Nỗi lo khi bệnh dại gia tăng

Bên cạnh đó, số người bị chó nghi dại cắn hằng năm vẫn rất nhiều, tới trên 300.000 trường hợp phải tiêm vaccin phòng dại, ước tính chi phí cho việc điều trị dự phòng do chó nghi dại cắn là hơn 300 tỷ đồng/năm. Thông tin này được đưa ra tại hội nghị bàn về phòng, chống bệnh dại do Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa tổ chức đã khiến nhiều người lo ngại.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Hương (Viện Vệ sinh dịch tễ TW) thì điều cần lưu tâm là số ca dại tăng đột biến ở miền Bắc. Trong 10 tỉnh có số người tử vong cao nhất trong 5 năm qua, thì đến 9 tỉnh thuộc phía Bắc. WHO cho rằng, đây là vấn đề rất nghiêm trọng ở Việt Nam. Nguyên nhân tử vong do bệnh dại vẫn ở mức cao là do tỷ lệ tiêm phòng cho đàn chó đạt thấp (khoảng 20%), nhiều người không đi tiêm phòng vaccin sau khi bị chó cắn vì chủ quan, hoặc điều trị bằng thuốc nam và không ít người không tiêm do không hiểu biết gì về bệnh dại.

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), 96% các trường hợp bị bệnh dại ở Đông Nam Á là do chó cắn, cũng có một số trường hợp do mèo, cầy, chó rừng, cáo, chó sói cắn. Trâu và bò không cắn khi bị nhiễm bệnh dại, nhưng phải đề phòng khi thăm khám trâu bò bị ốm và có triệu chứng tăng tiết nước bọt ở miệng. Những người giết mổ chuyên nghiệp có thể có nguy cơ bị nhiễm bệnh khi giết động vật bị dại, tuy nhiên không có trường hợp nào lây bệnh do ăn thịt đã nấu chín. Việc lây truyền bệnh dại từ người sang người đã xảy ra ở những người nhận giác mạc và các nội tạng đặc, mô mạch cấy ghép. Do vậy, giác mạc hoặc các bộ phận cơ thể con người không được lấy từ bệnh nhân chết do viêm não, hoặc bất kỳ bệnh thần kinh nào khác. Mặc dù bệnh nhân mắc bệnh dại rất hiếm khi cắn người khác, tuy nhiên những người chăm sóc bệnh nhân bị dại cũng nên thận trọng và cảnh giác khi chăm sóc bệnh nhân, đặc biệt tránh tiếp xúc với nước bọt của bệnh nhân bị dại.

PGS.TS Trần Đắc Phu cho biết cách nhận biết dấu hiệu của người bị bệnh dại là khi có triệu chứng đau hoặc ngứa ở vết cắn (trên 80% các trường hợp); sốt, mệt mỏi, đau đầu kéo dài 2-4 ngày; sợ nước; không chịu được tiếng ồn, ánh sáng; sợ hãi khi thấy cái chết sắp xảy ra; tức giận, bứt rứt và trầm cảm; tăng động. Ở giai đoạn sau, chỉ thoáng nhìn thấy hình ảnh nước đã có thể gây co thắt ở cổ và họng...

Điều rất đáng lo ngại là cho đến nay, vẫn không có phương pháp điều trị đặc biệt nào khi đã phát bệnh. Vì thế, bệnh gây tử vong 100% ở người mắc. Các chuyên gia của Bộ Y tế khuyến cáo: Nếu bị chó, mèo hay các động vật khác bị dại hoặc nghi ngờ bị dại cắn, cần tiêm vaccine dự phòng bệnh dại sau phơi nhiễm (PEP) là bắt buộc, nhất là khi vết cắn gây xước da và vết thương chảy máu, màng nhầy ở vùng da tiếp xúc với nước bọt của động vật nghi dại, đặc biệt là nếu con vật đã cắn người bị chết, bị biến mất trong thời gian theo dõi, hoặc có biểu hiện hành vi không bình thường, thất thường, hay kết quả xét nghiệm chất liệu não của động vật nghi dại hoặc bị dại cho kết quả dương tính.

Có người lo ngại việc tiêm vaccin phòng dại có thể gây bệnh dại. Nhưng, PGS.TS Trần Đắc Phu khẳng định: Tất cả các loại vaccine dại cho người đều đã phải trải qua một loạt các kiểm định về chất lượng như hiệu lực, độc tính, độ an toàn và vô trùng. Bên cạnh đó, để phòng chống bệnh dại, cần tiêm phòng dại cho chó, mèo đầy đủ và đúng lịch theo khuyến cáo của các bác sĩ hoặc cán bộ thú y.