Thiệt hại 2 tỷ USD mỗi năm do phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giả

• Phân bón giả và nỗi đau thật
• Chống phân bón giả: Nhiều “lỗ hổng” trong công tác quản lý
• Phân bón giả tràn lan tại nhiều tỉnh Tây Nguyên
• Phát hiện đường dây sản xuất, tiêu thụ lượng lớn thuốc bảo vệ thực vật

Qua kiểm tra của các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long như: An Giang, Long An, Vĩnh Long, Sóc Trăng, Bến Tre, Tiền Giang đã phát hiện hàng loạt vụ phân bón giả, kém chất lượng, chiếm 84,1% vụ vi phạm phân bón kém chất lượng và 80% vụ vi phạm phân bón giả trên cả nước. Nông dân trồng lúa khi mua thuốc BVTV hoặc phân bón qua các cửa hàng vật tư nông nghiệp (VTNN), đại lý, nhân viên tiếp thị chỉ trông chờ vào… vận may.

Vừa qua, Công an huyện Tân Hồng (Đồng Tháp) phát hiện 100 bao phân Kali (loại 50kg) giả do bà Trần Thị Mỹ Châu (38 tuổi, chủ cơ sở mua bán phân bón và thuốc bảo vệ thực vật tại xã Tân Công Chí). Kết quả giám định cho thấy, hàm lượng Kali chỉ có 0,03% (hàm lượng ghi trên bao bì là 61%), còn lại là cát trắng và phẩm màu. Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP Cần Thơ cũng bắt quả tang đường dây chuyên sản xuất thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) giả quy mô lớn trên địa bàn.

Khám xét nhà thuê của đối tượng Nguyễn Hữu Dư (25 tuổi, ngụ phường Thốt Nốt, quận Thốt Nốt), cơ quan chức năng đã thu giữ hơn 600 chai thuốc BVTV. Dư khai rằng đã dùng thuốc BVTV giá rẻ pha nước sơn màu đỏ hoặc màu vàng khuấy đều, sau đó dùng ca rót vào các vỏ chai hiệu Syngenta thật đã qua sử dụng, dùng máy đóng nút, dán nhãn giả để cho ra sản phẩm giả rồi mang đi tiêu thụ ở ĐBSCL.

Nông dân chịu thiệt hại nặng nề trong “ma trận” phân bón, thuốc BVTV không đảm bảo chất lượng.

Thống kê của Cục Quản lý thị trường (Bộ Công thương), trong 5 tháng đầu năm 2015 đã có 843 vụ vi phạm về phân bón giả, nhập lậu, kém chất lượng bị phát hiện, nhiều hơn 4 lần cả năm 2014. Còn theo Hiệp hội phân bón Việt Nam, hậu quả của việc sử dụng phân bón giả, phân kém chất lượng gây thiệt hại cho nền nông nghiệp Việt Nam khoảng 2 tỷ USD/năm. Cả các công ty sản xuất phân, thuốc BVTV uy tín cũng đang đau đầu vì tình trạng sản phẩm có uy tín bị làm nhái.

Cuối tháng 10-2015 vừa qua, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Long An đã khởi tố bị can đối với Huỳnh Văn Hữu (nguyên Đội trưởng Đội QLTT số 7 thuộc Chi cục QLTT tỉnh Long An). Năm 2014, trong quá trình thanh tra cửa hàng VTNN Út Hoành (xã Thái Bình Trung, huyện Vĩnh Hưng) phát hiện lô phân NPK (100 bao, loại 50kg/bao) không đạt chất lượng. Thay vì gửi thông báo đến nơi vi phạm, Hữu giữ hồ sơ của cửa hàng Út Hoành. Sau đó, kết quả kiểm nghiệm lô phân thay đổi từ kém chất lượng thành đạt chất lượng. Việc này được Chi cục QLTT tỉnh Long An kiểm tra, phát hiện lô phân NPK bị cạo sửa chỉ tiêu K20 để nâng từ 11,7% lên 14,8%. Nhờ đó, lô phân kém chất lượng được bán ra thị trường.

Tương tự, nguyên Chánh Thanh tra Sở NN-PTNT tỉnh Trà Vinh Nguyễn Văn Trỗi phải lãnh bản án 10 năm tù về hành vi nhận hối lộ. Trong quá trình thanh tra chuyên ngành các cơ sở kinh doanh VTNN và thức ăn chăn nuôi trên địa bàn huyện Tiểu Cần, Càng Long và Cầu Kè, có một số mẫu không đạt chất lượng. Trỗi ký giấy mời 2 chủ cơ sở kinh doanh lên làm việc. Hai người này thông qua một nhân viên tiếp thị phân bón tìm đến Trỗi để thương lượng “kiểm nghiệm” lại với giá 35 triệu.

Ông Phạm Văn Quỳnh, Giám đốc Sở NN-PTNT TP Cần Thơ khuyến cáo: “Sở thường phối hợp các ngành có liên quan kiểm tra đột xuất các đại lý kinh doanh VTNN nhằm phát hiện kịp thời hàng gian, hàng giả hoặc kém chất lượng gây hại cho sản xuất. Nông dân nên chọn mua phân, thuốc ở những đại lý uy tín, tránh mua hàng trôi nổi, khi phun xịt hoặc dùng thuốc chữa bệnh cho vật nuôi nếu cây, con chết bất thường thì báo ngay cho cán bộ kĩ thuật ở địa phương để kịp thời xử lý”.