Sẵn sàng bán buôn điện cạnh tranh vào 2019

• Cải cách thị trường điện cạnh tranh cần sự minh bạch trong cơ cấu giá
• Hỗ trợ phát triển thị trường điện cạnh tranh tại Việt Nam
• Thị trường điện lạnh “đóng băng” vì thời tiết
• Việt Nam chưa thể có thị trường điện cạnh tranh ngay
• Minh bạch hóa thị trường điện cạnh tranh

Tại buổi Tổng kết vận hành thị trường phát điện cạnh tranh và thị trường bán buôn điện cạnh tranh thí điểm giai đoạn từ 1-7-2017 đến 30-6-2018 diễn ra ngày 8-10 tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng khẳng định, Bộ Công Thương đang chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị nghiên cứu chuẩn bị cho thị trường bán buôn điện cạnh tranh theo đúng lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. 

Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương) cho biết, qua 5 năm vận hành, đến nay, đã có 87 nhà máy điện tham gia giao dịch trên thị trường, với tổng công suất đặt gần 23.000 MW, tăng gần 3 lần so với thời điểm mới vận hành thị trường vào tháng 7/2012 (chỉ có 31 nhà máy điện). Hệ thống điện tiếp tục được vận hành an toàn tin cậy, cung cấp đủ điện cho phát triển kinh tế xã hội, không có sự cố có nguyên nhân từ việc vận hành thị trường điện đảm bảo cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia. 

Đối với thị trường bán buôn điện cạnh tranh vận hành thí điểm, đến nay đã có 99% (633/639) số điểm đo thuộc phạm vi ranh giới được thu thập trực tiếp từ xa về Trung tâm điều độ A0; chất lượng số liệu đo đếm từng bước cải thiện, công tác công bố, đối soát, xác nhận số liệu đo đếm từng bước đi vào khuôn khổ, cơ bản đáp ứng yêu cầu.

Dự kiến, sau khi kết thúc giai đoạn vận hành thí điểm, thị trường bán buôn điện cạnh tranh sẽ được vận hành chính thức từ năm 2019.

Đại diện Cục Điều tiết điện lực nhận định, thị trường điện đã giúp tăng tính minh bạch, công bằng trong việc lập lịch, huy động các nhà máy điện, góp phần tối ưu toàn hệ thống, tạo động lực và sự tin tưởng để thu hút các nhà đầu tư. 

Các đơn vị phát điện đã nhận thức được tầm quan trọng, chủ động hơn trong công tác vận hành, rút ngắn thời gian sửa chữa bảo dưỡng, cắt giảm chi phí vận hành, chủ động trong chào giá nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất của đơn vị, góp phần nâng cao hiệu quả chung của toàn hệ thống.

Theo ông Nguyễn Văn Thanh, Phó Tổng giám đốc Công ty Nhiệt điện Hải Phòng, thị trường phát điện cạnh tranh chính thức vận hành đã giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong tính toán, lập kế hoạch vận hành cho các nhà máy, lập lịch huy động và bảo dưỡng sửa chữa. Tuy nhiên, đối với các nhà máy nhiệt điện, do chào giá theo chi phí biến đổi nên giá thị trường trong ngày thay đổi từng chu kỳ giao dịch, dẫn tới phải tăng giảm tải nhiều lần trong ngày, ảnh hưởng tuổi thọ thiết bị và tăng nguy cơ sự cố. 

Đối với các nhà máy thủy điện, khả năng vận hành tối ưu trong mùa lũ để giảm lưu lượng xả qua tràn cũng khó được đáp ứng trong các chu kỳ phụ tải thấp; nhiều nhà máy phải chạy công suất thấp để điều chỉnh điện áp hệ thống trong các giờ thấp điểm hoặc các ngày có phụ tải thấp, gây ảnh hưởng đến doanh thu và tăng tỷ lệ điện tự dùng...

Thị trường điện đã giúp tăng tính minh bạch, công bằng trong việc lập lịch, huy động các nhà máy điện, góp phần tối ưu toàn hệ thống, tạo động lực và sự tin tưởng để thu hút các nhà đầu tư

Theo Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng, phát triển thị trường điện cạnh tranh là chiến lược phát triển dài hạn của ngành điện Việt Nam đã được quy định trong Luật Điện lực năm 2004 và tiếp tục được cụ thể hóa trong Quyết định 63/2013/QĐ-TTg ngày 8/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ quy định về lộ trình, các điều kiện và cơ cấu ngành điện để hình thành và phát triển các cấp độ thị trường điện lực tại Việt Nam. 

Theo đó, thị trường điện Việt Nam sẽ hình thành và phát triển theo 3 cấp độ: Thị trường phát điện cạnh tranh; Thị trường bán buôn điện cạnh tranh và Thị trường bán lẻ điện cạnh tranh. Việc vận hành thí điểm Thị trường bán buôn điện cạnh tranh trong thời gian vừa qua là cơ sở để đánh giá tính phù hợp của các cơ chế vận hành Thị trường bán buôn điện theo thiết kế chi tiết đã được phê duyệt; đồng thời, các đơn vị thành viên thị trường đã từng bước làm quen với các cơ chế mới, đào tạo nâng cao năng lực.

Theo kế hoạch dự kiến, sau khi kết thúc giai đoạn vận hành thí điểm, thị trường bán buôn điện cạnh tranh sẽ được vận hành chính thức từ năm 2019. Để thị trường bán buôn điện cạnh tranh vận hành chính thức từ năm 2019, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nhấn mạnh về việc tập trung thực hiện hoàn thành tốt giai đoạn vận hành thí điểm các tháng cuối năm 2018; hoàn thành Thông tư quy định vận hành thị trường bán buôn điện; đồng thời tích cực đẩy mạnh công tác hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng CNTT cũng như tiếp tục triển khai đào tạo nâng cao năng lực cho các đơn vị thành viên đáp ứng yêu cầu vận hành thị trường điện.