Hạn hán sẽ mở rộng ở Trung Bộ

PV: Năm nay, El Nino được đánh giá không mạnh thế nhưng nắng nóng lại đạt kỉ lục trong 40 năm qua. Điều gì đang xảy ra vậy, thưa ông?

Ông Nguyễn Đức Hoà: Trên thực tế, El Nino là một hiện tượng tương tác giữa khí quyển và đại dương trên một quy mô lớn và được nhận biết qua quan trắc nhiệt độ mặt nước biển ở trung tâm xích đạo Thái Bình Dương. Biểu hiện của El Nino là khi giá trị nhiệt độ mặt nước biển ở đây cao hơn so với giá trị trung bình nhiều năm (TBNN). Tác động của El Nino mang tính toàn cầu và mỗi khu vực ảnh hưởng của nó là khác nhau. Ở Việt Nam, thông thường những năm El Nino thì nền nhiệt độ có xu hướng cao hơn trung bình, mưa ít hơn trung bình (biểu hiện rõ hơn ở khu vực phía nam nước ta), nhưng biến động về lượng mưa lại lớn (tức là có thể có những đợt mưa lớn trong thời đoạn ngắn).

Các nhà khoa học trên thế giới cho rằng nền nhiệt độ toàn cầu đang gia tăng và trong những năm gần đây liên tục xuất hiện những giá trị cao nhất trong chuỗi số liệu lịch sử. Cụ thể, năm 2014 đã ghi nhận giá trị nhiệt độ trung bình cao nhất trong chuỗi số liệu. Đó là biểu hiện gia tăng về sự nóng lên toàn cầu. Như vậy, việc xuất hiện nắng nóng kỉ lục thời gian qua, ngoài tác động của El Nino còn có thể có thêm tác động của biến đổi khí hậu.

Ông Nguyễn Đức Hoà.

PV:  Hàng loạt địa phương đã phải công bố tình trạng hạn hán như Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Bình... Liệu có khả năng xảy ra hạn hán diện rộng không, thưa ông?

Ông Nguyễn Đức Hoà: Các địa phương trên chỉ vừa mới công bố thiên tai hạn hán theo Luật Phòng chống thiên tai của Chính phủ. Trên thực tế, hạn hán, ít mưa đã bắt đầu diễn ra từ đầu năm ở các tỉnh miền Trung, càng ngày càng gia tăng trên diện rộng và có xu hướng rất phức tạp.

PV:  Diễn biến nắng nóng, hạn hán trong thời gian tới sẽ như thế nào?

Ông Nguyễn Đức Hoà: Trong các tháng tới (từ tháng 7 đến 9/2015), nền nhiệt độ trên phạm vi toàn quốc phổ biến cao hơn TBNN từ khoảng 0,5-1,0 ^oC. Lượng mưa ở các tỉnh Trung Bộ phổ biến ở mức thấp hơn TBNN. Tình trạng thiếu nước, khô hạn ở Trung Bộ, đặc biệt là ở các tỉnh Trung và Nam Trung Bộ sẽ còn tiếp tục kéo dài đến khoảng nửa đầu tháng 9/2015. Lượng dòng chảy trên các sông ở Trung Bộ, Tây Nguyên tiếp tục thiếu hụt so với TBNN từ 30-60%, riêng các tỉnh ở Nam Trung Bộ thiếu hụt từ 60-90%. Ở hạ lưu nhiều sông sẽ xuất hiện mực nước thấp nhất trong chuỗi số liệu quan trắc cùng thời kỳ hoặc thấp nhất lịch sử.

Tình trạng hạn hán tiếp tục xảy ra trên ở khu vực Trung Bộ, đặc biệt tại một số huyện thuộc các tỉnh Quảng Trị, Bình Định, Khánh Hòa, Ninh Thuận. Xâm nhập mặn sẽ lấn sâu vào vùng cửa sông, ven biển khu vực Trung Bộ.

PV: Nhiều nơi ở Nam Trung Bộ gần như không có mưa suốt hơn 1 năm qua. Nguyên nhân do đâu, thưa ông?

Ông Nguyễn Đức Hoà: Nguyên nhân là do lượng mưa thiếu hụt ngay trong chính mùa mưa ở khu vực trên. Từ tháng 9 đến 12/2014, khu vực này đã thiếu hụt mưa. Sang các tháng đầu năm 2015, trời tiếp tục ít mưa, cộng thêm nắng nóng kéo dài nên tình trạng khô hạn càng diễn ra căng thẳng. Theo nhận định, phải đến tháng 9/2015, khu vực này mới dần cải thiện được khô hạn khi mùa mưa bắt đầu.

PV: Xin cảm ơn ông.