Đốn hạ rừng thì nhanh, trồng lại thì chậm

Từ năm 2006, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 23/2006/NĐ-CP về thi hành Luật Bảo vệ và phát triển rừng quy định: “Cơ quan cho phép chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác phải đảm bảo việc đầu tư trồng rừng mới thay thế diện tích rừng sẽ chuyển đổi”.

Tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa 13 cũng đã ban hành nghị quyết chỉ đạo triển khai nghiêm túc trách nhiệm hoàn thành việc trồng rừng thay thế trong năm 2015 đối với các công trình thủy điện đã đưa vào vận hành khai thác.

Tại kỳ họp mới đây nhất của Quốc hội, câu chuyện các địa phương chây ì, có nhiều địa phương tổ chức trồng lại rừng bị chuyển đổi một cách chậm chạp, lại một lần nữa được các đại biểu đặt ra trong phiên chất vấn, trở thành một trong những vấn đề nóng hiện nay. Tuy nhiên, tại cuộc họp trực tuyến giữa Bộ NN&PTNT với lãnh đạo 63 tỉnh và thành phố trong cả nước tổ chức trung tuần tháng 12/2014, ông Nguyễn Bá Ngãi, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp cho biết, tính đến tháng 12/2014, tiến độ trồng lại diện tích rừng cần thay thế trên cả nước mới chỉ đạt 22%.

Các dự án đầu tư có chuyển đổi mục đích rừng sang mục đích khác phải tổ chức trồng lại rừng. Ảnh minh họa

Cụ thể hơn, ông Nguyễn Bá Ngãi thông tin, từ năm 2006 đến 2014, tại 55 tỉnh và thành phố trong cả nước đã có 2.320 dự án đầu tư có chuyển đổi mục đích rừng sang mục đích khác với tổng diện tích rừng cần phải trồng lại hơn 76.040ha nhưng hiện mới chỉ trồng được 2.540ha, còn phải trồng 73.500ha. “Cho đến nay, có những địa phương có diện tích cần phải trồng rừng thay thế rất lớn như Lai Châu, Thanh Hóa, Gia Lai, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Trà Vinh, Bình Phước… nhưng lại chưa trồng. Đặc biệt có 27 dự án có diện tích rừng cần trồng bù với hơn 100ha/dự án nhưng vẫn chưa hề thực hiện” - ông Nguyễn Bá Ngãi nói. 

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp nhận định, mặc dù Quốc hội và Chính phủ đã tăng cường chỉ đạo một cách quyết liệt về việc trồng rừng thay thế nhưng các địa phương vẫn thiếu quan tâm đúng mức, chậm chủ động tháo gỡ vướng mắc và đôn đốc các chủ dự án. Do không bố trí được quỹ đất để trồng lại rừng thay thế, một số địa phương đã chấp thuận cho chủ dự án nộp tiền vào Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng nhưng lại để vốn tồn đọng, thậm chí có nơi lại đề nghị dùng tiền này để chi cho nhiệm vụ quản lý và bảo vệ rừng thay vì nhiệm vụ trồng rừng thay thế.

Còn ông Dương Công Thành, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam lý giải, sở dĩ các dự án thủy điện chậm tiến độ trồng bù rừng vì các địa phương chậm hoặc không bố trí được quỹ đất để trồng rừng bù, cũng không có đơn giá thống nhất về tiền phải nộp cho mỗi hécta chuyển đổi.

Trước tình trạng này, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT thẳng thắn nhận định, với tiến độ trồng bù lại rừng như hiện nay cho thấy các địa phương và chủ dự án vẫn đang chậm trễ, thiếu nghiêm túc trong việc thực hiện chỉ đạo của Quốc hội và Chính phủ về việc trồng rừng thay thế. Nhiều chủ đầu tư dự án cho đến nay vẫn còn chưa biết trồng bù rừng ở đâu, cây gì, nguồn vốn như thế nào…

Tại hội nghị, đại diện nhiều địa phương cũng thống nhất đề nghị rút giấy phép đối với các dự án chây ì trồng rừng hoặc chậm nộp tiền và đề nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam không mua điện của các dự án tư nhân vi phạm.