ĐBSCL: “Siêu” dự án WB5 bị đình trệ, vì sao?

Tại một cuộc họp mới đây, ông Nguyễn Văn Thể - Thứ trưởng Bộ GTVT lưu ý: “Các DA WB5 sẽ không được gia hạn thêm thời gian, phải kết thúc trước tháng 9/2015”.

Nguyên nhân chính: Vướng GPMB

DA mà TP Cần Thơ còn “nợ” về tiến độ hoàn thành là DA đầu tư xây dựng đường nối liền phường Thới Thuận (quận Thốt Nốt) với xã Thạnh Lộc (huyện Vĩnh Thạnh). Theo lãnh đạo Sở GTVT TP Cần Thơ, tiểu DA này thuộc Hợp phần C của DA WB5, được UBND TP Cần Thơ phê duyệt vào 3-2009 và Hiệp định tín dụng số 4306-VN ngày 22/11/2007 ký kết giữa Chính phủ Việt Nam với Ngân hàng Thế giới (WB) để vay vốn đầu tư WB5. DA được khởi công ngày 22/9/2012, có chiều dài toàn tuyến 11,9km, quy cách đường cấp V đồng bằng. Lẽ ra DA này đã hoàn thành, đưa vào sử dụng từ cuối năm 2013 nhưng đến nay, sau gần 18 tháng thi công, khối lượng thực hiện mới chỉ hơn 78%, giá trị giải ngân chỉ đạt 56%.

“Tiến độ thi công chậm do điều kiện giao thông khó khăn trong công tác vận chuyển trang thiết bị, máy móc, nguyên vật liệu và đặc biệt là vướng giải phóng mặt bằng (GPMB)”, lãnh đạo Sở GTVT cho biết.

Còn tại Trà Vinh, DA mà người dân địa phương kêu ca về tiến độ hoàn thành chính là DA đầu tư xây dựng đường tỉnh 915. Được khởi công sớm hơn công trình kể trên của Cần Thơ 2 tháng, nhưng đến nay khối lượng thực hiện mới chỉ 82%, giải ngân đạt 66%. Bên cạnh nguyên nhân vướng GPMB, lãnh đạo Sở GTVT cho biết, còn có nguyên nhân nhà thầu thiếu tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công.

Giai đoạn 2 của DA WB5 có 10 hợp phần, tất cả các gói thầu đã ký kết hợp đồng triển khai thi công (Riêng cảng xếp dỡ Sóc Trăng và Cà Mau đang trong giai đoạn xét thầu, dự kiến hoàn thành tuyển chọn nhà thầu trong tháng 3-2014). Theo PMU - SIW, trong giai đoạn này, hợp phần A chỉ còn lại tiểu DA 1 (km 7+000 – km 14 + 000) của QL91 (đoạn còn lại của QL này – từ km 14 – km 50 + 889, tổng mức đầu tư 2.513,5 tỷ đồng sử dụng vốn trong nước). Hợp phần B đã ký kết 23/28 hợp đồng, hoàn thành 3 hợp đồng, tổng giá trị hợp đồng bằng 165 triệu USD, bằng 84% tổng mức đầu tư hợp phần này.

Còn hợp phần C của giai đoạn 2 ước tính tổng giá trị hợp đồng ký kết đến hết quí 1/2014 là 104,74 triệu USD. Ông Vương Quốc Tuấn - Tổng Giám đốc PMU - SIW cho biết, khó khăn nhất hiện nay là nguồn vốn đối ứng cho công tác đền bù GPMB. Chỉ riêng địa bàn tỉnh Long An hiện cần khoảng 150 tỷ đồng. Nếu vốn đối ứng cho GPMB về chậm vài tháng nữa thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ hoàn thành của toàn DA như Hiệp định đã ký kết.

Cần sự “chia lửa” của địa phương

Trong một cuộc họp mới đây, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết thêm, nguồn vốn ngân sách cấp cho công tác GPMB của DA WB5 đã được ghi từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Tuy nhiên do Chính phủ vẫn chưa phát hành trái phiếu, nếu chờ nguồn vốn này thì công tác đền bù GPMB cũng phải mất vài tháng, như vậy nguy cơ chậm tiến độ đối với DA WB5 là rất lớn.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Thể, sau khi nhận được tờ trình của PMU – SIW, lãnh đạo Bộ GTVT cũng đã trực tiếp làm việc với một số địa phương ĐBSCL nơi có dự án WB5 đi qua, qua đó đề nghị các địa phương cho tạm ứng trước nguồn vốn ngân sách, chi vào GPMB; Bộ GTVT cam kết hoàn trả lại kinh phí cho tỉnh trong năm 2014 khi Bộ Tài chính bố trí ngân sách từ trái phiếu Chính phủ cho Bộ GTVT. Sau những cuộc làm việc đó, một số địa phương đã sắp xếp, “chia lửa” với Bộ GTVT. Chẳng hạn như Đồng Tháp đã cho tạm ứng trước 24 tỷ đồng, Tiền Giang 86 tỷ đồng, Sóc Trăng 3,5 tỷ đồng. Một số địa phương khác cũng đang sắp xếp để “chia lửa” với Bộ GTVT, trong đó Long An dự tính ứng 160 tỷ đồng, Cần Thơ, Bạc Liêu mỗi địa phương 50 tỷ đồng…

Thứ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, các DA WB5 sẽ không được gia hạn thêm thời gian, phải kết thúc trước tháng 9/2015. Do vậy, theo ông, 13 tỉnh, thành và PMU-SIW cần tập trung thực hiện nhiều việc, trong đó ưu tiên số một vẫn là công tác GPMB