Công tác dự báo thời tiết “còn phải hoàn thiện nhiều”

Thứ Ba, 14/04/2009, 14:08
Theo Tổng Giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia, cơ quan này đang tăng tốc “nâng cao chất lượng dự báo” bằng việc đào tạo cán bộ, đầu tư thêm trang thiết bị hiện đại. Tuy nhiên, ông này cũng thừa nhận “từ giờ đến mùa bão lũ còn phải hoàn thiện nhiều”.
Trước mùa mưa bão 2009, vấn đề dự báo thời tiết lại một lần nữa được khuấy lên khi chất lượng dự báo năm 2008 đã bộc lộ những yếu điểm cả về con người và phương tiện kỹ thuật. Liệu với nhận định thời tiết khắc nghiệt, nhiều mưa lũ như năm nay, công tác dự báo thiên tai đã có sự cải tiến? Xung quanh vấn đề này, ngày 13/4, ông Bùi Văn Đức, Tổng Giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia đã có cuộc trao đổi với báo chí.

- Thưa ông, những bài học đáng tiếc trong công tác dự báo năm 2008 liệu có lặp lại trong mùa mưa bão năm nay không?

Ông Bùi Văn Đức: Năm nay, chúng tôi sẽ kiên quyết không để xảy ra sai sót trong công tác dự báo thiên tai vì những lý do chủ quan. Tôi khẳng định rằng, nếu cá nhân nào để xảy ra sai sót do thiếu trách nhiệm, do chủ quan sẽ bị kỷ luật nghiêm.

Để khắc phục những hạn chế trong công tác dự báo, chúng tôi đã và đang chú tâm vào công tác tổ chức cán bộ, khắc phục tất cả những sơ suất mang tính chủ quan. Những khâu còn yếu như tổ chức công việc chưa tốt, phân công không đúng người đúng việc, trực không nghiêm túc, phối hợp không tốt... sẽ được khắc phục ngay.

Tuy nhiên, trường hợp mà đã làm hết tinh thần trách nhiệm, đúng quy trình mà bản tin dự báo vẫn sai thì cũng phải thông cảm. Tương tự như bác sĩ đã làm hết tinh thần trách nhiệm mà bệnh nhân vẫn tử vong thì không thể kỷ luật bác sỹ được. Song nếu sơ suất do thiếu tinh thần trách nhiệm, để xảy ra hậu quả nghiêm trọng thì phải kỷ luật.

- Bên cạnh yếu tố con người, phương tiện kỹ thuật của ngành khí tượng có được cải tiến hơn không?

Ông Bùi Văn Đức: Trong 2 năm vừa qua, Bộ TN&MT đã đầu tư cho ngành khí tượng thủy văn nhiều trang thiết bị. Hiện tại, chúng tôi đã lắp đặt xong hệ thống đo gió ở vùng biển tương đối hoàn thiện, rồi hệ thống thông tin nối mạng cao cho tất cả các trung tâm dự báo ở các tỉnh.

Đặc biệt, từ nay đến tháng 6, đang gấp rút triển khai hội thảo dự báo trực tuyến trên cả nước, 9 đài dự báo khu vực sẽ tham gia giao ban với Trung ương. Như vậy, Ban chỉ đạo phòng chống lụt bão Trung ương sẽ kịp thời nắm bắt được tình hình thời tiết nguy hiểm ở từng vùng, để có những chỉ đạo đúng lúc.

- Cụ thể, sau những thất bại của năm trước, đến nay, ngành khí tượng thủy văn đã làm được những gì?

Ông Bùi Văn Đức: Chúng tôi đang có những dự án chuẩn bị đầu tư triển khai, như: hệ thống đo mưa tự động do Viện Nghiên cứu khí tượng thủy văn nghiên cứu, chuẩn bị nhân rộng, rồi chế độ truyền tin tự động sẽ nhanh chóng triển khai trong thời gian tới. Đến năm 2011 sẽ triển khai 350 trạm đo mưa tự động,  tập trung chủ yếu ở lưu vực sông Thái Bình và sông Hồng.

Hiện, chúng tôi cũng đang triển khai dự án đo mưa, đo các yếu tố khí tượng, mực nước, lưu lượng sông hiện đại tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long, và cũng phải đến năm 2011 mới phát huy hiệu quả...

- Như vậy, đến thời điểm này, trong tay chúng ta vẫn chỉ có những máy móc cũ, và bộ máy nhân sự không thay đổi? Ông có thể cho biết liệu người dân có thể kỳ vọng gì vào công tác dự báo thiên tai năm nay?

 Ông Bùi Văn Đức: Đúng là hiện tại vẫn máy móc đó, thiết bị đó, con người đó. Do vậy, chúng ta còn phải đầu tư nhiều và lâu dài. So với các nước tiên tiến trong khu vực, thiết bị của mình còn kém xa. Các nước đã sử dụng phổ biến hệ thống quan trắc và truyền tin tự động, trong khi Việt Nam còn rất hiếm. Đào tạo nguồn nhân lực trẻ cho ngành khí tượng cũng chưa được chú tâm. Từ năm 1991 đến nay, hầu như không có nguồn nhân lực bổ sung, sau lớp cán bộ được đào tạo từ những năm 1990, đến nay chưa có đội ngũ trẻ để kế cận.

Biện pháp khắc phục trước mắt là trong năm nay, chúng tôi tổ chức nhiều lớp tập huấn, đặc biệt vừa rồi đã mời 2 chuyên gia của Đài Loan và Mỹ sang trực tiếp giảng dạy. Tiếp đến, chúng tôi cũng  tổ chức đưa cán bộ sang các nước tiên tiến học tập rút kinh nghiệm. Tháng tới, chúng tôi sẽ cử một đoàn nữa sang học tập tại Hàn Quốc. Có thể nói, tất cả mọi công việc phục vụ nâng cao chất lượng dự báo đang được tăng tốc. Hy vọng dự báo sẽ tốt hơn năm trước.

- Xoay quanh chuyện nhân lực, có thể nói chúng ta đang thiếu cả lượng lẫn chất. Như vậy, chất lượng dự báo khó có thể đảm bảo. Vậy có thể nói, chúng ta đã sẵn sàng cho mùa mưa bão năm nay chưa?

Ông Bùi Văn Đức: Hiện nay, con người để phục vụ cho ngành khí tượng thủy văn cực kỳ khó khăn vì phụ thuộc vào các trường đào tạo ra. Đúng là chúng ta đang thiếu cả lượng lẫn chất. Tuy nhiên, từ mùa bão lũ năm 2008 đến nay, chúng tôi đã tuyển được hơn 60 kỹ sư cho cả hệ thống. Bên cạnh đó, từ mùa mưa lũ cuối năm 2008 đến nay, tất cả hệ thống của Trung tâm khí tượng thủy văn phải khắc phục các công trình hư hỏng, kiểm định lại tất cả các thiết bị quan trắc.

Đồng thời, vào cuối tháng 4 và đầu tháng 6 tới, sẽ có một loạt các đoàn đi kiểm tra tất cả các hệ thống trạm quan trắc, tất cả các trung tâm dự báo xem máy móc đã sẵn sàng chưa, đã bổ sung các phương án để khắc phục trong những tình huống thiên tai bão lũ xảy ra nguy hiểm chưa? Từ giờ đến mùa bão lũ còn phải hoàn thiện nhiều.

- Xin cảm ơn ông!

Ngọc Yến - Thu Phương (ghi)
.
.
.