Sự thật về thuốc siêu kích thích "thổi" rau lớn nhanh

Trước thông tin nhiều nông dân trồng rau ở Hà Nội và Hà Tây sử dụng một loại thuốc kích thích sinh trưởng có khả năng làm rau lớn nhanh như "thổi", chỉ sau một hai ngày đã mọc nhanh gấp đôi, Sở NN&PTNT Hà Nội đã quyết định làm một thử nghiệm với loại thuốc này để kiểm chứng.

Ngay chiều 24 Tết Mậu Tý, trước sự có mặt của đại diện Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ NN&PTNT), Cục Cảnh sát Môi trường (Bộ Công an), cuộc thử nghiệm đã được tiến hành nghiêm túc trên luống rau xà lách đã trồng được 25 ngày tuổi. Sáng 10/2 (mùng 4 Tết), chúng tôi đã đến thăm lại luống rau được phun "thần dược" này.

Không có "thần dược" làm rau lớn nhanh gấp đôi sau một đêm

Cuộc thử nghiệm được tiến hành trong điều kiện trời mưa, giá rét trên cánh đồng trồng rau phường Giang Biên, quận Long Biên (Hà Nội). Luống rau xà lách được chia thành 5 ô nhỏ, chăng ni-lon và được cắt cử người bảo vệ nghiêm ngặt. Luống rau xà lách đã được 25 ngày tuổi, khoảng 20 ngày nữa có thể thu hoạch được.

Ô thứ nhất được phun thuốc kích thích sinh trưởng Vimo Green nằm trong danh mục cho phép; ô thứ hai được phun loại thuốc kích thích có tên HVP Ga3 (nằm ngoài danh mục với lời quảng cáo trên vỏ: Thần dược siêu tăng trưởng) do Công ty Cổ phần dịch vụ nông nghiệp TP Hồ Chí Minh sản xuất. Và ô thứ 3 được phun thuốc kích thích Ga3, không rõ nguồn gốc.

Ô thứ tư được quan tâm đặc biệt bởi đây là đoạn được phun thuốc kích thích 920 (không rõ nguồn gốc), loại thuốc được cho là "thần dược" hiện nay. Đoạn thứ 5 không phun bất cứ loại thuốc kích nào để làm đối chứng.

Cuộc thử nghiệm được thực hiện chặt chẽ từ cắt vỏ, đến pha thuốc, phun lên rau và được đại diện Cục Cảnh sát Môi trường ghi hình. Theo đánh giá của các chuyên gia, không thể có loại "thần dược" mà đây chỉ là tin đồn thất thiệt làm hại người nông dân.

Tiến sỹ Bùi Sỹ Doanh, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật cho biết, ông vẫn chưa tưởng tượng ra loại chất kích thích có tác dụng giúp cây su hào chưa hình thành củ có thể giúp phát triển đến mức thu hoạch chỉ sau vài ba ngày.

Ngay cả khi đã hình thành củ, nếu sử dụng thuốc kích thích sinh trưởng quá liều, quá mạnh sẽ gây vỡ củ; với rau ăn lá, phun nhiều lá héo, khô, rụng. Loại thuốc sinh trưởng mạnh nhất hiện nay sử dụng hoạt chất gibberellic acid cũng không thể kích thích tăng trưởng nhanh đến vậy.

Trên thực tế, phun thuốc kích thích chỉ giúp tăng khả năng sinh trưởng, phát triển. Tiến sỹ Nguyễn Hồng Sơn, Phó Viện trưởng Viện Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) cũng cho biết, dùng thuốc kích thích sinh trưởng chỉ có tác dụng lớn với một số loại rau mầm, hoặc rau trồng giai đoạn đầu. Sau hai ngày, trên luống rau vẫn chưa có sự biến đổi đáng kể.

Ngày 2/2 (26 Tết), trước sự có mặt của đầy đủ đại diện các đơn vị tham gia cuộc thử nghiệm, các tấm ni-lon che ruộng xà lách được mở ra. Các đoạn xà lách được phun thuốc kích thích cũng như đoạn không phun thuốc phát triển khá đồng đều. Không có một dấu hiệu nào của thần dược phát huy tác dụng.

