Cầu Văn Thánh hư hỏng, chưa ai bị xử lý hình sự

Mấy ngày qua, người dân TP HCM lại xôn xao vì cầu Văn Thánh 2 vừa "đại phẫu" và mới đưa vào sử dụng tháng 1/2006 lại bị thủng lỗ và hư hỏng. Để vá lỗ thủng ở đường dẫn vào cầu, tối 20/3, Tổng Công ty Công trình Giao thông 6 (Cienco 6) - đơn vị thi công cây cầu này đã vội vã cho bóc mặt đường để bơm bê tông xuống lấp lỗ thủng. Nhưng ngay ngày đầu, bơm tới gần 100m³ bê tông mà vẫn không thể lấp đầy lỗ thủng, như kiểu "nước lã đổ hang chuột".

Chiều 22/3 có mặt tại công trình, chúng tôi chứng kiến công nhân đang khui thêm một lỗ ở đường dẫn (hướng cầu Sài Gòn) thì phát hiện, dưới lớp mặt bê tông của cầu là một hầm trống rỗng mênh mông như địa đạo. Những công nhân đang thi công thì cho rằng trước đây người ta không đổ đất dưới mặt đường. Còn theo một số chuyên gia giao thông đánh giá thì toàn bộ phần đất dưới đường dẫn đã trôi, dẫn đến lún sụt toàn bộ đoạn đường dẫn chứ không dừng cục bộ ở những lỗ thủng.

Cũng theo phân tích của một số người thì không thể khắc phục những lỗ hổng trên bằng việc bơm hàng trăm mét khối bê tông xuống khu vực lún sụt như hiện nay vì khu vực này còn tiếp tục lún trong thời gian tới. Người ta còn phát hiện các mảng bê tông 4mx2,3m trượt khỏi mố hầm chui. Ngoài ra, các mố cầu, các đoạn đường dẫn và hầm chui sau khi sửa chữa và đưa vào sử dụng đã bị chuyển vị trí và biến dạng, lún khá nhanh. Trên toàn tuyến đường có nhiều điểm tiếp tục lún từ 20 - 70cm.

"Đẻ non" nên èo uột

Công trình 419 tỉ đồng gồm cầu Văn Thánh và đường Lê Thánh Tông nối dài được đưa vào sử dụng tháng 2/2002 thì chỉ hơn một tháng sau (tháng 4/2002), hai hầm chui ở hai đầu cầu đã lún sâu tới 1m. Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) lúc bấy giờ là ông Nguyễn Ngọc Hoàn đến thị sát và phán "không nguy hiểm…". Nhưng sau đó cầu tiếp tục lún tới 1,7m.

Ngày 23/7/2002, UBND TP HCM có quyết định sửa chữa, khắc phục. Đến tháng 1/2003 việc chống lún được coi là hoàn thành thì toàn tuyến đường và cầu vượt nút giao thông tại chân cầu Sài Gòn tiếp tục lún.

Tháng 7/2004, báo chí lại phát hiện cảnh báo cầu Văn Thánh sắp bị sập. Bộ GTVT vội vã tổ chức thanh kiểm tra thì mới phát hiện 36 trên tổng số 48 phiến dầm của cây cầu đã bị nứt, vỡ và sứt mẻ đầu dầm. Toàn bộ gối đầu dầm bị bể hoặc không có. Đường dẫn vào cầu "cột bê tông có đoạn bị vỡ lòi cốt thép...".

Vì đơn vị khảo sát, thiết kế, thi công và cả thanh tra đều là "người một nhà" nên trách nhiệm được san sẻ đều cho các đơn vị: Công ty Thanh Niên xung phong TP HCM, Công ty Tư vấn thiết kế TEDI South, Phân viện KHCN GTVT phía Nam, đơn vị thi công là Cienco 6.

Trong lúc mọi việc tưởng đã "êm" thì ngày 10/10/2005, cầu Văn Thánh lại xuất hiện 2 lỗ thủng lòi cả cốt thép và không thể khắc phục bằng việc vá víu. Báo chí công luận lên tiếng buộc các cơ quan hữu quan phải tổng sửa chữa toàn bộ dầm, gối và đổ bê tông toàn bộ mặt cầu.

Sau hai tháng sửa chữa, ngày 26/1/2006 cầu được thông xe thì lại diễn ra hư hỏng như nói trên. Nguyên nhân chính dẫn đến hậu quả trên được các cơ quan chức năng xác định là: đốt cháy giai đoạn đắp đất gia tải chờ lún để đưa công trình vào khai thác trước thời hạn (từ khoảng 7 - 9 tháng). Vì thế công trình này được coi là đẻ non và èo uột nhất trong tất cả các cây cầu được xây dựng đầu thế kỷ XXI này.

Theo kết luận của các cơ quan chức năng thì hậu quả trên được xác định: Chủ đầu tư (Công ty Thanh Niên xung phong TP HCM) có hành vi cố ý làm trái trong việc quyết định thay đổi quy trình công nghệ thi công đắp đất gia tải chờ lún nền đường cầu Văn Thánh 2.

Tư vấn thiết kế (Công ty Tư vấn thiết kế GTVT phía Nam), Tư vấn giám sát (Phân viện KHCN GTVT phía Nam) có hành vi thiếu trách nhiệm trong việc đồng ý với chủ đầu tư thay đổi trình tự công nghệ thi công đắp đất nền đường đầu cầu Văn Thánh 2 nhưng không đưa ra các giải pháp kỹ thuật cần thiết.

Đơn vị thi công (Tổng Công ty Xây dựng Công trình giao thông 6 - Cienco 6) có hành vi thiếu trách nhiệm trong việc thi công chưa bảo đảm đúng đồ án thiết kế đối với kết cấu dầm 15m và gối cầu Văn Thánh 2, tường xây cầu dẫn, cầu vượt nút giao thông tại chân cầu Sài Gòn.

Ngày 25/10/2005, Thủ tướng Phan Văn Khải đã chỉ đạo cho cơ quan chức năng "điều tra sự cố lún các đường chui sau mố cầu Văn Thánh 2, tiếp tục điều tra làm rõ các sai phạm trong việc để xảy ra sự cố lún, nứt công trình đường Nguyễn Hữu Cảnh nêu trên để xử lý theo pháp luật". Tuy nhiên cho đến thời điểm này vẫn chưa có đơn vị và cá nhân nào bị xử lý về mặt hình sự