Kiểm soát các điểm sản xuất, kinh doanh mặt hàng hóa chất ở TP HCM

Một trong những địa điểm “nóng” mà đoàn kiểm tra nhắm đến đó là “trung tâm” kinh doanh hóa chất khu vực xung quanh chợ Kim Biên (quận 5). Đại diện UBND phường 13, quận 5 (đơn vị quản lý trực tiếp các hoạt động kinh doanh hóa chất tại khu vực này) cho biết, xung quanh chợ Kim Biên hiện đang có 52 công ty, doanh nghiệp và hộ kinh doanh buôn bán các loại hóa chất gồm: hóa chất công nghiệp, hóa chất dùng làm hương liệu, ngành thực phẩm, in ấn, sơn… Trong đó có 42 công ty, doanh nghiệp và 10 hộ kinh doanh.

Tiến hành kiểm tra 4/52 điểm buôn bán hóa chất xung quanh chợ Kim Biên gồm: Công ty TNHH SX, TM, XNK Thư Trần Hớn, Chi nhánh Công ty TNHH TM Tân Phú Trung, hộ kinh doanh Tân Kim Long và hộ kinh doanh Thuận Trí, Trung tá Nguyễn Đức Vinh, đại diện Cảnh sát PC&CC TP Hồ Chí Minh nhận xét có nguy cơ cháy nổ cao nếu không khắc phục kịp thời. Đó là, nhiều cơ sở kết hợp vừa buôn bán vừa để ở, một số cơ sở chỉ có một lối thoát nạn hoặc có lối thoát nạn thứ hai nhưng không có tác dụng khi có sự cố xảy ra.

Hàng hóa thì bố trí gần các thiết bị điện, trong khi hệ thống dây dẫn đi trần không đi trong ống bảo vệ… Ngoài ra, tình trạng thắp nhang, thờ cúng vẫn còn phổ biến, đặc biệt việc bố trí nơi thờ cúng quá gần vị trí để hóa chất.

Ông Phan Chí Hạnh, chuyên viên, Tổng Công ty Điện lực TP cũng khẳng định: “Hệ thống điện nội bộ của các cơ sở bán hóa chất ở khu vực xung quanh chợ Kim Biên có nhiều mối nối không đi trong ống bảo vệ; một số vị trí ổ cắm điện bị hàng hóa che khuất, bịt kín, nên rất dễ xảy ra cháy nổ”.

Các loại phụ gia thực phẩm bày bán tại một cửa hàng ở chợ Kim Biên.

Kiểm tra nhãn hàng hóa trên các sản phẩm hóa chất, đại diện Quản lý thị trường, ông Lương Văn Hánh (kiểm soát viên) cho biết: “Qua kiểm tra thực tế thì tất cả các cửa hàng đều có dán nhãn hàng hóa. Tuy nhiên, vẫn còn có một số mặt hàng chưa ghi đầy đủ các nội dung yêu cầu bắt buộc, cụ thể là thiếu thành phần định lượng”.

Tại khu vực xung quanh chợ Kim Biên, các công ty, doanh nghiệp và hộ kinh doanh buôn bán gần như không thiếu một loại hóa chất nào. Có nhiều nơi vừa bán hóa chất công nghiệp (có cả hóa chất độc hại) để lẫn với phụ gia thực phẩm. Còn phía bên trong lồng chợ Kim Biên (do Ban quản lý chợ quản lý) thì có 17 hộ chuyên kinh doanh mặt hàng phụ gia thực phẩm.

Theo ghi nhận của chúng tôi, hầu hết các hộ kinh doanh đều bán ở vị trí mặt tiền chợ; nhiều quầy sạp tận dụng thêm vỉa hè để quầy kệ, trưng bày trên đó rất nhiều loại hộp, lon, can…, các loại phụ gia thực phẩm.

Ghé vào một sạp có trưng bày các hộp, can có ghi các loại màu, vani…, chúng tôi hỏi mua thì người bán cho biết: “Đây là những hộp, can nhựa rỗng dùng để trưng bày, giới thiệu cho khách biết là cửa hàng có bán những mặt hàng này để dễ dàng lựa chọn. Còn tất cả hàng hóa thì để phía bên trong để tránh ánh nắng mặt trời chiếu vào sẽ làm hư hỏng và cũng để khỏi bị phạt khi bị kiểm tra”.

Chị M - chủ cửa hàng hướng dẫn chúng tôi vào bên trong sạp, chỉ trên các kệ hàng và hỏi muốn mua loại nào?  Thấy chúng tôi lo ngại vì không phân biệt được hóa chất công nghiệp và phụ gia thực phẩm, chị M khẳng định: “Các cửa hàng ở trong chợ đều bán 100% là phụ gia thực phẩm. Còn hóa chất công nghiệp thì không bán trong chợ, mà bán ở khu vực xung quanh chợ.

Mặc dù chỉ bán phụ gia thực phẩm, nhưng từ trước giờ chợ Kim Biên luôn bị mang tiếng là chợ “thuốc độc”, chợ “giết người” nên tiểu thương rất khó buôn bán. Vì vậy, để giữ uy tín với khách hàng, với mỗi loại sản phẩm, tiểu thương đều yêu cầu các công ty sản xuất - nhập khẩu phải xuất hóa đơn và cung cấp giấy tờ liên quan đến chất lượng sản phẩm để tiểu thương đưa cho người tiêu dùng xem nếu họ chưa yên tâm”.

Ông Trần Ngọc Hiệp – Trưởng ban Quản lý chợ Kim Biên cho biết: “Lực lượng chức năng thường xuyên kiểm tra, yêu cầu các hộ kinh doanh phụ gia thực phẩm phải bán đúng mặt hàng mình kinh doanh, chứ không được bán xen lẫn với các loại khác.

Nói chung, qua kiểm tra chưa phát hiện sai phạm gì lớn, một số hộ kinh doanh quên hoặc không dán nhãn phụ tiếng Việt lên sản phẩm nhập khẩu thì lực lượng kiểm tra nhắc nhở họ dán nhãn phụ theo đúng quy định”.

Ngoài việc phòng, chống cháy nổ đối với các đơn vị kinh doanh hóa chất thì hiện nay sức tiêu thụ các loại hóa chất công nghiệp và phụ gia thực phẩm để sản xuất, chế biến các loại sản phẩm đặc trưng cung ứng cho thị trường Tết (bánh, mứt, lạp xưởng, nước ngọt…) cũng rất lớn.

Trên thực tế, phần lớn các các cơ sở sản xuất, chế biến đã sử dụng các loại phụ gia thực phẩm (được phép sử dụng trong sản xuất, chế biến thực phẩm), nhưng cũng có không ít cơ sở sản xuất làm ăn bất chính đã sử dụng hóa chất công nghiệp (cấm sử dụng trong chế biến thực phẩm), do loại hóa chất này có giá rẻ hơn nhiều lần so với phụ gia thực phẩm và màu sắc cũng sáng đẹp hơn.

Vì vậy, để quản lý thị trường hóa chất và bảo vệ người tiêu dùng, thiết nghĩ ngoài việc kiểm tra các công ty, doanh nghiệp, hộ kinh doanh buôn bán các mặt hàng hóa chất, phụ gia thực phẩm thì các lực lượng chức năng cũng cần tăng cường kiểm soát tại các cơ sở sản xuất thực phẩm.

Theo Chi cục QLTT TP Hồ Chí Minh, hóa chất là một trong 4 mặt hàng (thuốc lá điếu, mũ bảo hiểm và khí dầu mỏ hóa lỏng) đã được lực lượng QLTT tập trung kiểm tra thường xuyên trong năm 2014.