Vì sao máy tán sỏi "Made in Việt Nam" chưa có đầu ra?

Từ năm 1994, trước nhu cầu ngày càng tăng của bệnh nhân sỏi thận, các chuyên gia Trung tâm Công nghệ laser Viện Ứng dụng công nghệ (nay thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) đã thực hiện dự án cấp Nhà nước: "Hoàn thiện và chuyển giao công nghệ tán sỏi tiết niệu bằng sóng xung kích từ ngoài cơ thể cho Bệnh viện Đa khoa Quy Nhơn", kinh phí đầu tư 4,5 tỷ đồng. Sau thời gian nghiên cứu, tham quan học tập, chiếc máy tán sỏi "Made in Việt Nam" ra đời, tán sỏi thành công cho gần 1.000 bệnh nhân tại Bệnh viện Việt-Tiệp (Hải Phòng).

Điều đáng nói, giá thành máy do Việt Nam sản xuất chỉ khoảng 40.000 USD, bằng 1/4 giá mua máy của nước phát triển. Nhưng quan trọng hơn, 90% phụ tùng thay thế loại máy này chúng ta sản xuất được, không phụ thuộc vào nước ngoài.

Vậy mà sau khi thành công, giữa lúc hàng ngàn bệnh nhân sỏi thận phải xếp hàng chờ đến lượt vì thiếu máy thì những chiếc máy tán sỏi do Việt Nam sản xuất lại "nằm" ngoài bệnh viện. Lý do đơn giản: Trung tâm nghiên cứu khoa học theo quy định thời điểm này không có chức năng sản xuất kinh doanh, nên không thể sản xuất máy hàng loạt bán ra thị trường; còn đại diện các bệnh viện, cơ sở y tế có nhu cầu lại có xu hướng "xính" hàng ngoại.

Tiến sĩ Trần Ngọc Liêm, Giám đốc Trung tâm Công nghệ laser, tác giả chính của máy tán sỏi giá rẻ thẳng thắn nhìn nhận: Đúng là máy do Việt Nam sản xuất còn có nhiều điểm chưa bằng máy do các nước có nền công nghiệp thiết bị y tế phát triển. Nhưng nếu không tháo gỡ vướng mắc, khích lệ các nhà khoa học, doanh nghiệp tham gia thì bao giờ chúng ta mới có nền công nghiệp sản xuất thiết bị y tế?

Kỹ sư Lê Mạnh Tuấn, người đã sáng chế thành công dao mổ điện cao tần hiện đã sử dụng khá nhiều trong các bệnh viện của cả nước cho biết: Thực tế cứ khoảng 500.000 người dân thì cần một máy tán sỏi. Trong khi các bệnh viện tuyến huyện của chúng ta đều cần máy thì lại chưa thể đáp ứng, vì thiếu kinh phí, nhất là với máy đắt tiền mua của nước ngoài. Không sử dụng máy tán sỏi do Việt Nam sản xuất cũng như một số thành tựu nghiên cứu trong lĩnh vực y tế do các chuyên gia Việt Nam sản xuất là một lãng phí lớn