Rà soát, xử lý 14 vụ việc tại Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản

• Bắt giam nguyên Giám đốc thuộc tập đoàn công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam

Thua lỗ, mất vốn lớn

Theo KLTT, TKV đã để xảy ra nhiều tồn tại, khuyết điểm, vi phạm chủ yếu trong công tác quản lý, điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh tại Tập đoàn và các đơn vị thành viên. Trong quản lý sử dụng vốn, tài sản, Hội đồng Thành viên và Tổng giám đốc TKV đã quyết định chủ trương và quản lý quá trình thực hiện đầu tư tài chính thuộc ngành nghề kinh doanh thiếu cơ sở pháp lý và thực tiễn, vi phạm các quy định của pháp luật, bảo lãnh trả nợ vay vượt thẩm quyền…

Hậu quả là một số khoản đầu tư không hiệu quả, mất vốn với giá trị rất lớn, điển hình là Công ty TNHH MTV Kim loại mầu Thái Nguyên, Công ty CP Crômmit Cổ Định Thanh Hóa... Bên cạnh đó, một số khoản đầu tư khác nhưng không được TKV thực hiện điều tra, khảo sát kỹ để lập, thẩm định, phê duyệt phương án và quyết định đầu tư phù hợp với thực tế và quy định, dẫn đến lỗ, mất vốn 380,825 tỷ đồng. 

Hội đồng Thành viên và Tổng giám đốc TKV chưa chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong việc xây dựng, phê duyệt phương án đầu tư, quyết định chủ trương góp vốn cổ phần, sử dụng nguồn vốn không đúng quy định để đầu tư ra ngoài ngành nghề kinh doanh chính, dẫn đến không hiệu quả, nguy cơ mất vốn khoảng hơn 176 tỷ đồng…

TTCP cũng đã làm rõ, Hội đồng thành viên và Tổng giám đốc TKV ban hành cơ chế quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh chưa phù hợp thực tế và quy định. Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh danh, TKV và các đơn vị thành viên chưa chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, phát sinh nhiều chi phí bất hợp lý, tăng giá thành sản xuất, giảm lợi nhuận, thất thu ngân sách…

Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý gần 15.000 tỷ đồng tại Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam.

Tại 4 Tổng công ty và các đơn vị thành viên thuộc TKV đã có nhiều sai phạm trong quản lý, sử dụng vốn, quản lý đầu tư xây dựng, quản lý sử dụng đất đai và tài nguyên khoáng sản, trong hoạt động sản xuất kinh doanh và nghĩa vụ với ngân sách nhà nước, thoái vốn…

Tại Tổng công ty Điện lực – Vinacomin, do việc quy định về cơ chế và thực hiện quản lý chi phí, ký kết hợp đồng mua bán của Tổng công ty Điện lực TKV và Bộ Công thương liên quan đến giá thành điện chưa hợp lý, không đúng quy định tại các nhà máy điện, làm tăng giá thành điện, giảm lợi nhuận doanh nghiệp. 

Riêng khoản hoạch toán chênh lệch tỷ giá vào chi phí đến thời điểm 30-6-2015 là hơn 3.311,6 tỷ đồng; không quy định và thực hiện điều chỉnh giá điện khi giá dầu giảm trong thời gian từ tháng 8-2014 đến 9-2015, làm tăng giá thành 416,775 tỷ đồng; xác định giá điện không đúng theo giá than thực tế mua vào, tăng chi phí năm 2014 là gần 207,5 tỷ đồng… 

Tại Tổng công ty Công nghiệp mỏ Việt Bắc cần phải truy thu thuế khoảng 50 tỷ đồng. Tại Tổng công ty Khoáng sản, Tổng công ty Hóa chất Mỏ cũng tính toán, phân bổ nhiều khoản chi phí không phù hợp quy định lên đến hàng trăm tỷ đồng.  

Kiến nghị xử lý hơn 14.882 tỷ đồng

KLTT đã chỉ ra nguyên nhân và trách nhiệm dẫn đến thiếu sót, vi phạm thuộc về Hội đồng thành viên, Ban Tổng giám đốc, lãnh đạo các phòng ban liên quan thuộc TKV và Hội đồng quản trị, Giám đốc các đơn vị thành viên chưa chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về quản lý kinh tế và hoạt động sản xuất kinh doanh. Các bộ: Công thương, Tài chính, Tài nguyên và môi trường, UBND các tỉnh, TP Quảng Ninh, Lào Cai, Thanh Hóa, Hà Tĩnh… thiếu chủ động, chưa kịp thời kiểm tra, hướng dẫn và xử lý tồn tại, bất cập về cơ chế quản lý, vi phạm trong sản xuất kinh doanh tài nguyên, khoáng sản…

Từ kết luận trên, TTCP đã kiến nghị các biện pháp xử lý về cơ chế chính sách, xử lý trách nhiệm. Về xử lý kinh tế, TTCP kiến nghị xử lý 14.882,409 tỷ đồng và 6.697.576m2 đất. Trong đó, thu hồi về ngân sách nhà nước 1.872,596 tỷ đồng và tiền sử dụng diện tích đất nêu trên.

