Quảng Ninh: Nhiều dự án đường bộ "rùa bò"

Có thương hiệu nhưng không "thiện chiến"

Đầu tiên phải kể đến Dự án mở rộng, nâng cấp QL18 đoạn Mông Dương - Móng Cái. Đây là con đường quan trọng nhất của Quảng Ninh nối Thủ đô Hà Nội ra đến tận biên giới Móng Cái với mật độ, lưu lượng phương tiện dày đặc. Sau một thời gian dài ỳ ạch, UBND tỉnh Quảng Ninh mới rồi đã phải chỉ đạo quyết liệt để đẩy nhanh tiến độ.

Được biết, dự án này có 130km chiều dài do hàng chục nhà thầu đảm nhận thi công. Đến nay, về cơ bản vẫn mới chỉ có 80% trên tổng khối lượng và chiều dài tuyến đường đã và đang trong giai đoạn thử tải, thông xe kỹ thuật, nghiệm thu và hoàn tất. Còn đoạn đầu tiên, gồm 10,5km gói thầu NIP/CP-9 WB4 (đoạn Cửa Ông - Mông Dương) trên địa bàn thị xã Cẩm Phả trị giá 174 tỷ đồng luôn trong tình trạng dở dang, tiến độ... "rùa bò".

Đáng nói, thời gian đầu triển khai dự án, Quảng Ninh kỳ vọng rất nhiều vào vai trò chủ đầu tư gói NIP/CP-9WB4 của Ban QLDA - 2 (thuộc Bộ GTVT), một PMU "chính quy" lừng danh, "thiện chiến" trong ngành cầu đường sẽ thực hiện thành gói thầu mẫu mực về tiến độ, giải pháp và chất lượng thi công.

Ách tắc giao thông do thi công kéo dài trên QL18A.

Thế nhưng buồn thay, gói thầu này lại đang trở thành điểm nóng về ùn tắc giao thông. Lại cũng được biết, việc thi công do 2 liên danh nhà thầu là: Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội và Công ty Xây dựng Việt Đức đảm nhận. Hy vọng nhiều bao nhiêu thì thất vọng lớn bấy nhiêu. Gói thầu NIP/CP đã thu hút rất nhiều công sức của cả hệ thống chính trị của tỉnh chỉ để giải quyết những vướng mắc triền miên về giải phóng mặt bằng, về đặc điểm địa hình... Nay thì chưa biết cách nào khắc phục khi trong phạm vi gói thầu có 3 cột điện cao thế 35KV đang chuẩn bị...  đổ.

Một cán bộ lãnh đạo của Sở GTVT Quảng Ninh đã phải thốt lên: "Họ thi công chậm thì chẳng sao, địa phương mà làm như vậy chắc… "chết" lâu rồi! Vấn đề phải bàn là toàn dự án được các nhà thầu khác thi công hoàn tất, riêng gói thầu đoạn Cửa Ông - Mông Dương vẫn bế tắc".

Chọn… nhầm nhà thầu?

Dự án cải tạo QL18A cũ (đoạn nối từ QL18A ra QL279) có tổng chiều dài khoảng 1.600m, tổng vốn đầu tư gần 12 tỷ VND, thời gian thi công 150 ngày do Ban QLDA công trình TP Hạ Long làm chủ đầu tư, đơn vị trúng thầu là Công ty CP Xây dựng, Thương mại Kiến Thịnh thực hiện thi công. Hợp đồng được ký từ 27/4/2010, nhưng đến nay, sau gần một năm rưỡi, đơn vị thi công đến từ Hải Phòng này không thể nào hoàn tất được. Lý do, công ty này nợ nần các đối tác là thầu phụ, nợ tiền cung cấp vật tư và luôn phải lo đối phó với chủ nợ, với tòa kinh tế giải quyết các tranh chấp hơn là tiến độ công trình.

Cuối cùng, Kiến Thịnh cũng đành phải bỏ con đường dở dang, chưa xong đã hỏng. Rồi UBND TP Hạ Long đã buộc phải làm một việc chưa hề có tiền lệ: cấm các loại ôtô giao thông trên đoạn đường đang thi công. Tuy nhiên, lệnh cấm có thể làm cho con đường bớt hư hỏng chứ không thể nào làm cho nó sớm hoàn thành. Mới đây, TP Hạ Long lại phải làm tiếp một việc chưa hề có tiền lệ nữa. Đó là thanh lý hợp đồng thi công đối với Công ty Kiến Thịnh để chuyển giao cho đơn vị nhà là Công ty Thành Thắng tiếp tục thi công.

Chẳng biết sau rồi sẽ thế nào nhưng chỉ một đoạn đường nối, đáng ra chỉ làm trong 5 tháng là xong nay phải kéo dài 18 tháng, phải chuyển giao nhà thầu thi công. Chưa biết kịch bản cũ có lặp lại hay không nhưng biết rõ là phần sửa lại những gì trước đây Kiến Thịnh làm chắc chắn còn "mệt" hơn là làm mới con đường.

Điều đáng bàn là hiện trạng những đoạn đường đang thi công dở dang này đang trong tình trạng chưa xong đã sắp hỏng. Bằng mắt thường ai cũng có thể nhận thấy nhiều chỗ sụt lún, rạn trên bề mặt. Đánh giá chất lượng còn lại của hạng mục đã thi công của dự án này xin nhường lại cho các cơ quan giám sát, giám định và nghiệm thu.

Cần "soi" kỹ năng lực của nhà thầu và đơn vị thi công

Dự án đường 337 (đoạn từ ngã tư Loong Toòng - cầu Bang của TP Hạ Long) tổng chiều dài 7,5km, vốn đầu tư hơn 143 tỷ VND được triển khai từ năm 2002, nhưng sau hơn 7 năm trời, hiện mới thi công… gần xong. Báo chí đã tốn không ít giấy mực để cùng kéo "cỗ xe rùa" này nhích dần. Nhưng nay vẫn còn khoảng 100mét chỉ được dùng để… "làm cảnh". Trong khi đoạn chân cầu Bang nơi giao thông quan trọng giúp thúc đẩy công trình trọng điểm - Nhà máy Nhiệt điện Quảng Ninh sớm được hoàn tất. Tới đây mới thấy cảnh tượng ngổn ngang, gồ ghề của những tảng đá hộc và những "ổ voi" giữa đường... Có thể ví sự đáng tiếc này là, 7 năm mới may xong chiếc áo nhưng còn một cái cúc thôi cũng chẳng được đơm?

Cần nói, đầu tư xây dựng các công trình giao thông là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của chính phủ hiện nay. Trong khi nguồn vốn vẫn là bài toán khó giải nhất thì những hiện tượng trong môi trường đấu thầu, thi công, quản lý đầu tư... như đã nêu trên tại Quảng Ninh đang là vấn đề rất đáng phải lưu tâm. Dư luận ở Quảng Ninh cho rằng, cần phải "đầu tư" thêm "cỗ kính hiển vi" để "soi"... năng lực của các nhà thầu thì mới tránh được vấn nạn "rùa" trong thi công các công trình trọng điểm