Giải tỏa hành lang đường 18 (Quảng Ninh): Cần tiến hành đồng bộ

Thực hiện Nghị quyết 32 của Chính phủ, tháng 8-2008, UBND tỉnh Quảng Ninh đã phê duyệt kế hoạch lập lại trật tự hành lang ATGT đường bộ, đường sắt trên địa bàn. Theo đó, từ ngày 1/10/2008, các địa phương trong tỉnh có quốc lộ 18 chạy qua, đồng loạt tiến hành các hoạt động tháo dỡ, giải tỏa hành lang trên tuyến đường này.

Theo kế hoạch, đến hết tháng 10-2008, việc tháo dỡ, giải tỏa các vi phạm trên toàn tuyến phải được thực hiện xong. Tuy nhiên cho tới nay, ngoài huyện Đông Triều, do làm tốt công tác tuyên truyền vận động nên đã có trên 60% số hộ vi phạm (800/1.439 hộ) tự nguyện tháo dỡ các công trình, vật cản xây lấn chiếm hành lang ATGT; các địa phương còn lại hiệu quả không cao, quá trình thực hiện vẫn còn không ít những khó khăn, bất cập.

 Nguyên nhân của việc chậm tiến độ là do một thời gian dài, các địa phương, cơ quan quản lý nhà nước buông lỏng quản lý, công tác qui hoạch giao thông thiếu đồng bộ; cùng với tiến trình đô thị hoá phát triển nhanh với xu thế "bám mặt đường", việc xây dựng không có tổ chức, nên dẫn đến công tác kiểm tra, xác định nguồn gốc đất, làm cơ sở để đối chiếu, xác định việc lấn chiếm hành lang của các hộ dân gặp nhiều vướng mắc. Công tác tổ chức thống kê cũng có không ít khó khăn về nhân lực và thời gian.

Thông thường việc kiểm tra vi phạm được giao cho các cán bộ địa chính của mỗi địa phương thực hiện. Tuy nhiên, nhiều địa phương cán bộ địa chính còn thiếu, lại phải đảm nhiệm nhiều việc; khi đi kiểm tra, thống kê, thực hiện vào giờ hành chính, thường các chủ hộ không có nhà nên không thể kiểm tra được giấy tờ về đất, nhà ở…

Việc cưỡng chế giải toả các vi phạm về nguyên tắc phải được tiến hành thứ tự từng bước theo qui định của pháp luật, UBND cấp phường, xã lại không có thẩm quyền cưỡng chế.

Mặt khác, việc tổ chức cưỡng chế, giải toả cũng rất tốn kém về kinh phí và thời gian; chính quyền phường, xã không được cấp kinh phí cho các mặt công tác này, do đó công tác cưỡng chế vi phạm ít được thực hiện, dẫn đến hiệu quả của các hoạt động tháo dỡ giải toả vi phạm chưa cao.

Xã Minh Thành là địa bàn trọng điểm về lấn chiếm hành lang ATGT đường bộ của huyện Yên Hưng với gần 400 điểm vi phạm phải giải tỏa. Toàn xã có 8,5km đường quốc lộ 18 chạy qua, nhưng lại có tới 5-6 loại hành lang khác nhau. Cái khó cho công tác giải tỏa ở đây là, các điểm vi phạm do người dân tự lấn chiếm, với các điểm cần phải giải tỏa nhưng chưa được đền bù về đất đai, lại nằm xen kẽ nhau.

Vì vậy, hiệu lực giải tỏa không cao bởi giải tỏa xong người dân lại tái lấn chiếm; chính quyền địa phương không đủ người và cũng không có điều kiện để ngày nào cũng có mặt kiểm tra, nhắc nhở, ngăn chặn (trong khi đó, kế hoạch đền bù giải tỏa cho những hộ dân thuộc diện có đất nằm trong qui hoạch hành lang nhưng chưa được đền bù, phải đến năm 2010 mới được thực hiện).

Bên cạnh đó, nhiều điểm đã giải tỏa hành lang xong nhưng chỉ là đập phá, dỡ bỏ, rồi để đấy; hành lang rộng nhưng người dân vẫn không có lối đi; thời gian trôi qua, nơi để cỏ mọc, nơi lại bị tái lấn chiếm. Thực trạng này không chỉ là điều riêng có của xã Minh Thành, huyện Yên Hưng mà đây cũng còn là hiện tượng phổ biến đối với nhiều địa phương khác ở Quảng Ninh, những nơi có quốc lộ 18 chạy qua.

Nguyện vọng chung của nhiều cơ sở xã, phường là với những địa bàn phức tạp có sự xen lấn liên tục, những "điểm đen" về trật tự ATGT, trong quá trình giải tỏa cần phải được bố trí kinh phí để đền bù di chuyển trước, đảm bảo sự thông suốt liên tục trong một phạm vi nhất định.

Mặt khác, với những điểm đã giải tỏa cần phải được cấp kinh phí để tạo mặt bằng, vỉa hè cho người dân đi lại, thực hiện cắm mốc lộ giới quốc lộ để tránh tình trạng tái lấn chiếm, có như vậy việc giải tỏa mới thực sự đưa lại hiệu quả thiết thực