Kế hoạch hòa bình Trung Đông của Mỹ có nguy cơ thất bại

• Palestine khẳng định không đánh đổi quyền lợi chính trị để lấy kinh tế
• “Hiệp ước thế kỷ ”giữa Palestine và Israel?
• Palestine sẽ chỉ đối thoại hòa bình với Israel trước mặt ông Putin

Từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức đầu năm 2017, chính quyền Mỹ cho biết họ kì công xây dựng kế hoạch hòa bình Trung Đông, còn được biết đến với tên gọi “Thỏa thuận thế kỷ”, theo Reuters. 

Cố vấn cấp cao Nhà Trắng Jared Kushner. Ảnh: Getty

Tuy nhiên, hôm 26-6, sau khi Hội nghị Kinh tế nhằm tìm kiếm khoản đầu tư 50 tỷ USD giúp người Palestine phát triển kinh tế do Mỹ khởi xướng ở Bahrain kết thúc, Cố vấn cấp cao Nhà Trắng Jared Kushner, người phụ trách chính bản kế hoạch, thừa nhận “nỗ lực của Mỹ” có nguy cơ thất bại.

Hội nghị trên được mô tả là hướng tới người Palestine, song lại không chứng kiến sự xuất hiện của đại diện Palestine cũng như Israel. Ở Dải Gaza và Bờ Tây, hàng ngàn người Palestine thậm chí xuống đường để phản đối kế hoạch của Mỹ vì cho rằng Washington sẽ luôn thiên vị cho Israel.

Ông Kushner, trong một nỗ lực khác, nói rằng cánh cửa vẫn để mở cho Palestine, đồng thời nhấn mạnh rằng đây sẽ là một thỏa thuận tốt đẹp nếu cả Israel và Palestine sẵn sàng nói "Có".

Tuy vậy, ông Kushner vẫn từ chối cung cấp thêm thông tin về cách thức Mỹ sẽ hòa giải xung đột nhiều thập kỉ giữa Israel và Palestine. Khi được hỏi về giải pháp hai nhà nước theo tinh thần nghị quyết của Liên Hợp Quốc, ông Kushner tiếp tục từ chối trả lời.

Theo Guardian, tính đến nay, ngoài các nội dung được đưa ra tại hội nghị ở Bahrain, chi tiết của kế hoạch do Mỹ khởi xướng vẫn là ẩn số. Một số nguồn tin nói rằng đề xuất mà Mỹ đưa ra gồm có việc Palestine phải công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel; cho phép sáp nhập các khu định cư lớn ở Bờ Tây vào Israel.

Về Palestine, Mỹ sẽ ủng hộ việc tuyên bố thành lập Nhà nước Palestine ở Dải Gaza và một số vùng thuộc Bờ Tây, song đó sẽ là một nhà nước phi quân sự, do Israel giữ quyền kiểm soát về an ninh…

Nhà Trắng cho đây sẽ là một kế hoạch toàn diện, hoàn toàn khác với ý tưởng cả các chính quyền Mỹ trước đây. Tuy nhiên, đại diện các phe phái của Palestine đều nhấn mạnh thỏa thuận nói trên là không thể chấp nhận được.

Sau khi Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô Israel vào tháng 12-2017 và chuyển đại sứ quán đến đây, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas nhấn mạnh Washington không thể tham gia vào bất kỳ tiến trình hòa bình Trung Đông nào nữa đồng thời kêu gọi một tiến trình do cộng đồng quốc tế dẫn dắt mà trong đó Mỹ không đóng vai trò trung gian.

Theo kế hoạch của Nhà Trắng, chi tiết của kế hoạch trên sẽ được Mỹ công bố vào tháng 11-2019.