Hướng tới Sea Games 30: Minh bạch từ khâu tuyển chọn
Khi tiêu chí không rõ ràng
Làng thể thao Việt Nam từng chứng kiến không ít câu chuyện dở khóc dở cười liên quan đến danh sách vận động viên (VĐV) tham dự SEA Games. Và cũng chỉ SEA Games hay các giải đấu cấp khu vực Đông Nam Á mới xảy ra những thắc mắc, phản ứng mạnh mẽ của người không được chọn tham dự. Đơn giản đây là sân chơi phù hợp với trình độ của nhiều (VĐV).
Ở sân chơi đó, VĐV có thể dễ đoạt huy chương và đi kèm là sự vinh danh, tiền thưởng. Người trong nghề ước tính, mỗi tấm Huy chương vàng hiện tại của SEA Games có thể mang về gần trăm triệu đồng tiền thưởng cho VĐV từ nguồn thưởng của ngành Thể thao Trung ương và địa phương, thưởng nóng của Đoàn thể thao cũng như các doanh nghiệp…
Ngần ấy tiền thưởng mang lại khoản tích cóp đáng kể với những VĐV chỉ có lương khoảng vài triệu đồng/tháng. Tất nhiên, cái danh đoạt Huy chương SEA Games cũng là thứ không thể bỏ qua và luôn được VĐV hướng tới. Đó là sự ghi nhận cả một quá trình vươn lên của VĐV, nhất là khi SEA Games vẫn nhận được sự quan tâm đặc biệt từ ngành Thể thao cả ở cấp Trung ương cũng như địa phương.
Trong khi ấy, danh tiếng từ những tấm huy chương châu lục, thế giới dù lớn hơn nhiều so với những tấm huy chương SEA Games hay Đông Nam Á nhưng lại xa tầm với của nhiều VĐV. Vì thế, tấm huy chương SEA Games được xem là thiết thực. Thế nên, trước mỗi kỳ SEA Games, danh sách VĐV tham dự mới được quan tâm đặc biệt.
Cho đến trước năm 2017, đội tuyển bóng bàn quốc gia vẫn gây chú ý trong cách tuyển chọn VĐV tham dự SEA Games. Trong hai kỳ SEA Games trước năm 2017, cách thức tuyển chọn của đội luôn gây xôn xao dư luận. Tất cả bắt nguồn từ sự không nhất quán, rõ ràng từ khâu tuyển chọn. Cứ gần đến ngày tham dự mới có quyết định chính thức về cách tuyển chọn là thi đấu nội bộ để xếp hạng rồi chọn VĐV.
 |
| Tay vợt Nguyễn Anh Tú phải đạt thành tích xuất sắc ở Giải vô địch quốc gia – 2019 mới có cơ hội dự SEA Games – 2019. |
Trước đó, ngay trong chính nội bộ đội cũng đã có những thắc mắc về cách chọn nhân sự trong đó tay vợt vô địch quốc gia lại không được tham dự. Chính vì những thắc mắc này mà Tổng cục TDTT mới quyết định thi đấu nội bộ để chọn VĐV tham dự SEA Games năm 2013 và 2015. Tuy nhiên, do không công bố cách tuyển chọn này từ khi đội tuyển tập trung dẫn đến người ở nhà cũng không tâm phục khẩu phục.
Thông báo sớm để không bị động
Sau những ồn ào ở đội tuyển bóng bàn quốc gia, chính bộ môn bóng bàn của Tổng cục TDTT và Ban huấn luyện đội tuyển quốc gia đã quyết định tìm đến cách tuyển chọn khác. Theo đó, Ban huấn luyện sẽ căn cứ vào thành tích tại Giải vô địch quốc gia để xác định thành phần chính của đội tuyển. 4 tay vợt xếp đầu nội dung đơn ở giải sẽ được lựa chọn tham dự SEA Games. Tay vợt thứ năm ở đội tuyển sẽ do Ban huấn luyện lựa chọn.
Thực tế, cách tuyển chọn này cũng gây thắc mắc là có thể khiến những tay vợt “thăng hoa đột xuất” giành vé tham dự SEA Games trong khi tay vợt có thực lực tốt hơn lại phải ngồi nhà. Tuy nhiên, cách tuyển chọn này lại bảo đảm tiêu chí rõ ràng, minh bạch, hạn chế cảm tính.
Trong khi đó, Ban huấn luyện cũng có quyền lựa chọn nhân sự là tay vợt thứ 5 nên vẫn có thể chủ động trong các phương án nhân sự. Đến năm 2017, cách tuyển chọn này đã giúp đội tuyển không còn ồn ào khâu nhân sự.
Chính thành công ban đầu này đã khiến một số đội tuyển khác cân nhắc theo hướng này. Như ở đội tuyển điền kinh, danh sách nhân sự đội tuyển tham dự SEA Games tới dự kiến sẽ được chốt lại sau Giải vô địch quốc gia, diễn ra vào tháng 8. Trước đó, giải thường được tổ chức sớm hơn nhưng lại không phải là nơi quyết định danh sách đội tuyển tham dự các giải quốc tế sau đó.
Theo đó, những người có trách nhiệm căn cứ vào thành tích của VĐV tại giải sẽ quyết định danh sách đội tuyển tham dự SEA Games. Theo các nhà chuyên môn, 3 tháng trước khi diễn ra SEA Games là thời điểm phù hợp để ra quyết định chọn lựa nhân sự. Cách chọn lựa này có thể khiến những VĐV nổi tiếng phải ngồi nhà nhưng đó là cuộc chơi và người trong cuộc phải chấp nhận. Nếu muốn góp mặt ở SEA Games tới, đương nhiên phải có sự chuẩn bị tốt nhất. Cách làm này cũng không lạ trong làng điền kinh thế giới và không ít VĐV hàng đầu thế giới đã phải đứng ngoài cuộc chơi.
Việc thay đổi chỉ có thể diễn ra nếu VĐV được lựa chọn bị chấn thương. Còn nếu không, danh sách được giữ nguyên để bảo đảm không có sự can thiệp vào danh sách với những lý do ngoài chuyên môn. Cách tuyển chọn này cũng được thông báo từ đầu năm nay nên VĐV bị loại sẽ khó phàn nàn.
Rõ ràng, mỗi cách tuyển chọn đều có mặt ưu và nhược điểm. Tuy nhiên, trong điều kiện của ngành Thể thao Việt Nam, việc lựa chọn cách tuyển chọn bảo đảm sự rõ ràng dù chưa chắc đã bảo đảm chính xác 100% về chuyên môn cũng đáng được cân nhắc.
