Chợ Viềng Xuân, một nét đẹp văn hóa đất Thành Nam

Đất Nam Định có hai chợ Viềng Xuân là chợ Viềng Vụ Bản (huyện Vụ Bản, Nam Định) họp vào đêm 7 tháng Giêng Âm lịch và chợ Viềng Nam Giang (huyện Nam Trực) họp sáng hôm sau. Chợ Viềng mở giữa tiết tân xuân là địa chỉ cầu lộc cầu may, gắn liền với tín ngưỡng văn hoá của cư dân vùng lúa nước.

Hòa vào dòng người từ khắp nơi đang đổ về phiên chợ đặc biệt này, 9 giờ tối mùng 7 Tết, chúng tôi xuất phát từ thành phố Nam Định vào chợ Viềng Vụ Bản. Người và xe nườm nượp, lượng người mỗi lúc một đông dần. Gần 11 giờ đêm, chúng tôi mới đến được khu vực chợ họp tại sân vận động xã Trung Thành. Trước khi đi thăm thú quanh chợ, mọi người vào các đền, phủ trong quần thể di tích lịch sử, văn hóa Phủ Dầy thắp hương, cầu xin thánh Mẫu phù hộ cho được mạnh khỏe, hạnh phúc trong năm mới. Giữa khung cảnh sơn thủy hữu tình, dưới làn mưa bụi mỏng, người người chen vai thích cánh dạo quanh các khu vực bày bán các sản vật của miền quê nông nghiệp trù phú, những sản phẩm thủ công tinh xảo, đồ dùng sinh hoạt hằng ngày, đồ tế lễ… Du khách thập phương trẩy hội chợ Viềng Vụ Bản ngoài nhu cầu tâm linh về với trung tâm của tín ngưỡng thờ Mẫu còn có cơ hội thưởng thức nhiều đặc sản “bánh Gôi, xôi Báng, rượu Hầu”, đặc biệt là món “bê thui” chấm tương gừng. Ở chợ Viềng Vụ Bản, thịt bò thui được bày bán thành từng dãy hoặc xen vào các hàng bán cây giống, cây cảnh. Ai đến chợ cũng mua thịt bò thui mang về để lấy may.

Cây cảnh được bày bán ở chợ Viềng xuân Nam Định.

Rời chợ Viềng Vụ Bản khi đất trời đang chuyển sang một ngày mới, chúng tôi lại hoà vào dòng người tìm đến chợ Viềng Nam Giang. Suốt trục đường kéo dài hơn một cây số, bếp lò của các hàng “phở bò đặc biệt”, “phở bò gia truyền” hồng rực ấm áp, níu chân du khách bằng hương thơm quế, hồi, thảo quả ngào ngạt đặc trưng. Cả một bãi đất rộng trước sân chùa Bi đầy ắp các loại hàng hóa. Đồ đồng Huế, Bắc Ninh bên cạnh đồ đồng của các làng nghề truyền thống như Đồng Quỹ (Nam Trực), Tống Xá (Ý Yên) gồm nồi niêu, chum vại, vò lọ, đỉnh đồng, chiêng trống, đồ thờ; nào chàng đục, lưỡi bào, dao xây, tràng kỷ, tủ chè, sập gụ. Đông vui và chiếm nhiều diện tích nhất là khu vực bày bán các loại cây giống, cây cảnh. Từ cam, quýt, vải thiều, nhãn lồng, bưởi chùm, ổi chùm đến những loài hoa quý như ngâu trắng, mộc, lan tiêu, đỗ quyên, móng rồng… Mỗi người đi chơi chợ Viềng thường mua một vài cây giống về trồng, với niềm tin nếu cây xanh tốt, sẽ gặp may mắn cả năm. Khi đã thấm mệt vì chơi chợ, mọi người vào các hàng quán, thưởng thức món thịt bò tái thui bằng rơm, thớ thịt hồng mịn, bì vàng xuộm mà vẫn giòn sần sật. Các bà, các chị thì khoái khẩu món bánh hấp được làm từ đậu xanh, nếp cái hoa vàng, mỡ thái hạt lựu và nhất định không thể thiếu lá khúc - thứ cây dân dã nhưng có hương thơm quyến rũ khó tả. Tất cả đã tạo cho chợ Viềng sức hấp dẫn đặc biệt với du khách gần xa…

Chợ Viềng Xuân năm nay, ước tính đã thu hút trên 200 nghìn lượt người du xuân, chơi chợ. Sở VH, TT và DL tỉnh Nam Định đã phối hợp với huyện Vụ Bản và Nam Trực thành lập đoàn kiểm tra, phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm quy chế lễ hội; tập trung đẩy lùi các hiện tượng mê tín, các tai, tệ nạn xã hội, khắc phục nạn hành khất, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi phản cảm, văn hóa phẩm ngoài luồng, hành vi trộm cắp, móc túi, cờ bạc