Những “căn nhà thông minh” giúp dân thoát hiểm trong lũ dữ

• Ghi từ "rốn lũ" Hà Tĩnh: (Nghịch lý) xây nhà tránh lũ nhưng không thể an cư

Song mới đây, trận lũ lớn xuất hiện nước ngập tới nóc nhà, nhưng hàng trăm hộ dân ở Tân Hóa vẫn bình tĩnh thoát qua lũ dữ nhờ vào những căn nhà nổi thông minh. Những căn nhà nổi ở Tân Hóa rất cần được nhân rộng trong việc phòng chống lũ đối với nhiều địa phương thường xảy ra lũ lớn trong cả nước.

Xã Tân Hóa có địa thế thấp trũng, lại bị bao quanh toàn lèn đá và suối sâu, vì vậy khi mưa từ thượng nguồn đổ về, Tân Hóa trở thành vùng chảo đón lũ. Nhiều lúc chỉ trong vài tiếng đồng hồ nước lũ đã dâng cao 2 đến 3m. Lũ lại thường xảy ra ban đêm nên người dân địa phương trở tay không kịp. Bao tài sản vun vét dành dụm được của người dân lại bị nước lũ cuốn trôi.

Nhà phao tránh lũ ở Tân Hóa, Minh Hóa, Quảng Bình.

Còn nhớ cách đây không lâu, trong trận đại hồng thủy ở Quảng Bình, xã Tân Hoá được coi là tâm điểm khi: tất cả nhà dân trong xã bị nhấn chìm trong lũ; 621 hộ với 3.076 người dân phải chạy lên núi đá ăn hốc, ở hang cả tuần lễ để tránh lũ. Lũ rút, nhiều người dân Tân Hoá trở về làng với nước mắt lưng tròng khi tất cả gia sản một đời tích cóp đã bị lũ cuốn phăng ra biển. Nhà ở, trâu bò, lợn, gà và dụng cụ lao động… không còn. Lũ rút đi, nhiều người dân ở Tân Hoá không biết bắt đầu lại từ đâu.

Ngay sau đợt lũ đại hồng thủy đó, chính quyền địa phương và người dân ở Tân Hóa tìm cách để thích nghi với lũ lụt. Và giải pháp làm nhà phao ra đời. Từ khi có chiếc nhà phao, không những tính mạng người dân vùng lũ nơi đây được an toàn, mà nhiều tài sản có giá trị của bà con cũng giữ được, không bị mưa lũ “cướp” đi.

Trận lũ lớn vừa qua, nhờ vào những cái nhà phao, hay còn gọi là nhà bè, nhà nổi, mà người dân Tân Hóa đã chống chọi với mưa lũ hàng chục ngày trời không hề hấn gì. Những căn nhà phao vượt lũ ở Tân Hóa nhìn bên ngoài không khác gì những căn nhà gỗ bình thường có đầy đủ khung gỗ, vách che, mái lợp và cửa chính, cửa phụ ra vào.

Nhà phao khác ở chỗ là thay bằng cách xây nền móng cố định trên mặt đất, ngôi nhà phao được đặt trên những chiếc thùng phuy rỗng. Khi nước lũ về, nước dâng đến đâu nhà phao nổi lên đến đó. Để giữ thăng bằng và cố định vị trí nổi cho cả ngôi nhà, người dân ở Tân Hóa làm thêm hai cột định vị gắn vào hai góc ngôi nhà. Cột định vị thường là ống thép hoặc cột gỗ cao khoảng 7 đến 10 mét. Khi nước dâng, nhà sẽ bám theo cột mà nổi theo, không bị đung đưa hay trôi khỏi vị trí ban đầu.

Được biết, để làm một ngôi nhà phao, người dân Tân Hóa đầu từ 30-50 triệu đồng. Nhà phao ở Tân Hóa thường rộng từ 20-30m2, mái nhà được lợp bằng tôn, hoặc bạt che phủ, nền nhà được lát bằng gỗ, các góc được cố định vào các thùng phuy. Có một số hộ gia đình có điều kiện kinh tế, họ còn làm 2-3 nhà để khi lũ về, nhà thì ở sinh hoạt, nhà cất đồ dùng sinh hoạt, nhà dành cho vật nuôi, các nhà nối kết, giằng giữ với nhau trong bão lũ.

Ông Trương Xuân Minh-Trưởng thôn 1, xã Tân Hóa cho biết, nhờ có nhà phao tránh lũ mà người dân Tân Hóa mới an toàn trong đợt lũ vừa qua. Ngay khi nghe đài dự báo thời tiết có mưa lũ, người dân trong thôn đã quét dọn, sửa sang lại nhà phao, đưa đồ dụng vật dụng lên trước, vì vậy khi lũ vào ban đêm nhưng thiệt hại về tài sản không đáng kể, còn tính mạng bà con đều được đảm bảo.

Theo người dân địa phương, hộ gia đình làm nhà phao đầu tiên ở Tân Hóa là ông Trương Quang Đồng ở thôn 3, xã Tân Hóa. Sau khi thấy nhà phao nhà ông Đồng đem lại nhiều lợi ích khi mưa lũ đến, người dân Tân Hóa mạnh dạn vay mượn làm theo. Đến nay, Tân Hóa có hơn 700 hộ với khoảng 3.000 nhân khẩu nhưng đã có trên 60% gia đình có nhà phao tránh lũ.

Được biết, để giúp đỡ các hộ gia đình khó khăn, huyện Minh Hóa đã có chính sách hỗ trợ, kêu gọi các doanh nghiệp ủng hộ để người dân có điều kiện làm nhà nổi, nhà phao tránh lũ.