Nâng cao công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, chống “tự diễn biến, tự chuyển hóa”
Nhìn lại gần 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật của Đảng đã đạt được những kết quả quan trọng chủ yếu. Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp ủy các cấp đã có nhiều chuyển biến rõ rệt trong nhận thức về tầm quan trọng, vị trí, vai trò của công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng; lãnh đạo, chỉ đạo và trực tiếp thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát ngày càng có chất lượng, hiệu quả; ủy ban kiểm tra, tổ chức bộ máy cơ quan ủy ban kiểm tra các cấp và chế độ, chính sách đối với cán bộ kiểm tra chuyên trách được quan tâm củng cố, kiện toàn.
Ủy ban kiểm tra các cấp đã thực hiện toàn diện các nhiệm vụ với chất lượng và hiệu quả ngày càng được nâng cao, đồng thời đã tích cực và chủ động tham mưu giúp Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp ủy các cấp về công tác kiểm tra, giám sát đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng.
Qua công tác kiểm tra, giám sát đã kịp thời phát hiện ưu điểm, thành tích để phát huy, nhân rộng; thiếu sót, khuyết điểm, hạn chế để chấn chỉnh, khắc phục. Đối với những sơ hở, bất cập trong lãnh đạo, quản lý, những quy định không còn phù hợp, đề xuất với cấp có thẩm quyền của Đảng, Nhà nước kịp thời bổ sung, sửa đổi hoặc ban hành mới các quy định của Đảng, các cơ chế, chính sách, pháp luật của Nhà nước để làm căn cứ, cơ sở cho các tổ chức đảng, đảng viên chấp hành đúng quy định; tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, góp phần ngăn ngừa vi phạm, đấu tranh phòng, chống tệ quan liêu, thiếu trách nhiệm, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Kết quả thực hiện nhiệm vụ của cấp ủy, tổ chức đảng và ủy ban kiểm tra các cấp đã góp phần nâng cao ý thức chấp hành kỷ luật của tổ chức đảng và đảng viên, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật, tăng cường sự đoàn kết thống nhất trong Đảng; góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên; ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, quan liêu, tham nhũng của một bộ phận cán bộ, đảng viên, ngăn ngừa các nguy cơ của Đảng cầm quyền; xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, giữ gìn uy tín của Đảng trước nhân dân để tiếp tục lãnh đạo thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần tiếp tục khắc phục. Vẫn còn một bộ phận cán bộ, đảng viên chấp hành kỷ luật chưa nghiêm; việc vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước còn diễn ra khá phổ biến, có lĩnh vực còn gia tăng so với những năm trước đây.
Công tác kiểm tra, giám sát và xử lý kỷ luật tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên chưa đủ sức góp phần ngăn chặn, đẩy lùi quan liêu, thiếu trách nhiệm, tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ Đảng. Trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, nhiều nơi cấp ủy vẫn còn “khoán trắng” cho ủy ban kiểm tra thực hiện; chưa phát huy được vai trò tham mưu của các ban tham mưu và ủy ban kiểm tra giúp cấp ủy thực hiện công tác kiểm tra, giám sát.
Một số cấp ủy chưa chú ý chỉ đạo kiện toàn tổ chức bộ máy, tăng cường cán bộ và điều kiện cần thiết khác cho ủy ban kiểm tra hoạt động theo quy chế làm việc của ủy ban kiểm tra do cấp ủy ban hành. Các tổ chức đảng, trước hết là các ban của cấp ủy mới chỉ thực hiện chức năng tham mưu cho cấp ủy, nhưng ít thực hiện được nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của mình theo quy định. Các ban cán sự đảng, đảng đoàn còn hạn chế, lúng túng trong lãnh đạo công tác kiểm tra.
