cờ "thế" để sát phạt, chung độ trong thời gian trở lại đây. Khoản tiền chung độ đi kèm thường không định lượng. Nói điều này cũng bởi, trong nhiều cuộc chơi, ngoài dân "cờ" tham gia trực tiếp đánh, gán độ còn có sự xuất hiện của các vị quân sư góp "cổ phần" - (cách nói của dân "cờ" ám chỉ việc chung độ cùng với dân đánh). Do đó, số tiền chung độ có khi chỉ là vài trăm ngàn đồng, song cũng có khi lên tới cả bạc triệu.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, "vờ đánh cờ tướng, đấu trí như bình thường, gạt bỏ quân cờ trên bàn, chờ đến lúc ra về mới thanh toán tiền chung độ…" - là những thủ đoạn hiện được dân cờ "mù" vận dụng nhằm "né" lực lượng chức năng. Tuy nhiên, để ngăn chặn những biến tướng đi kèm với cờ "mù" như hiện nay, lực lượng chức năng các địa phương cần phải quyết liệt trong vấn đề kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm có liên quan