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đồng ý cơ bản với nội dung kiến nghị của TTCP và yêu cầu các Bộ: Tài chính, Công thương, Tài nguyên và Môi trường, Công an, UBND tỉnh Lào Cai và TKV thực hiện các nội dung kiến nghị của TTCP và gửi TTCP kết quả thực hiện để báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Phó Thủ tướng khẳng định, việc chấp hành chính sách pháp luật về đất đai tại TKV chưa tốt, để xảy ra vi phạm cần phải chấn chỉnh, khắc phục. Giao Bộ Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, xử lý và hướng dẫn giải quyết dứt điểm những vướng mắc, tồn tại và sai phạm trong việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản.

Đối với 14 trường hợp TTCP kiến nghị chuyển cơ quan điều tra, Phó Thủ tướng chỉ đạo TTCP chủ trì, phối hợp với cơ quan điều tra thuộc Bộ Công an, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao rà soát kỹ để thống nhất biện pháp xử lý.

Việc xử lý đối với khoản tiền chênh lệch về thuế tài nguyên và khoản tiền khuyến khích sản lượng, chất lượng đối với các đơn vị khai thác than, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với TTCP, Bộ Công thương, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ xác định rõ đối tượng nộp thuế tài nguyên, giá tính thuế tài nguyên, xác định chính xác nghĩa vụ thuế tài nguyên phải nộp ngân sách nhà nước; giao Bộ Tài chính kiểm tra chặt chẽ, xác định rõ bản chất về các hợp đồng khai thác giữa TKV với các công ty con và việc khai thác, tiêu thụ tài nguyên để bảo đảm thu đúng, thu đủ, thống nhất kiến nghị biện pháp xử lý đối với khoản tiền chênh lệch về thuế tài nguyên theo quy định… 

TTCP đề nghị chuyển cơ quan điều tra Bộ Công an xem xét, điều tra, xử lý trách nhiệm đối với các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật sau: -TKV và các doanh nghiệp: Công ty CP Xi măng Hữu Nghị - Phú Thọ; Công ty CP xi măng Hà Giang; Công ty CP Bình Nguyên – Đắk Nông đã vi phạm nghiêm trọng các điều khoản chủ yếu của hợp đồng kinh tế về điều kiện giao hàng và thanh toán, dẫn đến mất vốn giá trị 30,106 tỷ đồng. - Công ty Southern Ming Co.,Ltd: Mất vốn 77,678 tỷ đồng. - Công ty Vận tải thủy – Vinacomi: Vi phạm các quy định của pháp luật trong việc xây dựng, phê duyệt phương án đầu tư, quyết định chủ trương góp vốn cổ phần, sử dụng nguồn vốn không đúng quy định để đầu tư. - Công ty CP Đóng tầu Sông Ninh: Nợ không có khả năng thu hồi 52,588 tỷ đồng. - Công ty CP Đầu tư phát triển Khu kinh tế Hải Hà: Mất vốn 47,874 tỷ đồng. - Công ty Kim loại mầu Thái Nguyên: Bảo lãnh không đúng thẩm quyền, phải trả nợ thay Ngân hàng EximBank 13.785.678 USD. - Công ty CP Crômmit Cổ Định Thanh Hóa: Đầu tư, thành lập không hiệu quả, gây lãng phí số tiền 436,95 tỷ đồng. - Thua lỗ, mất vốn 303,147 tỷ đồng do đầu tư một số khoản không có sự điều tra, khảo sát kỹ để phù hợp thực tế. Cụ thể: Công ty liên doanh khai khoáng Stung Treng thua lỗ, mất vốn 111,451 tỷ đồng; Công ty liên doanh Alumina thăm dò mỏ Bauxite 187,784 tỷ đồng; Công ty TNHH Vinacomi khai thác mỏ muối 37,909 tỷ đồng; Dự án Mỏ sắt Phu Nhuon 69.003 tỷ đồng. - Công ty than Đèo Nai và Cao Sơn nghiệm thu, thanh toán khối lượng thuê ngoài vận chuyển đá vi phạm quy định về sử dụng đăng kiểm tải trọng xe trị giá 347,622 tỷ đồng.