Một số ủy ban kiểm tra thực hiện nhiệm vụ giám sát thường xuyên còn hình thức, giám sát chuyên đề còn hạn chế. Kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm được xác định là nhiệm vụ trọng tâm nhưng thực tế việc phát hiện và tiến hành kiểm tra đạt kết quả chưa cao; một số nơi chưa tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, nơi đã thực hiện thì kết quả còn hạn chế, chưa kiểm tra được cấp ủy viên cùng cấp; còn có biểu hiện né tránh việc kiểm tra tài chính cơ quan tài chính cấp ủy cùng cấp. Việc phối hợp giữa ủy ban kiểm tra với các cơ quan liên quan trong công tác kiểm tra, giám sát có lúc, có việc còn chậm, hiệu quả không cao. Việc thực hiện chức năng tham mưu cho cấp ủy và thực hiện nhiệm vụ do cấp ủy giao của ủy ban kiểm tra một số nơi còn hạn chế, chưa đồng đều ở các cấp...
Từ nay đến năm 2020, tình hình thế giới, khu vực và trong nước sẽ có nhiều biến động phức tạp, nhanh chóng, khó lường. Trong điều kiện Đảng cầm quyền, bên cạnh thuận lợi là cơ bản cũng nảy sinh nhiều nguy cơ: cán bộ, đảng viên chủ quan, tự mãn, quan liêu, chuyên quyền, đặc quyền đặc lợi, dẫn đến tha hóa, biến chất; xuất hiện tâm lý hoài nghi mục tiêu, lý tưởng của Đảng với tính chất, mức độ nghiêm trọng hơn, gây hậu quả xấu, làm giảm niềm tin của nhân dân, đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ.
Một bộ phận cán bộ tham mưu, nhất là cấp tham mưu chiến lược trong các cơ quan công quyền dễ bị tha hóa, câu kết với các doanh nghiệp, với phần tử xấu ngoài xã hội lợi dụng kẽ hở của pháp luật, “chạy cơ chế, chính sách” có lợi cho doanh nghiệp để trục lợi, gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước và đại bộ phận dân cư. Xuất hiện những nội dung vi phạm mới trong một số lĩnh vực hoạt động của đời sống, nhất là vi phạm về thiếu trách nhiệm, cố ý làm trái, ban hành quyết định trái quyết định của cấp trên; vi phạm theo “lợi ích nhóm”, “lợi ích cục bộ” mang tính tập thể, có tổ chức, câu kết với doanh nghiệp hoặc các tổ chức, cá nhân nước ngoài...
Bên cạnh đó, các loại tội phạm có chiều hướng gia tăng, có sự câu kết chặt chẽ trong và ngoài nước, ngoài xã hội với trong nội bộ Đảng, chính quyền; chính trị với kinh tế, quyền lực với quyền lợi, với sự bao che, tiếp tay của một bộ phận cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất, dẫn đến vi phạm với nhiều lỗi phạm mới tinh vi, nghiêm trọng, vi phạm có tính chất dây chuyền, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều đối tượng.
Các thế lực thù địch, phản động ngoài nước sẽ tăng cường câu kết với các tổ chức phản động trong nước tiếp tục thực hiện “diễn biến hoà bình”, tạo sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ trong nội bộ Đảng bằng những thủ đoạn hết sức thâm độc hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta, chia rẽ Đảng, Nhà nước với nhân dân, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Sự tác động nêu trên sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến các tổ chức đảng, đảng viên, trong đó, có ảnh hưởng trực tiếp đến nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của các tổ chức đảng.
Xuất phát từ vị trí, mục đích, ý nghĩa, tác dụng, vai trò quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng trong công tác xây dựng Đảng cũng như thực trạng của vấn đề như trên, cần tập trung thực hiện đồng bộ một số giải pháp chủ yếu. Đó là tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp, trước hết là người đứng đầu cấp ủy về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng.
Xây dựng, hoàn thiện các quy định của Đảng; hoàn thiện các quy định của pháp luật để có căn cứ, cơ sở đổi mới phương thức kiểm tra, giám sát và thực hiện có kết quả các chương trình kiểm tra, giám sát. Đổi mới, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp bảo đảm hiệu lực, hiệu quả. Đổi mới và hoàn thiện quy trình, phương pháp kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng…
