Bộ tứ Mỹ-Nhật-Ấn-Australia cảnh báo hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông

• Ngoại trưởng Pompeo vẫn tới châu Á dù ông Trump nhập viện
• Ngoại trưởng Pompeo: "Trung Quốc là mối đe doạ nước ngoài lớn nhất đối với Mỹ"
• Ngoại trưởng Mike Pompeo: Việt Nam-Hoa Kỳ là hình mẫu quan hệ quốc tế

Ngoại trưởng các nước nhóm Bộ Tứ kim cương cùng tân Thủ tướng Nhật Suga (giữa) tại Tokyo. Ảnh: WSJ

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và người đồng cấp Nhật Bản Toshimitsu Motegi, Ngoại trưởng Australia Marise Payne, Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar ngày 6/10 nhóm họp tại Tokyo để bàn về thúc đẩy hoà bình và thịnh vượng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương,với Trung Quốc là trọng tâm của cuộc thảo luận, theo AP.

Tại cuộc họp, các ngoại trưởng đều cam kết tôn trọng chủ quyền lãnh thổ và tự do hàng hải ở khu vực Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương, cho rằng một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở là nền tảng của hòa bình và ổn định ở khu vực.

Phát biểu trước báo giới, Ngoại trưởng Pompeo cảnh báo, Trung Quốc ngày càng có nhiều hành động quyết liệt ở Biển Đông, Biển Hoa Đông, khu vực Mekong, Himalaya... "Điều quan trọng nhất lúc này là chúng ta phải hợp tác để bảo vệ người dân và các đối tác", ông Pompeo nói.

Liên quan đến COVID-19, ông Pompeo một lần nữa cho rằng Trung Quốc đã che đậy nó, khiến dịch bệnh diễn biến tồi tệ hơn trên toàn cầu. Vấn đề ứng phó với COVID-19 và những thách thức kinh tế do Trung Quốc đặt ra cũng là một vấn đề được các ngoại trưởng nêu tại cuộc họp.

Về phần mình, Nhật Bản bày tỏ lo ngại về yêu sách của Trung Quốc với quần đảo Senkaku do Nhật Bản kiểm soát, được Trung Quốc gọi là Điếu Ngư, ở Biển Hoa Đông. Nhật Bản cũng coi hoạt động quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc ở khu vực là một mối đe dọa an ninh.

Báo cáo chính sách quốc phòng hàng năm của Nhật Bản hồi tháng 7/2020 đã chỉ ra rằng Trung Quốc đơn phương thay đổi hiện trạng ở Biển Đông, nơi nước này xây dựng và quân sự hóa các đảo nhân tạo; và nêu yêu sách chủ quyền phi lí với hầu như tất cả các tuyến đường thủy và nghề cá quan trọng của vùng biển.

Trung Quốc chưa phản ứng về cuộc gặp của các ngoại trưởng của nhóm "Bộ Tứ kim cương", song Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Luo Zhaohui trước đó mô tả nhóm là "một chiến tuyến chống Trung Quốc, còn được gọi là Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) mini".

Theo Reuters, Ngoại trưởng Pompeo ban đầu có kế hoạch tới Nhật Bản, Hàn Quốc và Mông Cổ từ ngày 4 đến 8/10, song rút ngắn chuyến đi với Tokyo là điểm đến duy nhất, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhập viện vì nhiễm COVID-19.

Cuộc gặp vừa diễn ra tại Tokyo là hội nghị ngoại trưởng đầu tiên của nhóm "Bộ Tứ kim cương" kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Sự kiện diễn ra giữa bối cảnh khu vực có nhiều biến động. Nhật Bản vừa có Thủ tướng mới là ông Suga Yoshihide. Cuộc họp cách ngày bầu cử Mỹ chỉ vài tuần.

JapanTimes dẫn lời ông David Stilwell, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về Đông Á, bình luận, chuyến công du vào lúc này của Ngoại trưởng Pompeo cho thấy cam kết mạnh mẽ của Washington đối với các đồng minh và đối tác trong khu vực.

Hồi tháng 8, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Stephen Biegun xác nhận Mỹ đang tìm cách chính thức hóa quan hệ quốc phòng chặt chẽ hơn với Ấn Độ, Nhật Bản và Australia, tương tự như NATO.