Tín hiệu lạc quan từ vòng đàm phán thứ 8 về Syria

• Nga-Mỹ tái khởi động vòng đàm phán mới về Syria?
• Giải quyết xong IS, Nga rục rịch rút quân khỏi Syria
• Chớp cơ hội kết thúc cuộc chiến Syria

Xuất hiện trước báo giới vào chiều tối 30-11 với nụ cười trên môi, Đặc phái viên của Liên hợp quốc (LHQ) về Syria Staffan de Mistura cho biết, từ ngày 28 tháng 11 đến nay, ông đã có một số cuộc gặp hữu ích, xây dựng và chuyên nghiệp với Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ Syria, Đại sứ Bashaar Ja'afarri tại một khách sạn bí mật ở Geneva, Thụy Sĩ. Trước khi gặp báo chí, hai bên một lần nữa cũng đã thảo luận tại trụ sở của LHQ. 

Theo đó, để có thời gian cho đoàn đàm phán của Chính phủ Syria về nhà "tham vấn", vòng đàm phán thứ 8 nhằm chấm dứt xung đột ở quốc gia Trung Đông này sẽ kéo dài hơn dự kiến. Giai đoạn 1 của vòng đàm phán thứ 8 kết thúc vào trưa 1-12. Giai đoạn 2 sẽ được bắt đầu vào ngày 15-12. 

Cũng theo lời của ông Staffan de Mistura, lần này, các bên đã tập trung thảo luận những vấn đề nhạy cảm như Hiến pháp mới và bầu cử Quốc hội, bầu cử Tổng thống do LHQ kiểm soát ở Syria. 

Đặc phái viên của LHQ về Syria cũng đề cập đến một chương trình "12 điểm" trong kế hoạch dẫn tới "một tầm nhìn chung về Syria" sau hơn sáu năm chiến tranh. Theo đó, cuộc khủng hoảng ở Syria giờ đây có khả năng đi đến "một tiến trình chính trị thực sự". Các bên liên quan đang tìm kiếm sự đồng thuận dựa trên việc thực thi Nghị quyết 2254 của Hội đồng Bảo an LHQ. 

Sau cuộc gặp với đại diện Chính phủ Syria, ông Staffan de Mistura cũng đã có cuộc gặp với đại diện phe đối lập ở Syria, vốn lần đầu tiên thống nhất cho một tổ chức đại diện duy nhất.

LHQ cho biết có 167 trẻ em trong số 500 thường dân cần được sơ tán khẩn cấp khỏi Đông Ghouta. Ảnh: EPA

Vòng đàm phán thứ 8 giữa chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad và phe đối lập Syria chính thức bắt đầu tại Geneva vào ngày 29-11. Các thống kê được trình lên LHQ cho biết, trong hơn 6 năm xảy ra xung đột, hơn 330.000 người đã bị chết ở Syria và hàng triệu người đã bị đuổi khỏi nhà, sống cuộc đời tha hương. 

Báo cáo của Phó Tổng thư ký LHQ phụ trách viện trợ nhân đạo và điều phối cứu trợ khẩn cấp Mark Lowcock, trình bày tại Hội đồng Bảo an LHQ hôm 29-11 cũng nhấn mạnh, với một nửa số dân phải rời bỏ nhà cửa lánh nạn, Syria đang chứng kiến một cuộc khủng hoảng di dân lớn nhất và nghiêm trọng nhất thế giới. 

Chỉ riêng trong 9 tháng đầu năm nay, trung bình mỗi ngày có hơn 6.500 người ở Syria phải rời bỏ nhà cửa để lánh nạn.Tình hình đặc biệt nghiêm trọng tại phía Đông Bắc Syria khi xung đột vẫn tiếp diễn tại khu vực trải dài từ sông Euphrate tới biên giới Iraq, với 2 điểm nóng chiến sự là tỉnh Raqqavà Deir ez-Zor. 

Trong 1 năm qua, các cuộc không kích và giao tranh trên thực địa đã khiến hơn 436.000 người dân tại Raqqa và khu vực lân cận rời bỏ nhà cửa. Trong khi đó, từ tháng 8 đến nay, đã có khoảng 350.000 người dân tại Deir ez-Zor phải rời đi. Hiện còn gần 3 triệu người dân Syria đang phải sống trong các khu vực bị vây hãm và khó tiếp cận. 

Bên cạnh đó, Syria còn đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Syria, khi có tới hơn 13 triệu người dân tại nước này cần được viện trợ nhân đạo khẩn cấp, sống trong điều kiện thiếu thốn lương thực - thực phẩm, thuốc men, nước sạch... trầm trọng, trẻ em không được đến trường, không được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc y tế...

Cũng theo lời của ông Mark Lowcock, trong thời gian diễn ra vòng đàm phán thứ 8, những vướng mắc giữa các bên đã bắt đầu được tháo gỡ, trong đó có việc Chính phủ Syria đồng ý ngừng bắn ở khu vực nổi dậy Đông Ghouta, sau nhiều ngày tấn công dữ dội. 

Về vấn đề này, đặc phái viên của LHQ về Syria Staffan de Mistura cho biết thêm, chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad đã đồng ý với kế hoạch ngừng bắn tại khu vực bị kiểm soát bởi phe nổi dậy theo đề xuất của Nga. "Nga đã đề xuất và Chính phủ Syria đã chấp nhận ngừng bắn ở Đông Ghouta", ông Staffan de Mistura nói. 

Đặc phái viên của LHQ về Syria cho biết thêm, ông được thông báo về đề nghị này từ Đại sứ của Nga tại LHQ, trong cuộc họp của đại diện 5 quốc gia thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an LHQ gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc. 

Ông Staffan de Mistura nhấn mạnh: ""Bây giờ chúng ta cần phải xem liệu cuộc đình chiến này diễn ra như thế nào. Nó chỉ kéo dài trong thời gian đề xuất và tổ chức đàm phán hay sẽ còn tiếp diễn trong thời gian tới". 

Trong khi đó, phóng viên James Bays của Đài Al Jazeera cho hay, đại diện phe đối lập ở Syria có vẻ  chào đón lệnh ngừng bắn ở Đông Ghouta. 

Phóng viên James Bays miêu tả thêm rằng, Đông Ghouta từng là nơi mà các hoạt động quân sự bị cấm theo thỏa thuận của Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Iran trong các cuộc đàm phán riêng với Chính phủ Syria và đại diện phe đối lập Syria ở thủ đô Astana của Kazakhstan. 

Còn Jan Egeland, cố vấn đặc biệt của LHQ tại Syria, đã kêu gọi những nỗ lực khẩn cấp và khẩn cấp hơn để giúp đỡ khoảng 500 người, trong đó có 167 trẻ em bị bao vây ở Đông Ghouta. 

"Những người đàn ông có quyền lực đang cùng ngồi bàn với danh sách những trẻ em cần được di tản, nếu không họ sẽ chết...", ông Jan Egeland bày tỏ. Các cuộc di tản cần phải được chấp thuận trước khi các bên có thêm quyết tâm và sự bình tĩnh để đàm phán với nhau.