Nước Mỹ và một tuần đầy “bận rộn” về thương mại

• Thổ Nhĩ kỳ "xuống nước", Mỹ vẫn quyết không nương tay
• Biểu tình lan rộng khắp nước Mỹ phản đối chính sách của Tổng thống Trump
• Nhìn lại vụ bê bối chính trị lớn nhất lịch sử nước Mỹ
• Nước Mỹ muốn giúp giới trẻ sử dụng mạng xã hội một cách có ích

Một tuần “bận rộn”

Hôm 1-9, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố, không cần đưa Canada vào thỏa thuận thương mại NAFTA mới, đồng thời cảnh báo Quốc hội Mỹ không nên can thiệp vào các cuộc đàm phán giữa Washington và Ottawa.

Theo ông Donald Trump, nếu không đạt được một thỏa thuận công bằng cho Mỹ thì Mỹ sẽ kiên quyết không chấp nhận thỏa thuận với Canada. Trước đó, hôm 29-8, Canada và Mỹ đã chính thức nối lại vòng đàm phán sửa đổi NAFTA sau khi Mỹ và Mexico đạt được một thỏa thuận sơ bộ. Hạn chót mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đặt ra để hai bên đạt thỏa thuận cuối cùng là vào ngày 31-8.

Tuy nhiên, đến ngày 31-8, Mỹ và Canada không thỏa hiệp về một điểm mấu chốt thuộc lĩnh vực nông nghiệp trong các cuộc đàm phán nhằm sửa đổi NAFTA. Các quan chức Mỹ cho biết họ sẽ gặp lại các đối tác Canada vào tuần tới trong một nỗ lực để đạt được thỏa thuận.

Ngày 27-8, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ và Mexico đã đạt được một thỏa thuận thương mại mới, “mở đường” cho khả năng sửa đổi NAFTA. Ông Donald Trump đánh giá thỏa thuận thương mại Mỹ-Mexico sẽ thay thế NAFTA. Việc này khiến Canada bị đẩy vào thế cô lập.

Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trả lời phỏng vấn hãng tin Bloomberg hôm 31-8, Tổng thống Donald Trump đã cảnh cáo có thể rút Mỹ khỏi WTO nếu tổ chức này không đối xử tốt hơn với Washington. Ông nhấn mạnh: “Nếu họ không có sự điều chỉnh, tôi sẽ rút khỏi WTO”.

Người đứng đầu Nhà Trắng cho rằng, Mỹ đang bị đối xử một cách không công bằng trong thương mại quốc tế, đồng thời chỉ trích WTO vì đã để điều này xảy ra. Trước đó hai ngày, Mỹ đã đệ đơn khiếu nại Nga lên WTO, thách thức “biện pháp bảo hộ đặc biệt” mà Moscow sử dụng để tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ nhằm trả đũa việc Washington áp thuế đối với các sản phẩm nhôm và thép của Nga.

Phía Mỹ nói rằng, Nga đã vi phạm quy định của WTO vì các mức thuế bổ sung đó chỉ được áp đặt đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, không phải đối với hàng hóa nhập khẩu từ bất kỳ nước nào khác, và vì mức thuế mới này cao hơn mức tối đa theo quy định của WTO. Nga sẽ có 60 ngày để giải quyết tranh chấp này, sau thời hạn trên, Mỹ có thể đề nghị WTO lập một ủy ban để xét xử tranh chấp.

Đáp lại, Moscow khẳng định các mức thuế này trong khung thỏa thuận của WTO về biện pháp bảo vệ đặc biệt, đền bù cho những tổn hại do quốc gia khác gây ra và ở đây là Mỹ. Nga cho biết trước đó Mỹ đã áp thuế lên nhôm và thép nhập khẩu từ Nga gây thiệt hại ước tính 537,6 triệu USD/năm. Nay mức thuế bổ sung của Nga (tăng từ 25% lên 40% đối với hàng loạt hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ) sẽ giúp Moscow bù lại 87,6 triệu USD trong năm nay. Số 450 triệu còn lại sẽ được bù trong 3 năm tiếp theo. Bộ trưởng Phát triển Kinh tế Nga Maxim Oreshkin cho biết hành động của Nga phù hợp với quy định của WTO.

