Cần thay đổi hình thức thuế khoán đối với xe khách
TP HCM hiện có trên 200 HTX hoạt động trong lĩnh vực vận tải khách, chiếm khoảng 80% số đầu phương tiện vận tải của thành phố. Để thu thuế đối với số đầu xe khổng lồ của xã viên đang tham gia tại các HTX vận tải này, Cục Thuế thành phố đã đưa ra mức khoán doanh thu ấn định đối với mỗi ghế trên xe/tháng để áp dụng từ năm 2004 đến nay.
Cụ thể, xe khách từ 7 - 40 ghế hoạt động trên tuyến cố định và hợp đồng được khoán mức thuế 231.164 đồng/ghế/tháng; xe trên 40 ghế là 205.480 đồng/ghế/tháng.
Doanh thu của chủ xe được cơ quan thuế kiểm soát bằng tổng giá trị lượng vé bán ra, trên mức này, chủ phương tiện sẽ phải nộp thêm khoản thuế 5,36%. Với xe chạy trên các tuyến đường dài, thực hiện mức khoán này, mỗi ghế chỉ được… nửa vé/tháng! Như vậy, mỗi chuyến nếu bán đủ ghế, một xe trên 40 chỗ chạy tuyến đường dài phải nộp khoản thuế từ 1 - 2 triệu đồng.
Từ việc áp dụng hình thức thu thuế kiểu này, mục tiêu chống thất thu thuế, tăng thu cho ngân sách đâu chưa thấy, nhưng đã có quá nhiều rắc rối phát sinh gây thiệt hại cho xã hội.
Rõ nhất là tình trạng khan hiếm vé do các HTX không chủ động in vé hoặc đưa vé ra bán một cách rất hạn chế trong 10 ngày thực hiện cao điểm vận tải khách liên tỉnh đường bộ trước Tết tại Bến xe Miền Đông vừa qua.
Chỉ một thời gian ngắn sau khi cho phép các đơn vị được tự chủ trong khâu phát hành vé, hiện tượng bán vé hạn chế để né thuế bằng cách thậm thụt hẹn khách, thậm chí là chèo kéo khách ra ngoài bến đón xe, khỏi cần mua vé đã xuất hiện tại một số bến xe khách liên tỉnh trên địa bàn thành phố.
Mà ở những bến xe lớn như vậy, lực lượng bảo vệ dù có "ba đầu sáu tay" cũng không thể kiểm soát hết. Tình trạng xe khách dừng đậu, đón trả khách không đúng nơi quy định… ngoài bến cũng có phần xuất phát từ nguyên nhân này.
Ông Nguyễn Ngọc Thừa, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Bến xe Miền Đông cho biết: "Trong đợt cao điểm vận chuyển khách Tết Đinh Hợi 2007, khi đó chưa thực hiện trao quyền tự chủ cho các đơn vị vận tải, chúng tôi đã chuẩn bị lượng vé khoảng 500 ngàn vé.
Còn năm nay, mặc dù đã thực hiện quy định này nhưng gần đến ngày cao điểm, bến đã phải gấp rút in và bán số lượng vé lên tới trên 400 ngàn. Tình trạng các HTX vận tải không chủ động được vé đã đẩy chúng tôi vào thế bị động, khi thời gian in ấn, phát hành quá ngắn, lượng vé được bán trước quá ít".
Theo ghi nhận của chúng tôi, cảnh hành khách phải chen chúc tại Bến xe Miền Đông và Miền Tây để mua vé đi lại trong những ngày cao điểm tết khi mỗi ngày có từ 50 - 60 ngàn khách xuất bến đã xảy ra!
Qua đây, ông Thừa cũng kiến nghị: "Cơ quan chức năng cần xem xét theo hướng giao quyền in và bán vé phục vụ tết cho bến để chủ động, mặt khác, cơ quan thuế cần nhanh chóng chuyển sang áp dụng hình thức thuế khấu trừ đối với xe của các HTX"
