Cá hoàng đế đe dọa môi trường lòng hồ Trị An

Hồ Trị An nằm trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, có diện tích 32.000ha, là hồ lớn nhất khu vực phía Nam. Ngoài chức năng cung cấp nguồn nước sinh hoạt, nước phục vụ cho nông nghiệp, hồ Trị An còn là nơi điều tiết nước nhằm đẩy mặn, rửa chua phèn và phục vụ cho thủy điện. Hiện trong lòng hồ có khoảng 19.000 hộ dân đang sinh sống và hưởng lợi từ việc nuôi, đánh bắt thủy sản.

Ông Phạm Ngọc Tiềm, Đội trưởng Đội quản lý khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản hồ Trị An cho biết: Hiện nay trên khắp các vùng nước thuộc mặt hồ Trị An, loài cá hoàng đế đã xuất hiện ngày càng nhiều, mỗi lần đánh lưới và thả câu là người dân có thể dễ dàng bắt được loại cá này. Cá hoàng đế là loài sinh sản nhanh và là loài ăn tạp, do đó dễ câu và đánh lưới.

Loài cá này xuất hiện nhiều ở lòng hồ khoảng từ năm 2006, ban đầu người dân chỉ phát hiện quanh những khu vực gần vùng cá nuôi bè, nhưng đến nay mật độ cá hoàng đế ở hồ khá dày đặc và xuất hiện khắp mặt hồ.

Cá hoàng đế mà ngư dân thường đánh bắt được ở hồ Trị An có trọng lượng khoảng từ 0,4 - 0,5kg/con, chiều dài thân cá từ 20 - 30cm, ngang khoảng 5-10cm. Hiện nay, cá hoàng đế đang là nguồn thủy sản mà ngư dân sống trong lòng hồ khai thác, kiếm sống hằng ngày. Mỗi ngày ngư dân ở đây có thể câu và đánh lưới được khoảng 3 - 4kg cá hoàng đế. Sau khi đánh bắt, người dân thường đưa ra các chợ ở thị trấn Vĩnh An, huyện Vĩnh Cửu bán để làm thực phẩm với giá khoảng 20.000 đồng/kg.

Theo một số ngư dân đang sinh sống tại lòng hồ Trị An, cũng nhờ cá hoàng đế mà mỗi ngày họ có thể kiếm sống được từ 70.000 - 80.000 đồng từ việc câu và đánh bắt loài cá này.

Điều tra gần đây của Chi cục Thủy sản tỉnh Đồng Nai cho thấy, loài cá hoàng đế có nguồn gốc từ Nam Mỹ, được phát tán vào hồ Trị An là do một số ngư dân nuôi cá đã để chúng tràn ra thủy vực lòng hồ Trị An. Cá hoàng đế là loài cá ăn thịt rất hung dữ, có khả năng làm thay đổi hệ sinh thái nơi nó được du nhập, khi đói, chúng có thể ăn bất cứ một sinh vật nào mà chúng bắt gặp.

Ngoài ra, đây cũng là loài cá sinh sản hữu tính, tốc độ sinh sản rất nhanh, mỗi lần đẻ từ 2.000 đến 3.000 trứng. Nếu sống trong môi trường nhiệt độ thuận lợi và nguồn thức ăn dồi dào, cá hoàng đế có thể đạt đến chiều dài tới 60cm.

Theo một số nhà nghiên cứu, cá hoàng đế có tên tiếng Anh là Peacock Bass, tên khoa học là Cichla Ocellaris, thuộc họ cá hoàng đế Cichlidae và bộ cá vược Perciformes. Loài cá này được du nhập vào Việt Nam do một số người dân mua để nuôi làm cá cảnh.

Theo cảnh báo của các nhà chuyên môn, nếu để loài cá hoàng đế phát tán ra môi trường sông suối sẽ là mối đe dọa cho hệ sinh thái nguồn nước, bởi đây là loài cá ăn thịt hung dữ có khả năng làm thay đổi môi sinh quanh khu vực chúng sinh sống