Người dân đồng thuận với dự án di dân để bảo vệ di tích Kinh thành Huế
Dự án thiết thực này không những được người dân đồng tình ủng hộ cao, mà sau khi thực hiện sẽ còn góp phần bảo vệ các công trình kiến trúc di tích từng được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.
Chúng tôi đến những xóm ngụ cư từng được gọi là “khu ổ chuột” nằm dọc trên Kinh thành, thuộc các phường nội thành Huế hỏi về dự án di dân của tỉnh Thừa Thiên - Huế thì bà Nguyễn Thị Bé (55 tuổi) và nhiều hộ dân khác ở đây không giấu được sự vui mừng. Chồng chạy xe ôm, 2 người con trai đều đi làm thuê ở xưởng mộc nên trong căn nhà cũ nát chưa đầy 50m² chỉ có bà Bé ở nhà chăm cháu gái.
Cũng như nhiều hộ dân khác, gia đình bà Bé chuyển về sinh sống ở đây từ trước năm 1975. Do sinh sống trên di tích nên nhà cửa chỉ được xây dựng tạm bợ làm chỗ tránh mưa nắng.
“Xây dựng đã nhiều năm lại không tu sửa nên nhà cửa xuống cấp nghiêm trọng, mưa đến là dột khắp nơi. Trong khi nhà tắm, nhà vệ sinh chúng tôi phải bố trí sát Kinh thành. Biết làm vậy là xâm hại di tích nhưng không còn cách nào khác cả. Nay biết tin chính quyền địa phương có chủ trương di dời người dân để bảo vệ di tích nên gia đình rất mừng. Bởi lẽ, niềm mong ước lớn nhất của chúng tôi là được các cấp tạo điều kiện cấp một mảnh đất nho nhỏ để tái định cư, ổn định cuộc sống cho cả nhà”, bà Bé trải lòng.
 |
Chung vách với nhà bà Bé là căn nhà dựng bằng mấy tấm ván gỗ, mái lợp tôn đã hoen gỉ của gia đình ông Nguyễn Cư và bà Hồ Thị Lành. Không có đất cắm dùi nên sau khi cưới nhau, vợ chồng ông Cư, bà Lành dắt díu nhau lên bờ thành Kinh thành Huế dựng nhà tạm ở từ năm 1977 đến nay.
Ông Cư thổ lộ: “Vợ chồng chúng tôi, người đạp xích lô, kẻ bán hàng rong nên thu được bao nhiêu tiền cũng chỉ đủ lo cho mấy đứa con ăn học. Nay các con lớn rồi, đều học nghề và có việc làm tạm ổn định nên cuộc sống đỡ vất vả hơn trước. Thế nhưng, ước nguyện rời bỏ chỗ này để đến nơi ở mới của gia đình có từ lâu nhưng không thực hiện được vì không có tiền mua đất, giá đất lại liên tục tăng cao.
Vì thế mà khi nghe đài truyền hình và các cơ quan báo chí đưa tin tỉnh sẽ thực hiện di dời hàng ngàn hộ dân ở khu vực 1 Kinh thành Huế, trong đó có gia đình tôi thì chúng tôi rất phấn khởi. Giờ tôi chỉ mong rằng dự án sẽ sớm triển khai thực hiện để chấm dứt cảnh sống “treo” suốt mấy chục năm qua”.
Theo UBND phường Thuận Thành, hiện có hơn 300 hộ dân sống bám tại các khu vực và eo bầu của di tích Kinh thành Huế. Những hộ dân này đều không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng vẫn xây dựng nhà cửa trên công trình di tích, làm nhà chồ trên mặt nước nên việc di dời người dân đến nơi ở mới là rất cần thiết.
Bà Phan Thị Cúc, Chủ tịch UBND phường Thuận Lộc cũng cho hay, hiện phường có 400 hộ dân đang sinh sống trên khu vực Kinh thành Huế. Phần lớn các hộ dân là người lao động phổ thông như xe ôm, đạp xích lô, thợ xây, thợ mộc nên có cuộc sống rất khó khăn.
Nhiều năm qua, phường đã thực hiện các chính sách để hỗ trợ, giúp đỡ cho bà con sống “treo” trên di tích, nhất là vào dịp lễ, Tết. Tuy nhiên vì không được phép sửa chữa nhà cửa nên cứ đến mùa mưa bão, địa phương phải vất vả mới vận động đưa người dân đến nơi trú ẩn an toàn, bên cạnh đó là công tác an sinh xã hội, nhân khẩu, hộ khẩu cũng gặp nhiều khó khăn do nơi ở của người dân chỉ tạm bợ trên di tích.
Thực hiện chủ trương của Thủ tướng Chính phủ về đề xuất cơ chế đặc thù di dời, hỗ trợ tái định cư cho các hộ dân trong khu vực 1 di tích Kinh thành Huế, tỉnh Thừa Thiên- Huế đã tổ chức khảo sát hiện trạng sử dụng đất, thực trạng đời sống dân cư để đi đến chủ trương thực hiện dự án di dời dân cư, và đã trình dự án này gửi đến Chính phủ để lấy ý kiến các Bộ Tài chính, VH-TT&DL, TN&MT và KH&ĐT và được các Bộ quan tâm, ủng hộ cao.
Ông Phan Văn Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế xác nhận, dự án này bao gồm việc di dời dân cư, bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng cho 4.200 hộ dân sinh sống ở khu vực hộ thành hào, Thượng Thành - Eo Bầu, các tuyến phòng hộ với chiều dài 11,5km.
Phạm vi dự án gồm 4 phường trong Kinh thành Huế gồm Thuận Hòa, Tây Lộc, Thuận Thành, Thuận Lộc của TP Huế. Từ năm 2019 đến 2021 dự kiến sẽ triển khai giai đoạn 1, di dời gần 3.000 hộ dân tại đây.
Giai đoạn 2 sẽ được thực hiện trong các năm tiếp theo và sẽ di dời thêm 1.200 hộ tại các di tích khác như hồ Tịnh Tâm, hồ Học Hải, đàn Xã Tắc, Khâm Thiên Giám, Lục Bộ, hệ thống hồ thuộc 4 phường nội thành và di tích Trấn Bình Đài.
Dự kiến kinh phí thực hiện di dời dân khoảng 2.800 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương. Ngoài ra tỉnh cũng sẽ trích nguồn kinh phí hơn 1.360 tỷ đồng để đầu tư xây dựng khu tái định cư, ổn định cuộc sống cho người dân.
Nói về dự án di dân, ông Phan Ngọc Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế cho hay, phần lớn các hộ dân sống ở khu vực 1 di tích Kinh thành Huế đều thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, đời sống khó khăn nên cần có chính sách hỗ trợ phù hợp thực tế để có điều kiện xây dựng nhà tái định cư và ổn định cuộc sống sau khi di dời.
Cần có một chính sách hỗ trợ đặc biệt về bồi thường, tái định cư và kinh phí hỗ trợ di dời của Trung ương. Việc làm này không những sẽ giải quyết sớm, dứt điểm nhằm trả lại nguyên trạng di tích trong thời gian sớm nhất có thể mà còn giúp địa phương nhanh chóng tu bổ, tôn tạo, phát huy giá trị văn hóa lịch sử của di tích để phục vụ du lịch, qua đó góp phần phát triển kinh tế xã hội, địa phương.
