Xây dựng không phép, sai phép xảy ra ở cả dự án lớn

• Buông lỏng quản lý, nhiều công trình xây dựng không phép
• Tràn lan xây dựng không phép dọc hành lang khu công nghiệp

Đề cập về vấn đề xây dựng sai phép, không phép, trái phép, ông Bùi Trung Dung, Cục trưởng Cục Quản lý hoạt động xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết, việc quản lý trật tự xây dựng ở giai đoạn trước theo báo cáo các địa phương công tác phủ kín quy hoạch rất thấp, thậm chí quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc chưa có, có biểu hiện xin cho tùy tiện. Khi vi phạm, căn cứ pháp lý để cưỡng chế phá dỡ không có.

Tuy nhiên, ông Dung cho rằng, thời gian qua, từ ngày Nghị định 64 có hiệu lực thì tình trạng xây dựng trái phép, sai phép giảm hẳn; quy định cấp phép xây dựng cũng thông thoáng hơn. “Luật Xây dựng quy định rõ, khi cấp phép chỉ cần có giấy tờ hợp pháp về đất đai sẽ được cấp phép, việc này đã tháo gỡ 70% vướng mắc về cấp phép xây dựng. Tuy nhiên từ vấn đề này, tỷ lệ vi phạm trật tự xây dựng có tăng lên đôi chút do cách hiểu về giấy phép ở các địa phương khác nhau”, ông Dung nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó Chánh thanh tra Bộ Xây dựng lại cho rằng, đối với các công trình xây dựng sai phép nếu phá dỡ đi thì sẽ gây lãng phí xã hội và việc phạt cho tồn tại là một quy định nhân văn.

Bộ Xây dựng thừa nhận vẫn tồn tại tình trạng vi phạm trật tự xây dựng từ công trình nhỏ đến dự án lớn.

“Theo quy định công trình xây dựng phải bảo đảm điều kiện không vi phạm chỉ giới xây dựng, trên đất hợp pháp, không có tranh chấp, người dân ở ổn định. Khi xin phép là 4 tầng nhưng thực tế xây 5 tầng, nếu phá đi thì sẽ gây lãng phí xã hội. Thời gian qua những công trình này được xử lý rất nghiêm túc, điều khoản xử lý minh bạch, thu 50% giá trị phần xây dựng sai phép, đó là mức phạt nặng. Với quy định này thời gian qua việc xây dựng trái phép đã giảm rất nhiều, quy định này có tính nhân văn nữa”, ông Tuấn nói.

Trao đổi về các công trình xây dựng sai phép, không phép, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng cho biết, theo thống kê mỗi năm cả nước có khoảng 60 nghìn giấy phép xây dựng, trong đó có giấy phép cho công trình nhỏ, có giấy phép cho cả dự án. Về tình trạng vi phạm giấy phép, không phép, sai phép là vấn đề đã được đặt ra từ trước những năm 2000. Từ đó đến nay, hệ thống văn bản pháp luật về cấp phép xây dựng ngày càng hoàn thiện, có nghị định hướng dẫn.

Về quản lý xây dựng theo giấy phép có văn bản theo pháp luật, về xử lý vi phạm có chế tài qua Nghị định 180, Nghị định 121. Đánh giá chung tỷ lệ công trình sai phép, không phép hằng năm giảm, trong 5 năm gần đây giảm khoảng 10-20% so với những năm trước.

“Tuy nhiên, đâu đó vẫn xảy ra tình trạng sai phép, không phép, trong đó có cả những công trình quy mô nhỏ và các dự án lớn. Có những vụ xảy ra cách đây 4-5 năm, những cũng có vụ việc mới. Quan điểm xử lý của Bộ Xây dựng là sai phép, không phép phải điều chỉnh.

Không giấy phép bắt buộc phải làm thủ tục xin phép, nếu không thực hiện thì cưỡng chế, sai phép phải đình chỉ thi công và xem xét đối chiếu quy hoạch, nếu không thể thay đổi giấy phép phải phá dỡ. Với công trình đã tồn tại cách đây nhiều năm, xem lại về bản chất, đang xây tức thời thì xử lý, còn giải quyết tồn tại thì xem xét, nếu sai nhưng vẫn phù hợp quy hoạch thì cho nộp phần chênh lệch lợi ích”, Thứ trưởng Lê Quang Hùng nói.