Chỉ có điểm khác ở các ô rau là xà lách được phun thuốc kích thích trông "mỡ màng", "bắt mắt" hơn ô không được chăm bón gì, đặc biệt là ở đoạn phun thuốc "siêu" kích thích 920. Như vậy, chuyện "thần dược" làm rau lớn nhanh gấp đôi chỉ sau 1, 2 ngày hoàn toàn là tin đồn, không có cơ sở.

Ngày 5/2 (29 Tết), sau 6 ngày, đoàn kiểm tra quay lại. Ô được phun các loại thuốc kích thích, đặc biệt là loại 920 đã phát huy tác dụng trên rau. Ô rau được phun tươi tốt hơn, nhỉnh hơn ô rau không được chăm sóc. Như vậy, phải đến 6 ngày sau mới có thể nhận biết được sự khác biệt này.

Sáng 10/2 (mùng 4 Tết), chúng tôi lại có mặt tại luống rau thử nghiệm này. Sau 10 ngày, luống xà lách đã phát triển nhanh, chuẩn bị đến ngày thu hoạch. Ô rau được phun loại thuốc 920 phát triển lớn hơn các ô khác. Điều này cho thấy, thuốc 920 có tác dụng kích thích hơn các loại thuốc khác, nhưng cũng không giúp làm rau lớn nhanh gấp 2, gấp 3 như tin đồn.

Người nông dân khốn khổ vì thông tin không chính xác

Các loại rau sống, rau thơm được phun thuốc siêu kích thích, chỉ sau một, hai ngày có thể lớn gấp đôi… Những thông tin này được tung lên dư luận những ngày giáp Tết đã khiến nhiều người nông dân lao đao. Những luống rau được chăm sóc cẩn thận chờ thu hoạch bán trong dịp Tết có nguy cơ bị ế. Người tiêu dùng gần như không dám mua các loại rau sống, rau thơm…

Ngay cả các cơ quan quản lý như Cục Bảo vệ thực vật, Sở NN&PTNT Hà Nội cũng chỉ biết có tin đồn thổi. Nhưng qua các cuộc kiểm tra, các cơ quan này cũng mới chỉ thu được bao bì một số loại thuốc kích thích tăng trưởng không rõ nguồn gốc, nằm ngoài danh mục tại một số khu ruộng ở Hà Nội và Hà Tây.

Theo bà Nguyễn Thị Hoa, Chi Cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật Hà Nội, những loại thuốc kích thích sinh trưởng nằm trong danh mục cho phép được các nhà khoa học khuyến khích sử dụng để nâng cao năng suất, chất lượng nông sản thì người nông dân vẫn được dùng. Tuy nhiên, phải tuân thủ đúng hướng dẫn của nhà sản xuất về liều lượng, thời gian cách ly trước khi thu hoạch.

Ông Trịnh Công Toản, Chánh Thanh tra Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) cũng khẳng định, những loại thuốc kích thích sinh trưởng nằm trong danh mục cho phép đều đã được khảo nghiệm, nếu sử dụng đúng quy cách sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Việc sử dụng thuốc 920, dù không thể làm rau lớn thần tốc như tin đồn nhưng rõ ràng, đây là thuốc nằm ngoài danh mục không được phép dùng. Và cũng chưa có một phân tích khoa học nào nói rõ tác hại của việc sử dụng loại thuốc này.

Sự thật về loại "thần dược" đã khá sáng tỏ. Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng vẫn e dè khi mua các loại rau vì những thông tin trái chiều. Chỉ khổ cho người nông dân, khi chưa tỏ tường sự thật, rau của họ vẫn bị từ chối, nhất là các loại rau thơm, rau ăn sống.

Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật Hà Nội Nguyễn Thị Hoa cho biết, cơ quan này sẽ xin phép Sở NN&PTNT tổ chức cuộc thử nghiệm quy mô, cụ thể hơn ngay sau Tết Nguyên đán Mậu Tý.

Đợt thử nghiệm này sẽ kéo dài hơn và giúp đánh giá chính xác hơn về các loại thuốc kích thích sinh trưởng, đặc biệt là thuốc nằm ngoài danh mục cho phép để người nông dân có những thông tin chính xác trước khi sử dụng các loại thuốc kích thích sinh trưởng