Cũng trong cuộc phỏng vấn này, Tổng thống Mỹ cho biết ông dự định hiện thực hóa kế hoạch áp đặt mức thuế mới lên 200 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, ngay sau khi thời gian tiếp nhận ý kiến công chúng về kế hoạch này kết thúc trong tuần này.

Đáp lại, Trung Quốc cảnh báo, việc gây sức ép đối với Bắc Kinh về thương mại sẽ không có tác dụng, khẳng định rằng, bất chấp những biện pháp mạnh của Washington, Bắc Kinh sẽ kiên định và từng bước thúc đẩy cải cách cũng như mở cửa nền kinh tế nước này theo lộ trình đã đề ra. Phía Trung Quốc cũng nhấn mạnh, lựa chọn đúng đắn và duy nhất để giải quyết xung đột thương mại Mỹ-Trung Quốc là thông qua đàm phán trên cơ sở chân thành và bình đẳng.

Nền kinh tế thấm mệt

Có nhiều nhận định rằng, nền kinh tế Mỹ đã bắt đầu “thấm mệt” sau các “đòn” thuế nhập khẩu của người đứng đầu Nhà Trắng. Các doanh nghiệp Mỹ là những nạn nhân đầu tiên của chính sách áp thuế nhập khẩu nhôm, thép do chính quyền của Tổng thống Donald Trump ban hành. Đầu tiên là ngành công nghiệp xe hơi. Việc Tổng thống Mỹ dọa đánh thuế xe hơi ngoại quốc nhập vào Mỹ đã khiến hai “con chim đầu đàn” của ngành công nghiệp xe hơi nước này là Ford và Generald Motors (GM) vô cùng lo ngại.

Ở vòng 1 của cuộc chiến thương mại, chính quyền Tổng thống Donald Trump mới chỉ đánh thuế nhôm, thép mà cũng đã gây nhiều thiệt hại cho cả Ford lẫn GM. Hãng xe Ford thẩm định phí tổn của tập đoàn này tăng thêm 145 triệu USD trong quý 2/2018 và có thể khoản phụ trội đó còn tăng thêm 600 triệu USD trong quý 3/2018.

Với GM, thiệt hại lên tới 1 tỷ USD cho cả năm 2018. Bước sang vòng thứ 2, khi Trung Quốc phản công và đánh thuế đáp trả vào hàng hóa Mỹ, Ford càng lo lắng hơn do tập đoàn này đã “bắt rễ” tại vào thị trường đông dân nhất hành tinh. Trong trường hợp của GM, có một số kiểu xe của hãng này sản xuất ngay tại Trung Quốc và Mexico, do đó, tập đoàn này sẽ “lãnh đủ” nếu ông Donald Trump đi đến cùng quyết định đánh thuế xe hơi.

Không chỉ có lĩnh vực sản xuất hứng chịu hiệu ứng “gậy ông đập lưng ông” mà ngay cả người tiêu dùng Mỹ cũng bị vạ lây. Thu nhập của các nhà sản xuất và người nông dân Mỹ lao dốc vì họ không thể bán hàng hóa sang các thị trường như châu Âu, Canada, Mexico và nhất là Trung Quốc.

Cùng lúc, hàng hóa Mỹ tăng giá khiến các hộ gia đình cũng giảm bớt chi tiêu mua sắm. Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ Thomas Donohue nhấn mạnh, các hàng rào thuế quan tai hại đã ảnh hưởng đến các doanh nghiệp và tầng lớp công nhân, từ người nông dân đến người tiêu dùng Mỹ.

Có một ví dụ rằng, trả lời phỏng vấn trên đài truyền hình CNBC, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc hãng nước ngọt Coca Cola James Quincey thừa nhận đã phải tăng giá mỗi lon Coca do giá nhôm và thép đắt hơn so với trước. Đây là một sự kiện hiếm thấy vì ít khi nào hãng nước ngọt này tăng giá giữa năm.