Trái cây hiếm cho ngày Tết

Giữa tháng 12/2014 (AL), người đàn ông đang tuổi về chiều cặm cụi xem lại từng trái dưa trên ruộng. Nắng buổi sáng đã lên cao. Ông vẫn miệt mài với công việc. Ông xem hết trái này đến trái khác rồi cuối cùng, những trái được chọn ông đặt nằm gọn trong chiếc khuôn vuông vức… Người đàn ông đó là Lê Thanh Liêm, thường gọi là Năm Liêm một lão nông nức tiếng ở vùng Bình Thủy (TP Cần Thơ).

Ông cho biết, gia đình ông chuyên sống bằng nghề trồng lúa và rau màu. Trải qua nhiều đời với cây lúa, cuộc sống vẫn không khá hơn. Suy đi, tính lại, ông mạnh dạn chuyển sang trồng dưa hấu. Trong lần tình cờ xem được một tài liệu nói về trái dưa hấu vuông ở Nhật, ông rất lấy làm tâm đắc.

Dưa hấu hình vuông và dưa hấu thỏi vàng đã trở thành “thương hiệu”, chiếm cảm tình của khách hàng cả nước vào dịp Tết.

Thế là ông bắt đầu mày mò. Nhưng cũng phải đến năm 2008 những quả dưa hấu vuông đầu tiên của ông mới được bày bán tại một siêu thị ở Cần Thơ. Tính ra, từ lúc nung nấu ý tưởng đến khi thành ông, ông đã phải mất 4 năm.

Để tăng giá trị của trái dưa vuông, ông khắc hình tiên đồng, ngọc nữ cùng câu: “Chúc mừng năm mới”, “Vạn sự như ý”. Từ đó, tính thẩm mỹ của quả dưa không ngừng được nâng cao. Đã tạo được hình vuông cho dưa hấu thì hình gì không tạo được. Ông Năm Liêm tiếp tục cải tiến khuôn từ gỗ sang nhựa vào thêm nhiêu hình thù mới. Thế là dưa hấu có hình thỏi vàng ra đời.

Năm nay, loại dưa hấu hình thỏi vàng có chữ “Tài, Lộc” bằng lối viết thư pháp tiếng Việt nổi lên bề mặt trái dưa có giá 3,5 triệu đồng/cặp. Riêng đối với dưa hấu vuông giá rẻ hơn với loại 1,7kg, khoảng 1,3 đến 1,7 triệu đồng/cặp.

Một sản phẩm khác của miền Tây không kém phần độc đáo: bưởi hồ lô. Tác giả của tác phẩm bưởi hồ lô là ông Võ Trung Thành, Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) bưởi tạo hình xã Phú Tân (huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang).

Ban đầu, ông Thành tự chế ra khuôn, sau khi thử nghiệm trên một số trái bưởi đã cho ra hình dáng hồ lô nhưng tính thẩm mỹ chưa cao. Năm 2008, ông tiếp tục và bắt đầu có hiệu quả nhưng tỷ lệ bưởi hao hụt vẫn còn cao. Nguyên nhân chưa có kinh nghiệm và đầu tư còn ít. Sau đó, ông tiến hành thử nghiệm lần thứ 3. Lần này khuôn được đặt làm bằng kim loại, có kiểu dáng cụ thể và thêm chữ Tài, Lộc.

Bưởi hồ lô hút khách ngày Tết.

Nhưng những cố gắng của ông vẫn chưa được như mong muốn. Ông kiên trì thử nghiệm nhiều lần, nhiều cách, cuối cùng đến nay, cây bưởi đã thuận lòng người cho trái lớn ổn định trong khuôn. Chữ được nổi trên trái rất rõ ràng. Hiệu quả đạt được trên 80%. Để có được kết quả này, ông Thành đã phải hy sinh hơn 1.300 trái bưởi năm roi loại nhất, trị giá vài trăm triệu đồng.

Một trái bưởi bình thường cân nặng khoảng 1,5kg bán được 15-20 ngàn đồng. Bưởi hồ lô hiện trên thị trường có giá 700 ngàn đồng/trái. Đây là sự thành công ngoài mong đợi của ông Thành.

Sau hơn 3 năm thử nghiệm, Tết Nguyên đán Ất Mùi những nông dân trong CLB bưởi tạo hình xã Phú Tân cho ra đời sản phẩm mới, tên gọi: “bưởi lễ cát tường”. Hình thù của trái bưởi này có hình 2 bàn tay ốp vào nhau trên thân trái bưởi, tượng trưng cho đôi bàn tay chắp lạy, nâng niu “bình thanh tịnh” của Phật bà Quan âm. Với ưu điểm khuôn tạo hình được làm từ chất liệu nhựa cứng và bao bọc kín quả bưởi nên “bưởi lễ cát tường” tránh được nạn sâu đục trái, côn trùng đeo bám, tỷ lệ thành công lên đến 95%.

Tết năm nay, trên 3.000 trái “bưởi lễ cát tường” đến tay người tiêu dùng tại TP Hồ Chí Minh và Hà Nội và nhiều tỉnh, thành khác. Đây là kết quả của sự hợp tác giữa Công ty Nguyễn Gia (Hà Nội) và CLB bưởi tạo hình từ tháng 9-2011 đến nay. Không “thua chị, kém em”, ông Võ Hồng Quốc (ngụ ấp Phú Trí A, xã Phú Tân) đã tạo ra sản phẩm đào tiên hồ lô độc đáo.

Theo vị chủ nhân này, vườn của ông từ nhiều năm nay trồng bưởi hồ lô. Đào tiên cũng gần như bưởi, dễ chăm sóc lại trưng được lâu, nên ông kết hợp tạo hình hồ lô nhằm phục vụ nhu cầu Tết.

Cây đào tiên trồng xen trong vườn bưởi rất dễ dàng vì là giống cây khỏe, phát triển nhanh. Trồng khoảng 2 năm đào tiên bắt đầu cho trái. Bình quân mỗi cây cho khoảng 10-15 trái nhưng để chọn ra trái đẹp tạo hình hồ lô thì mỗi cây tối đa chỉ chừng 5-8 trái. Tuy là năm đầu tiên loại trái này ra mắt thị trường, nhưng đã có nhiều khách hàng từ các tỉnh, thành miền Tây, TP Hồ Chí Minh và Hà Nội xuống tận vườn đặt mua.

Theo nhiều nhà vườn, trồng đào tiên hồ lô không tốn nhiều chi phí như bưởi hay dưa hấu hồ lô, vì cây ít bệnh, không rụng trái và cũng không bị sâu cắn phá. Trong dịp Tết này, ông Quốc cung ứng ra thị trường khoảng 1.500 trái đào tiên hồ lô với giá bán từ 500 ngàn – 700 ngàn đồng/trái.