Cơ hội cho bệnh nhân não úng thủy
>> Bé gái mắc bệnh não úng thủy và tim bẩm sinh
Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa, ca phẫu thuật nội soi não úng thủy đầu tiên bằng thiết bị y tế hiện đại nhất Việt Nam đã được tiến hành vào chiều 22/8 đối với bệnh nhân Nguyễn Trần Mạnh Khải, 10 tháng tuổi, trú ở thôn Phú Bình, xã Vĩnh Thạnh, TP Nha Trang. Với việc ứng dụng kỹ thuật mới để nội soi não thất thứ ba (ETV), những bệnh nhân không may mắc phải bệnh não úng thủy đã có cơ hội thuận lợi để điều trị an toàn, hiệu quả.
Hệ thống thiết bị y tế phẫu thuật nội soi não úng thủy vừa được đưa vào sử dụng tại bệnh viện này có tổng trị giá 50.000 USD do Tổ chức Handicap International của Bỉ tài trợ. Đến thời điểm này, đây là thiết bị thứ hai hiện đại nhất ở Việt
Trước khi lắp đặt thiết bị, bác sĩ Trần Hoàng Minh ở Khoa Ngoại thần kinh Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa đã được Tổ chức Handicap tài trợ chương trình tập huấn chuyên môn nghiệp vụ trong thời gian hai tháng tại Uganda - nơi có nhiều bệnh nhân não úng thủy.
Sau khi được các giáo sư đến từ Liên đoàn Não úng thủy quốc tế giảng dạy về chuyên môn, bác sĩ Minh cùng một đồng nghiệp đến từ Bệnh viện Trung ương Huế đã trực tiếp phẫu thuật nội soi trên 100 bệnh nhân não úng thủy ở Uganda. Chính vì vậy, ca phẫu thuật đầu tiên tại Khánh Hòa cũng do bác sĩ Minh đảm trách.
Các nhà chuyên môn y khoa cho biết, bệnh não úng thủy là chứng tụ nước trong não, bình thường thì dịch não tủy hoặc CSF được sản xuất liên tục trong 4 não thất, chất dịch này đi dọc những đường dẫn hẹp từ não thất này sang não thất khác rồi chuyển tiếp xuống cơ thể theo đường tủy sống. Sau đó, dịch não thất hấp thu vào máu và tái tuần hoàn để nuôi dưỡng cơ thế.
Trong những trường hợp đường dẫn bị tắc, dịch ứ đọng lại trong não thất gây nên sưng phù, chèn ép các mô xung quanh, dẫn đến tình trạng đầu bệnh nhân to lên. Theo đó, các hoạt động suy nghĩ, tiếp thu học tập và các hoạt động mang tính phối hợp những kỹ năng của bệnh nhân bị hạn chế, giảm sút so với các trường hợp bình thường.
Một số hậu quả thường thấy do não úng thủy gây ra là bệnh nhân bị bại liệt chi dưới, mất tự chủ ruột và bàng quang, hoặc vấp phải khó khăn trong sinh hoạt, học tập, rối loạn tâm lý, mất thị giác… Thậm chí, bệnh nhân có thể tử vong do tắc nghẽn ruột, nhiễm trùng đường tiểu, nhiễm trùng dịch não tủy nếu không được quan tâm chăm sóc tốt.
Việc điều trị úng não thủy trước đây thường phẫu thuật, đặt ống shunt dẫn dịch não thủy tổn lưu từ vị trí bị tắc vào máu. Mặc dù ống shunt được cấu tạo hình xoắn, có khả năng giãn ra khi bệnh nhi lớn, nhưng ít nhất mỗi bệnh nhân phải trải qua ba lần phẫu thuật nữa để thay ống dẫn dịch để giảm thiểu nguy cơ biến chứng có thể xảy ra.
Cũng theo các bác sĩ chuyên khoa về não úng thủy cho biết, trước khi có phẫu thuật nội soi não thất thứ ba (ETV) vừa mới áp dụng, thì việc đặt ống shunt là phương pháp điều trị tốt nhất. Tuy nhiên, hầu hết bệnh nhân mắc bệnh não úng thủy đều là con em những gia đình nghèo khó, không có khả năng để chi trả mỗi ống shunt từ 500 đến 800 USD. Đó là chưa tính đến những chi phí điều trị có thể phát sinh khi xảy ra biến chứng sau khi đặt ống dẫn dịch như tắc ống, nhiễm trùng…
Với phương pháp phẫu thuật nội soi não thất thứ ba, bác sĩ thực hiện các thao tác kỹ thuật đốt điện hệ thống màng mạch. Do không phải đặt ống dẫn dịch, nên bệnh nhân không lo ngại biến chứng do có vật lạ trong cơ thể. Mặt khác phẫu thuật nội soi ít can thiệp vào bên trong, nên tỷ lệ nhiễm trùng rất thấp.
Theo một con số thống kê tại các quốc gia đã áp dụng phương pháp phẫu thuật nội soi não thất thứ ba cho thấy, tỷ lệ thành công đối với bệnh nhân não úng thủy bẩm sinh đạt từ 70 đến 75%, đối với bệnh nhân não úng thủy sau nhiễm trùng đạt từ 60 đến 70%.
Vấn đề đặt ra là các cơ sở điều trị não úng thủy bằng phương pháp phẫu thuật nội soi phải có những trang thiết bị y tế hiện đại như ống nội soi mềm và các phụ kiện liên quan, bác sĩ phẫu thuật phải có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao.
Được biết sau ca phẫu thuật, bệnh nhân Nguyễn Trần Mạnh Khải đã được chuyển sang chăm sóc hậu phẫu với những dấu hiệu tiến triển tốt. Với sự tài trợ của Tổ chức Handicap International - Bỉ, từ thời điểm này, những bệnh nhân não úng thủy đã có cơ hội phẫu thuật nội soi não bằng thiết bị hiện đại nhất Việt Nam tại Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa và Bệnh viện Đa khoa Trung ương Huế
