Nơm nớp chờ được giải tỏa

TP Hồ Chí Minh đã có kế hoạch di dời, tháo dỡ ngay 70 chung cư cũ với hơn 7.249 hộ dân đang sinh sống; sửa chữa 3 lô chung cư cũ với quy mô 10.000m2 sàn. Đồng thời, thành phố sẽ xây dựng mới thay thế 61 lô chung cư cũ với quy mô khoảng 9.870 căn hộ. Tuy nhiên, tiến độ xây dựng mới các chung cư cũ hư hỏng nặng tại thành phố vẫn rất chậm, chưa theo kịp lộ trình xây mới chung cư cũ của thành phố và nguyện vọng của người dân đang cư ngụ trong các chung cư sắp sập này.

Một chung cư cũ nát cần được tháo dỡ tại TP Hồ Chí Minh.

Theo Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh, chỉ có thực hiện phương thức xã hội hoá để thu hút được nguồn lực của các thành phần kinh tế, của cộng đồng chủ sở hữu chung cư thì mới có thể thực hiện nhanh và hiệu quả công tác phá dỡ, xây dựng lại các chung cư bị hư hỏng nặng, nguy hiểm, có nguy cơ sụp đổ...

Theo phản ánh của nhiều hộ dân cư trú tại chung cư Cô Giang, quận 1, từ khi có lộ trình di dời các hộ dân, đập bỏ chung cư này để xây mới đến nay đã 8 năm. Chung cư đã xuống cấp nghiêm trọng khiến hàng trăm hộ dân luôn phải sống trong cảnh nơm nớp lo sợ tòa nhà này sẽ sập bất cứ lúc nào. Nhưng nhiều hộ dân đã không đồng tình với cơ chế bồi thường, tái định cư và hỗ trợ di dời, kiên quyết phản đối chủ đầu tư và chính quyền địa phương bằng cách bám trụ, không chịu bàn giao nhà. Sau nhiều lần họp, tiếp xúc với người dân cả chủ đầu tư, các sở ngành chức năng và các cấp chính quyền vẫn chưa tìm ra cách, đảm bảo quyền lợi cho các hộ dân sinh sống tại đây. Một số chung cư sắp sập khác tại thành phố cũng đang bị vướng thực trạng này nên chưa thể đập bỏ, xây mới.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS thành phố cho rằng, nếu chỉ cho phép xây dựng lại  với quy hoạch giống như chung cư cũ là không khả thi, sẽ không có nhà đầu tư nào có thể thực hiện được. Do đó, để phù hợp với yêu cầu của tình hình thực tiễn đang rất cấp bách, thành phố cần quy định đầy đủ các nguyên tắc đảm bảo quyền, nghĩa vụ của các hộ gia đình, cá nhân trong trường hợp chung cư phải thực hiện phá dỡ, xây dựng lại mới.

Về quyền, theo ông Châu thành phố cần giao quyền cho tập thể chủ sở hữu các căn hộ chung cư được tự quyết định phá dỡ, xây dựng mới chung cư của mình nếu có đủ điều kiện về nguồn lực tài chính. Đồng thời, cần có nguyên tắc hoán đổi căn hộ chung cư xây dựng mới có diện tích tối thiểu bằng, hoặc lớn hơn căn hộ đã ở trong chung cư cũ. Đối với những hộ đông người hoặc có nhiều hộ khẩu trong cùng một căn hộ chung cư, thành phố cần cho phép ngoài căn hộ chung cư xây dựng mới được hoán đổi, còn được quyền mua thêm căn hộ với giá ưu đãi phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế của từng dự án. Giá ưu đãi này được tính theo giá vốn đầu tư cộng thêm 10% lợi nhuận.

Về nghĩa vụ, trường hợp nhà chung cư bị hư hỏng nặng, nguy hiểm phải phá dỡ, xây dựng lại mới, các hộ gia đình, cá nhân đang cư ngụ tại chung cư phải có nghĩa vụ chấp hành thực hiện di dời, hoặc quyết định cưỡng chế di dời để phá dỡ chung cư của cơ quan có thẩm quyền. Để tránh phát sinh tăng quá đông dân số sau này, ông Châu đề nghị cần đưa quy mô dân số vào quy hoạch chi tiết của dự án xây dựng lại chung cư cũ.

Nhằm tạo cơ chế ưu đãi thu hút nhà đầu tư, thành phố dự kiến cho phép chủ đầu tư dự án xây dựng chung cư cũ được phép điều chỉnh tăng hệ số sử dụng đất tối thiểu gấp 3 lần hệ số sử dụng đất theo quy hoạch cũ; không hạn chế chiều cao công trình nếu quy hoạch của dự án cho phép là hợp lý. Tuy nhiên, theo ông Châu, cần điều chỉnh đồng bộ với việc tăng chỉ tiêu quy hoạch về quy mô dân số của dự án thì mới đảm bảo tính khả thi, và mới thu hút được các nhà đầu tư tham gia.