Lãnh đạo Bộ Y tế cũng phải chịu trách nhiệm việc 4 trẻ sơ sinh tử vong

• Sản phụ tử vong sau khi nhập viện ở Đắk Nông do tắc ối
• Thông tin mới nhất vụ 4 trẻ sinh non tử vong ở Bắc Ninh
• Bé 2 tháng tuổi tử vong sau khi tiêm thuốc2

PV: Ngành y tế lại xảy ra một sự cố nghiêm trọng nữa khi có 4 trẻ sơ sinh tử vọng tại bệnh viện ở Bắc Ninh. Với tư cách một người trong ngành, ông có nhìn nhận gì về sự việc này?

GS Nguyễn Anh Trí: Trước hết, tôi chia sẻ mất mát đó của các gia đình và cũng rất thương các cháu. Hôm qua, tôi có đọc được thông tin: Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em của Bộ Y tế cũng nói rằng 1 ngày chúng ta có 400 trẻ sơ sinh tử vong theo kiểu này. Câu chuyện này và thông tin đó làm cho tôi rất suy nghĩ.

Cụ thể trường hợp 4 trẻ tử vong này thì đã rõ nguyên nhân, được kết luận do nhiễm khuẩn bệnh viện, với lý do chật hẹp, nhiều bệnh nhi bị bệnh nặng quá... Trước hết, chúng ta không nên hoảng hốt. Bệnh viện đó cần xử lý vấn đề vệ sinh thật tốt, và việc này không khó, tốn kém không nhiều. Ý thức - nhất là của thủ trưởng bệnh viện, về nhiễm khuẩn bệnh viện phải luôn được đề cao. Ví dụ Viện huyết học chúng tôi, khi ghép tế bào gốc cũng có lúc bị nhiễm khuẩn. Sau đó chúng tôi chỉnh đốn lại, tỷ lệ bị nhiễm khuẩn đỡ ngay. Phải nhấn mạnh việc đầu tiên là các bệnh viện có ý thức và phải quyết tâm xử lý việc nhiễm khuẩn theo đúng quy định.

Việc thứ hai, để bệnh nhi tử vong với con số toàn quốc lớn như vậy, rõ ràng lãnh đạo Bộ Y tế phải có biện pháp rất cụ thể, mang tính toàn quốc để giải quyết vấn đề này, không được xem thường. Tôi nghĩ chúng ta không nệ vào việc đưa ra số liệu so sánh nước này nước khác, hoặc nói rằng các nước phát triển cũng xảy ra vấn đề này, chúng ta ở mức trung bình, quốc tế cũng như thế... Phải nghĩ rằng mọi việc đang được cải thiện tốt hơn, điều kiện y tế công bằng mà nói đã được cải thiện rất nhiều, điều kiện kháng sinh cơ bản rất tốt và chúng ta phải cố gắng giảm tỷ lệ này xuống. Đây là trách nhiệm của Bộ Y tế, là trách nhiệm của các đồng chí lãnh đạo.

GS Nguyễn Anh Trí bên lề Quốc hội

PV: Cũng liên quan đến sự cố này, đại diện Bộ Y tế có nói tình trạng kháng kháng sinh diễn ra phổ biến. Có cách nào khắc phục được tình trạng này để hạn chế bớt nguy cơ không, thưa ông?

GS Nguyễn Anh Trí: Đó cũng là 1 lý do và phải nói lý do đó là khá chính đáng. Tuy nhiên, chúng ta phải thấy đây không phải lý do bao trùm, là nguyên nhân chính làm 4 trẻ tử vong tại Bắc Ninh, cũng như 400 trẻ sơ sinh tử vong mỗi ngày ở Việt Nam. Còn nhiều lý do khác nữa. Với kinh nghiệm riêng của tôi khi làm quản lý bệnh viện thì lãnh đạo các bệnh viện phải thực sự có ý thức về vấn đề nhiễm khuẩn bệnh viện, trong đó có cả kháng kháng sinh.

PV: Sự việc này có phải một sự cố bất thường không, nguyên nhân sâu xa của nó có tương tự với vụ việc khiến 8 bệnh nhân chạy thận qua đời tại Hòa Bình không?

GS Nguyễn Anh Trí: Sự việc là quá bất thường, Bộ trưởng Bộ Y tế đã kết luận và chúng tôi rất đồng tình. Tuy nhiên, vụ này khác với vụ chạy thận – vụ đó do xúc rửa thiết bị, sử dụng hóa chất không chuẩn mực và quy trình bàn giao máy móc xúc rửa với người sử dụng không chặt chẽ - vì làm việc mấy năm rồi nên thủ tục, nguyên tắc bị bình thường hóa, sự nghiêm ngặt của quy trình bị lãng quên. Còn nhiễm khuẩn bệnh viện - như tôi nói, là vấn đề cấu trúc khoa phòng; vệ sinh, trật tự; vấn đề chăm sóc như: ăn uống, khẩu trang... và vấn đề kháng kháng sinh... Có khoảng 5 lý do cho việc này.

PV: Sau sự cố đó, hôm qua đã có hơn chục gia đình đưa con lên tuyến trên để điều trị. Ông có cho rằng việc làm này là cần thiết?

GS Nguyễn Anh Trí: Theo tôi, rất nên làm thế, nhưng không nên hốt hoảng. Cần đưa các cháu đến nơi có điều kiện hơn để săn sóc, điều trị, nhất là các cháu nặng; đồng thời, tạo điều kiện cho khoa, phòng đó hoàn thiện các sai sót của mình: vệ sinh lại, bố trí thêm cán bộ khi quá tải, xem lại kháng sinh mình sử dụng, làm lại kháng sinh đồ... sau khi ổn mới tiếp nhận bệnh nhân. Đây không phải là sự trốn chạy mà vì sự an toàn của các cháu thì phải đến chỗ tốt nhất. Sau khi xem xét lại mọi việc mới tiếp tục điều trị, không có gì phải quá sợ hãi đến nỗi phải tẩy chạy bệnh viện, vì chúng ta tìm ra nguyên nhân rồi, giờ chỉ khắc phục thôi.

PV: Theo ông, ai phải chịu trách nhiệm về sự cố này?

GS Nguyễn Anh Trí: Trước hết là khoa, phòng đó, bác sỹ đó, và nói thật, lãnh đạo Bộ Y tế cũng phải chịu trách nhiệm.

PV: Một sự cố có thể là ngẫu nhiên, đơn lẻ, nhưng quá nhiều sự cố, liên tiếp nhau làm người dân rất hoang mang. Việc nhiều sự cố xảy ra với ngành y tế trong thời gian gần đây có phải một dấu hiệu báo động nào đó về chất lượng?

GS Nguyễn Anh Trí: Trước hết, phải khẳng định là trong y khoa nói chung, các tai biến, các sai sót, dù có cố hết sức, thì vẫn cứ xảy ra. Nhưng công bằng mà nói có rất nhiều sự cố xảy ra khá liên tục. Đọc trên báo, không ngày nào không có trẻ sơ sinh, bà mẹ thai nghén tử vong, tai biến ca mổ nọ, ca mổ kia... Ngay con số 400 trẻ sơ sinh tử vong 1 ngày cũng làm chúng ta rất suy nghĩ. Do đó, tôi cho rằng lãnh đạo Bộ Y tế phải hết sức quan tâm. Rõ ràng không thể xử lý mang tính vụ việc như thế này mà phải xử lý có hệ thống.

PV: Cảm ơn ông!