Thứ trưởng Bộ Nội vụ Thang Văn Phúc: Chính phủ không nhiều bộ như hiện nay

Bên lề hội thảo cải cách hàn chính ngày 7/6, ông Thang Văn Phúc, Thứ trưởng Bộ Nội vụ - Tổng thư ký Ban Chỉ đạo CCHC của Chính phủ, trao đổi với báo chí xung quanh đề án cơ cấu lại bộ máy Chính phủ.

- Thưa Thứ trưởng, Bộ Nội vụ đang xây dựng đề án cơ cấu lại bộ máy Chính phủ, dự kiến sẽ có những thay đổi gì?

- Trước đây Chính phủ làm cả những việc vĩ mô, vi mô thì bây giờ chỉ làm những việc vĩ mô thông qua công cụ điều tiết chung. Trước anh “vừa đá bóng vừa thổi còi” nên vừa là người có công, nhưng nếu xảy ra chuyện gì lại là người có tội. Bây giờ phải tách bạch và đây là mục tiêu của CCHC và yêu cầu hàng đầu hiện nay là Chính phủ sẽ làm đúng nhiệm vụ của mình. Thay vì trực tiếp làm dịch vụ công thì bây giờ chuyển sang cho các tổ chức phi chính phủ, các doanh nghiệp, các tổ chức xã hội thực hiện.

Chẳng hạn sắp tới sẽ chuyển việc công nhận kỹ sư hành nghề xây dựng từ Bộ Xây dựng sang Tổng hội Xây dựng Việt Nam, chuyển việc công nhận hành nghề luật sư cho Hội Luật gia Việt Nam, việc cấp thẻ nhà báo cũng có thể giao cho Hội Nhà báo Việt Nam.

Trách nhiệm ngành nghề sẽ do các tổ chức nghề nghiệp kiểm soát chứ bây giờ nhiều cái cơ quan quản lý cũng không hiểu. Như thế chúng ta sẽ giảm được bộ máy và tổ chức lại cơ cấu để thực hiện nguyên tắc bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực.

Ngoài ra, khi hội nhập quốc tế, đòi hỏi chúng ta phải điều chỉnh để có những cơ cấu, thể chế tương thích. Nếu ta vào “cuộc chơi” chung mà một mình một bài riêng thì không ổn. Tại sao các nước phát triển chỉ có 12-13 bộ, các nước khác cũng trên dưới 20 bộ? Cho nên sắp tới Chính phủ phải gọn nữa. Chúng tôi đã có phương án nhưng hôm nay chưa nói được số lượng bao nhiêu. Tuy nhiên, tinh thần dứt khoát phải giảm, chắc chắn không còn 26 bộ như hiện nay.

- Đến nay đã hình dung sẽ giảm bộ nào chưa, thưa ông?

- Vấn đề đó kỳ này sẽ được xử lý. Xu hướng chung là giảm các bộ kinh tế chuyên ngành để nâng lên kinh tế tổng hợp. Sắp tới chúng ta sẽ sắp xếp sao cho các cơ quan thuộc Chính phủ chỉ là những đơn vị sự nghiệp như đài truyền hình, đài phát thanh, thông tấn xã, các cơ quan khoa học; còn các tổ chức có tính quản lý nhà nước như Ban Tôn giáo Chính phủ, Ban Cơ yếu Chính phủ sẽ được nhập vào các bộ, ngành khác.

Bản thân các bộ cũng sẽ được thu gọn trên cơ sở xem lại qui mô công việc có cần đến một bộ làm không hay cái đó nằm trong một bộ quản lý đa ngành. Một khi càng làm rõ, cụ thể chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước bao nhiêu thì càng có điều kiện để quyết định mô hình hợp lý.

- Tư tưởng bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực được thể hiện từ nghị quyết trung ương 7, khóa VIII (năm 1999) nhưng vì sao đến nay mới thực hiện?

- Thật ra đến năm 2002 chúng ta đã sắp xếp tổ chức Chính phủ mới gọn nhiều. Từ chỗ đầu mối các cơ quan của Chính phủ là 70 thu gọn xuống còn 48 và vào thời điểm này còn 38 (26 bộ, cơ quan ngang bộ và 12 cơ quan thuộc Chính phủ).

- Theo ông, khó khăn trong việc sắp xếp lại bộ máy Chính phủ là gì?

- Không có gì dễ dàng vì về mặt tâm lý thì khi ghép bộ này vào bộ kia người ta sẽ mất vị trí. Ngăn trở lớn nhất của cải cách là động chạm tới từng tổ chức, từng con người. Đó không chỉ là quyền lực mà còn là những lợi ích. Nếu anh không nghĩ được vì cái chung, vì sự phát triển của đất nước mà cứ nghĩ quanh quẩn với lợi ích cục bộ của mình thì khó.

Năm ông lãnh đạo năm bộ, bây giờ ghép vào phân công ai là cả một công việc khó. Những con người có vị trí càng cao thì càng phức tạp mà chúng ta phải làm hết sức thấu đáo chứ không thể tùy tiện được. Tất nhiên nếu quyết tâm chính trị quyết liệt thì sẽ đỡ