Giảm thuế cho doanh nghiệp nhỏ và vừa xuống 17%: Không ngại hụt thu ngân sách

• Có thể không dùng đến 10.000 tỷ đồng tiền bán vốn cổ phần để bù hụt thu ngân sách
• Không thể tăng thuế để bù hụt thu ngân sách
• Giảm giá dầu - thách thức hụt thu ngân sách và cơ hội tăng trưởng kinh tế

PV: Tại sao thời điểm này lại đề xuất giảm thuế TNDN với DNNVV, thưa ông?

Ông Phạm Đình Thi: Trong những năm qua, để cải thiện môi trường kinh doanh, tháo gỡ khó khăn cho DN, nhiều giải pháp về thuế đã được thực hiện và có hiệu quả tích cực. Bước sang năm 2016, nền kinh tế nước ta đang tiếp tục đổi mới sâu sắc với nhiều dự báo khả quan.

Ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế.

Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội, dự báo năm 2016 sẽ còn nhiều khó khăn, thách thức như tình hình kinh tế thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, tốc độ phục hồi kinh tế chậm và tiềm ẩn nhiều rủi ro, rào cản thương mại có xu hướng gia tăng, giá dầu thấp, khó dự báo.

Hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nhất là việc thực hiện các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới cùng với việc hình thành Cộng đồng ASEAN, Hiệp định TPP cùng nhiều hiệp định thương mại tự do đã được ký kết, việc Anh rời khởi Liên minh Châu âu (EU)... mở ra nhiều cơ hội thuận lợi nhưng cũng đặt ra không ít khó khăn, thách thức.

Để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2016, Quốc hội đã thông qua mục tiêu tổng quát của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016, trong đó có nội dung “... tháo gỡ khó khăn cho DN, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh”. Ngày 16-5, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 35/NQ-CP CP với nhiều giải pháp về chính sách và quản lý thuế. Thực hiện mục tiêu phát triển DN đến năm 2020, với mục tiêu đến năm 2020 xây dựng DN Việt Nam có năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững, cả nước có ít nhất 1 triệu DN hoạt động, trong đó có các DN quy mô lớn, nguồn lực mạnh... hàng năm có khoảng 30-35% DN Việt Nam có hoạt động đổi mới, sáng tạo.

Thực hiện mục tiêu này, Bộ Tài chính đang khẩn trương xây dựng các giải pháp cụ thể về thuế nhằm hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển của DN, trong đó bao gồm các giải pháp về thuế hỗ trợ các DNNVV, DN khởi nghiệp, xử lý nợ thuế...

Riêng khối DNVVN – đây là 1 trong những trọng tâm mà các nước đang phát triển rất chú ý bởi vì DNVVN quy mô nhỏ nhưng giải quyết được vấn đề lao động và việc làm; DNVVN là DN dễ bị tổn thương nhất, đặc biệt là khi tình hình kinh tế có biến động. Tại Việt Nam, DNNVV đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển KT-XH và tỷ lệ DNNVV tại Việt Nam cũng chiếm tỷ lệ cao trong tổng số DN.

Vì vậy, để tiếp tục khuyến khích DNNVV phát triển, Bộ Tài chính trình Chính phủ trình Quốc hội cho DNNVV được giảm thuế suất phổ thông xuống còn 17% áp dụng trong thời hạn tối đa 4 năm (giai đoạn 2017-2020).

PV: Nếu được phê duyệt, lộ trình giảm thuế sẽ như thế nào và tiêu chí cụ thể xác định DNNVV được hưởng ưu đãi?

Ông Phạm Đình Thi: Như trong dự thảo đã đề xuất, thuế suất đối với DNNVV là 17% được áp dụng trong giai đoạn từ 2017-2020. Trong quá trình thực hiện, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tổng kết lý luận và thực tiễn để nghiên cứu khi sửa đổi, bổ sung Luật Thuế TNDN.

Về tiêu chí xác định DNNVV, thực tế cho thấy, các DN càng có quy mô nhỏ thì càng dễ bị tổn thương trước những biến động của nền kinh tế, môi trường kinh doanh, trước sự cạnh tranh khi hội nhập kinh tế quốc tế,… trong bối cảnh kinh tế - xã hội và thu NS hiện nay thì việc xác định tiêu chí DNNVV để đề xuất giải pháp hỗ trợ giảm thuế suất thuế TNDN cần dựa trên nguyên tắc: hỗ trợ đúng, trúng đối tượng để đạt được lợi ích kinh tế, xã hội cao nhất nhưng lại không làm ảnh hưởng lớn đến thu NSNN.

Luật thuế TNDN số 32/2013/QH13 cũng đã xác định DN có quy mô nhỏ và vừa được áp dụng mức thuế suất thấp hơn mức thuế suất phổ thông trong giai đoạn 2013 - 2015 là DN có tổng doanh thu năm trước liền kề không quá 20 tỷ đồng. Hiện, Bộ Tài chính trình Chính phủ trình Quốc hội xác định tiêu chí DNNVV như quy định này.

PV: Giảm thuế cho DNNVV,  thì NSNN hụt thu bao nhiêu? Theo ông con số hụt thu này có đáng lo ngại?

Ông Phạm Đình Thi: Theo số liệu số thu thuế TNDN năm 2015 cho thấy: nếu xác định DNNVV theo tiêu chí doanh thu năm trước liền kề không quá 20 tỷ đồng như quy định tại Luật Thuế TNDN số 32/2013/QH13 thì số lượng DN này mặc dù chiếm đến 86,2%, nhưng số thu về thuế TNDN chỉ có 2.746 tỷ đồng; còn nếu nâng mức doanh thu lên 100 tỷ đồng như đề xuất tại dự thảo Luật Hỗ trợ DNNVV thì số lượng DN chiếm 95,2% (tăng 9% so với số DN có mức doanh thu không quá 20 tỷ đồng) là số thu về thuế TNDN là 8.710 tỷ đồng (tăng 5.964 tỷ đồng so với DN có mức doanh thu không quá 20 tỷ đồng).

Do đó, nếu xác định DNNVV được áp dụng thuế suất 17% theo tiêu chí doanh thu năm không quá 100 tỷ đồng thì mức giảm thu NS khoảng 1.500 tỷ đồng/năm, còn nếu xác định DNNVV theo tiêu chí doanh thu năm không quá 20 tỷ đồng thì mức giảm thu NS chỉ khoảng 473 tỷ đồng.

Cũng có người đặt ra câu hỏi vì sao đặt ra chính sách giảm thu trong bối cảnh NS đang khó khăn. Nhưng chúng tôi cho rằng nếu chính sách của chúng ta trúng, đúng đối tượng thì chúng ta chỉ cần sử dụng một nguồn lực rất nhỏ nhưng lại có tác động rất lớn đến sản xuất kinh doanh. Tác động đó chính là tạo điều kiện cho DNNVV phát triển, cũng chính là tăng trưởng GDP. Mà tăng trưởng GDP là cái gốc của vấn đề thu NS.

Nếu chúng ta đạt được điều đó thì chúng ta không sợ giảm thu NS vì kinh tế phát triển sẽ tạo nguồn thu lớn hơn và bền vững hơn, cũng là cơ hội tái cơ cấu lại nguồn thu trong nước để tăng tỷ trọng thu nội địa…