Hút cát làm nát sông Đa Nhim

Tại thời điểm chúng tôi có mặt, khu vực này thực sự là một công trường khai thác cát rất rầm rộ, hàng loạt máy bơm hút cát công suất lớn đua nhau hoạt động, hơn chục xe ben nằm rải rác hai bên bờ sông chờ vào lấy cát. Tiếng máy nổ, máy xúc hối hả như tiếp thêm sự hăng hái cho các chủ tàu hút cát di động hoạt động trên sông.

Những xuồng hút cát di động hoạt động nhộn nhịp trên sông Đa Nhim.

Một người dân làm vườn gần đó than thở: “Trước đây bờ sông ở tít ngoài kia, mấy năm gần đây các tàu hút cát đua nhau hoạt động hết công suất cả ngày lẫn đêm khiến cho bờ sông bị sạt lở nghiêm trọng, đặc biệt là khi có mưa, nước sông dâng cao. Chỉ còn vài mét nữa là lở đến vườn nhà tôi!...”. Sự “làm việc tích cực” của các tàu hút cát đã khiến cho bờ sông Đa Nhim, thuộc địa phận xã Quảng Lập tạo thành những vực sâu hoắm, nham nhở, nhiều mảng đất lớn từ trên cao chờ trực đổ ập xuống lòng sông. Vùng sản xuất nông nghiệp của người dân bị trực tiếp đe dọa.

Liên quan đến điểm nóng khai thác cát này, đã nhiều lần người dân trong khu vực có ý kiến tới UBND xã Quảng Lập, rồi huyện Đơn Dương, lên cả HĐND tỉnh Lâm Đồng nhưng kết quả đạt được không mấy khả quan. Sau những đợt ra quân rầm rộ của cơ quan chức năng, việc khai thác cát trên con sông này lại trở về như cũ, người dân thì vẫn chỉ than phiền. Những con đường cấp 4 vốn thiết kế dành riêng cho các loại xe thô sơ và xe trọng tải nhẹ phục vụ sản xuất nông nghiệp nay phải gồng mình gánh chịu các xe chở cát nặng tới vài ba chục tấn, hư hỏng nham nhở.

Ông Võ Minh Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Lập, huyện Đơn Dương cho biết: “Chúng tôi cũng rất bức xúc về vấn đề này. Đã không ít lần người dân kéo tới xã yêu cầu ngăn chặn, thậm chí la mắng cả chúng tôi. Về góc độ quản lý nhà nước, địa phương chỉ giám sát, tham mưu cho cấp trên chứ không có thẩm quyền xử lý”. Ông Cường cho biết thêm, đã rất nhiều lần huyện và tỉnh cũng đã thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành, tiến hành kiểm tra nhưng lạ là khi chưa kiểm tra các đối tượng hoạt động rất rầm rộ, thời điểm tiến hành kiểm tra lại không có ai khai thác.

Theo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đơn Dương, trên dòng sông Đa Nhim chảy qua địa bàn huyện hiện có 6 cá nhân (hai cá nhân đang tạm ngừng khai thác) và một công ty được cấp phép khai thác cát. Điều đáng nói, giấy phép khai thác được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng cấp cho các cá nhân, tổ chức này khai thác với công suất rất thấp. Chẳng hạn, Công ty V.Đ. được phép khai thác 8.000m³/năm nhưng nhìn vào số lượng xe vận chuyển cát hoạt động nườm nượp suốt ngày đêm, ước tính mỗi tháng công ty này đã khai thác lên tới 10.000m³. Đặc biệt, hiện nay nhiều đối tượng khai thác cái lậu đã sử dụng xuồng máy, liên tục di chuyển hút cát trên sông khiến cho việc kiểm soát ngày càng khó khăn hơn.