Thanh thản khi "trả lễ" Bà Chúa Kho

Điều thay đổi dễ nhận thấy nhất trong mùa trả lễ cuối năm tại Đền Bà Chúa Kho trên địa phận phường Vũ Ninh, thành phố Bắc Ninh (tỉnh Bắc Ninh) năm nay là bãi đỗ xe chật ních ôtô, khu vực giữ xe máy giảm lượng xe đáng kể. Nhà nhà đi ôtô đi lễ và đồ lễ cũng được chuẩn bị sẵn, đầy đủ nên các hàng quán bán, dịch vụ viết sớ quanh khu vực Đền Bà Chúa Kho trở nên đìu hiu, vắng vẻ hơn những năm trước rất nhiều.

Một phần vì thời tiết lạnh kéo dài, một phần vì người đi trả lễ đã tính toán thời điểm đi trả lễ, để tránh tình trạng quá tải dồn toa ở những ngày cuối năm nên lượng người về lễ tại Đền Bà Chúa Kho những ngày được cho là "cao điểm" như thông lệ, đã không còn cảnh chen lấn, xô đẩy. Không còn cảnh người sau đứng vái người trước. Chỗ đặt lễ cũng được thoái mái để những người về lễ tạ có thời gian khấn cầu và tạ ơn Bà Chúa kho lương.

Khách đến “trả lễ” tại đền Bà Chúa Kho.

Với niềm ngưỡng mộ Bà Chúa Kho, những người hành hương về lễ đền hằng năm cứ truyền tụng và lan truyền về sự linh thiêng của ngôi đền cổ. Sự tưởng tượng và niềm tin trở thành một tín ngưỡng để họ hình thành một nét văn hóa: đầu năm đi lễ vay vốn và cuối năm đi lễ tạ, trả ơn Bà Chúa Kho.

Trò chuyện với chúng tôi sau một ngày mệt nhoài tổ chức đón tiếp các đoàn khách từ khắp nơi đổ về, cụ Nguyễn Văn Tuyến, Trưởng ban Tổ chức lễ Đền Bà Chúa Kho năm nay cho biết, điều quan trọng là tuyên truyền, hướng người hành hương về lễ đền không bày đặt đồ lễ xa hoa, cầu kỳ một cách thái quá. Và đặc biệt là không đốt vàng mã quá nhiều, gây lãng phí.

Từ nhiều năm nay, việc vận động, giải thích cho người dân được thực hiện, mưa dầm thấm lâu, mỗi năm ý thức của người dân cũng được nâng lên. Đặc biệt từ đầu dịp cao điểm trả lễ, tức là từ đầu tháng 12 Âm lịch đến nay, số vàng mã đem đốt đã giảm đáng kể…

Cùng với sự phối hợp của lực lượng Công an tỉnh, Công an thành phố Bắc Ninh, Công an phường Vũ Ninh và các thành viên trong Hội Người cao tuổi phường Vũ Ninh, đã vận động bà con không đốt nhiều vàng mã. Số lượng vàng mã du khách mang đến cúng lễ thường được vận động giữ lại một phần, lưu trong kho chứa của đền để đầu năm có nhiều lộc để phát cho người đến lễ, như một hình thức rước may mắn về nhà. 

Sắp lễ và khấn thuê từng là nỗi bức xúc của du khách hành hương về lễ Đền Bà Chúa Kho, nhưng với sự vào cuộc quyết liệt của Ban An ninh do các cụ người cao tuổi đảm nhiệm chính, với sự tăng cường của lực lượng Công an tỉnh Bắc Ninh, đội quân này đã không còn hoạt động lộ liễu, đeo bám, gây phiền nhiễu cho du khách.

Có mặt tại khu vực sắp lễ, vẫn có một số phụ nữ làm nghề này mời chào, ra giá 20.000 đồng cho việc sắp lễ và bê vào tận từng cung nhưng hầu như đều bị từ chối. Người đi lễ cũng đã tự ý thức hơn trong việc chuẩn bị đồ lễ từ nhà, để không bị chặt chém, bị mời chào, lôi kéo khi mua đồ lễ, vàng mã ở quanh khu vực đền. Vả lại, lượng người đổ về Đền không quá đông cùng một lúc nên người đi lễ có thể thư thái chuẩn bị đồ lễ, thể hiện lòng thành kính của mình với Bà Chúa Kho.

Chứng kiến và tận hưởng sự đổi mới ở Đền Bà Chúa Kho, anh Nguyễn Hải Long, Giám đốc một doanh nghiệp ở Hà Nội bày tỏ sự phấn khởi: "Không phải đứng vái vọng từ xa, được ngồi thư thả làm lễ tạ, tôi thấy lòng mình nhẹ nhõm và thanh thản. Có lẽ, đây là tín hiệu vui cho năm mới"