Nga nói gì về việc Mỹ đơn phương rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở?

• Mỹ chính thức rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở
• Hàng chục chiến đấu cơ Nga bay lượn kín bầu trời Moscow
• Nga-Mỹ lại “ăn miếng, trả miếng” vì Hiệp ước Bầu trời Mở

Máy bay trinh sát của Nga chuyên được sử dụng cho các nhiệm vụ trong khuôn khổ hiệp ước Bầu trời Mở. Ảnh: ITN

"Sau khi rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở, Mỹ kỳ vọng các đồng minh, một mặt sẽ cản trở các chuyến bay quan sát của Nga phía trên các cơ sở quân sự Mỹ ở châu Âu, mặt khác, chia sẻ với Washington các tài liệu ảnh của họ về căn cứ Nga. Điều này với Nga là không thể chấp nhận được", Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 22/11 phát biểu, Xinhuanews đưa tin.

Theo lời ông Lavrov, Moscow "sẽ tìm kiếm sự đảm bảo chắc chắn rằng các quốc gia còn lại trong hiệp ước thực hiện nghĩa vụ", gồm việc đảm bảo khả năng quan sát của Nga với toàn bộ lãnh thổ các nước này và đảm bảo tài liệu các chuyến bay quan sát của các nước không bị chuyển giao cho một nước khác.

Ông Lavrov cũng kêu gọi các nước đánh giá kỹ lợi ích an ninh khi tham gia văn kiện để đưa ra các quyết định phù hợp. Moscow sẽ theo dõi các bước đi để có hành động tương xứng.

Cùng ngày, trưởng đoàn đàm phán Nga về các vấn đề an ninh quân sự và kiểm soát vũ khí, ông Konstantin Gavrilov, kì vọng các hoạt động trong khuôn khổ Hiệp ước Bầu trời Mở tiếp tục diễn ra bình thường. Quan chức Nga cho hay, Moscow không loại trừ khả năng chính quyền mới ở Mỹ có thể tham gia trở lại văn kiện.

Hiệp ước Bầu trời Mở được ký kết vào năm 1992, có hiệu lực thi hành từ năm 2002, là một trong những giải pháp nhằm chấm dứt nghi kị giữa các cường quốc quân sự hậu Chiến tranh Lạnh. Tham gia ký kết hiệp ước có 35 quốc gia, bao gồm Mỹ, Nga, Canada và Liên minh châu Âu (EU).

Theo hiệp ước,các quốc gia thành viên được tiến hành các chuyến bay giám sát trên không phận của nhau, nhưng phải thông báo trước 72 tiếng để nước chủ nhà có thời gian phản hồi. Thỏa thuận cho phép các nước tiếp cận, chụp ảnh từ trên không các khu vực của các thành viên còn lại, dù họ không có mạng lưới vệ tinh trinh sát hiện đại.

Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Mỹ thông báo Mỹ không còn là một bên tham gia Hiệp ước Bầu trời Mở kể từ ngày 22/11, đúng 6 tháng từ thời điểm nước này tuyên bố sẽ rút khỏi văn kiện với cáo buộc Nga vi phạm các điều khoản của hiệp ước.

Các thành viên NATO và một số nước Đông Âu nhiều lần hối thúc Mỹ duy trì thỏa thuận do lo ngại Nga sẽ rút khỏi hiệp ước để đáp trả, gây suy yếu an ninh trong khu vực.