Bộ LĐ-TB&XH lên tiếng về cách tính BHXH lan truyền trên mạng

• Phó tổng giám đốc BHXH: Không nước nào tính lương hưu như Việt Nam
• Các trường hợp được hưởng BHXH một lần
• Hướng tới một hệ thống BHXH dễ tiếp cận, minh bạch và bền vững

Trả lời báo chí về vấn đề này, đại diện Bộ LĐ-TB&XH đã khẳng định, đó là cách hiểu không đầy đủ, phiến diện về chính sách BHXH hiện nay.

Theo khẳng định của đại diện Bộ LĐ-TB&XH thì thông tin đó hoàn toàn không chính xác. Nếu chỉ xem qua cách tính thì thấy có vẻ đúng, nhưng nếu xem kỹ thì cách tính đó thiếu việc cập nhật những quy định của pháp luật về tính hưởng BHXH. Theo đó, quy định về tiền lương đã đóng BHXH để làm căn cứ tính mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ.

Gần đây nhất là ngày 28-12-2016, Bộ LĐ-TB&XH ban hành Thông tư số 42/2016/TT-BLĐTBXH quy định mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng BHXH đối với người hưởng lương hưu trong năm 2017, theo đó mức điều chỉnh cao nhất áp dụng đối với số tiền đóng trong khoảng thời gian trước năm 1995 là 4,4 lần.

Như vậy, rõ ràng không thể lấy số tiền tuyệt đối đã đóng bảo hiểm xã hội của 20 năm, 30 năm về trước ra để tính hưởng lương hưu, mà số tiền đó phải được điều chỉnh để bù đắp yếu tố lạm phát. Bên cạnh đó, chính sách BHXH có quy định về việc điều chỉnh lương hưu trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách Nhà nước và quỹ BHXH. Thực tế thời gian qua, mức lương hưu của người nghỉ hưu đã liên tục được nâng lên.

Nếu tính cho giai đoạn từ năm 2003 đến hết năm 2016, Chính phủ đã 14 lần điều chỉnh lương hưu với mức tăng từ 7,4 đến 9,2 lần so với mức lương hưu tại thời điểm năm 2002. Như vậy, việc tính toán nhưng không có giả định về tốc độ tăng trưởng kinh tế và chỉ số giá tiêu dùng để xác định mức điều chỉnh lương hưu sẽ không phản ánh đúng và đầy đủ quyền lợi mà người tham gia BHXH được thụ hưởng.

Theo đại diện Bộ LĐ-TB&XH thì việc lấy tỷ lệ đóng góp 26% hay 30,5% để tính toán số tiền đóng vào quỹ làm cơ sở để so sánh với số tiền được nhận sau này là không hợp lý. Vì trong tổng tỷ lệ đóng góp trên bao gồm cả 3% đóng vào quỹ ốm đau, thai sản, 1% đóng vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và 4,5% đóng vào quỹ bảo hiểm y tế, đây là những quỹ ngắn hạn, có tính chất chia sẻ rủi ro cao giữa người khỏe mạnh với người ốm đau, bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

Theo tính toán của Bộ LĐ-TB&XH thì ngay cả người tham gia BHXH tự nguyện (đóng toàn bộ 22%) thì người lao động vẫn rất có lợi khi tiếp cận lương hưu với tỷ lệ hưởng lên đến tối đa là 75%. Còn đối với những người lao động có quan hệ lao động và được người sử dụng lao động đóng 14%, bản thân người lao động chỉ phải đóng 8% thì lợi ích lớn hơn rất nhiều.