Thông qua cao tốc Bắc – Nam ở hai kỳ họp đã là rất gấp gáp

• 17/20 đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam làm theo hình thức BOT
• Thường vụ Quốc hội họp phiên đặc biệt cho ý kiến về cao tốc Bắc – Nam
• Tìm giải pháp huy động nguồn vốn khổng lồ cho cao tốc Bắc - Nam 1
• Sắp làm mới hơn 600km cao tốc Bắc - Nam
• Khẩn trương thẩm định Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam

PV: Hiện nay xung quanh BOT vẫn còn rất nhiều quan điểm trái chiều, còn nhiều người dân “né” trạm thu phí và thậm chí cả mang xe chặn quốc lộ để phản đối trạm BOT, nhưng Bộ Giao thông vận tải lại trình phương án 17/20 dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam làm theo hình thức BOT. Ông có quan điểm thế nào về vấn đề này?

ĐB Phùng Văn Hùng: Cũng phải nói rằng cao tốc Bắc - Nam là một dự án rất quan trọng, nếu có được sẽ là yếu tố thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước, và đáng lẽ, chúng ta phải làm từ lâu rồi, chứ không phải đến bây giờ. Tôi nghĩ rằng ĐBQH sẽ đồng ý rất cao việc triển khai. Nhưng cá nhân tôi rất băn khoăn nếu chúng ta không làm theo một quy trình rất chặt chẽ để đảm bảo rằng việc triển khai một dự án lớn như vậy được sự đồng thuận của xã hội và đảm bảo được hiệu quả.

Ở đây đúng như chị vừa nói, hiện tới 18 dự án thành phần trong tổng số 20 dự án dự kiến được triển khai theo hình thức BOT. Mà các dự án BOT thời gian vừa qua, hiệu quả cũng tốt, nhưng cũng không ít vấn đề phát sinh, tạo bức xúc trong xã hội như: về cơ chế chính sách, mức thu phí, thời gian hoàn vốn, phân chia lưu lượng giao thông giữa cao tốc với những đường có sẵn... Một loạt vấn đề. Tôi nghĩ rằng, Nhà nước cũng đang cân nhắc hoàn thiện chính sách về BOT để đảm bảo hiệu quả, nhưng cũng làm sao đảm bảo thu hút được nhà đầu tư cả trong và ngoài nước.

PV: Để hoàn thiện hệ thống chính sách rõ ràng không thể ngày một ngày hai, bởi hiện chúng ta chưa có luật điều chỉnh, mới chỉ có các văn bản dưới luật. Chính Ủy ban Kinh tế cũng đã nghe báo cáo của Kiểm toán Nhà nước về 27 dự án BOT được kiểm toán, đều là chỉ định thầu. Riêng việc đó thôi cũng đã làm dư luận rất băn khoăn.

ĐB Phùng Văn Hùng: Thế cho nên Bộ Giao thông vận tải lần này cần giải trình cho các ĐBQH được biết để ĐBQH yên tâm với đề xuất này.

Thứ hai nữa là vấn đề thời gian: Chính phủ trình ra quá gấp. ĐBQH chưa có điều kiện nghiên cứu, mà phải nghiên cứu sâu thì mới tham gia thảo luận được chứ. Mặc dù rất ủng hộ, thì cũng phải có thời gian nghiên cứu, đánh giá được sâu thì mới tham gia thảo luận được tốt. Đồng thời, cũng phải cung cấp thông tin cho dư luận xã hội biết. Công trình lớn như vậy, tiêu tốn tới 10 tỷ đô (giai đoạn 1) thì dư luận phải biết, phải tạo sự đồng tình trong dư luận xã hội và sự ủng hộ của ĐBQH. Tôi cho rằng thời gian quá gấp.

ĐBQH Phùng Văn Hùng

PV: Khi thảo luận ở tổ về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, ông đã từng phát biểu: Những công trình lớn, các dự án luật phải gửi tới ĐBQH trước 60 ngày, nhưng đến nay ĐBQH còn chưa được biết đến dự án này. Vậy các ĐBQH có thể cho ý kiến về dự án được không?

ĐB Phùng Văn Hùng: Tôi nghĩ rằng vì nó quan trọng, nên ĐBQH cũng ủng hộ, nhưng phải dành thời gian xem xét cho kỹ hơn. Quan điểm của tôi là kỳ này trình ra Quốc hội để ĐBQH thảo luận, cho ý kiến, cũng như dự án sân bay Long Thành, và thông qua tại hai kỳ họp.

Kỳ này trình ra Quốc hội để cung cấp thông tin cho ĐBQH, ĐBQH thảo luận, đồng thời cung cấp thông tin cho dư luận xã hội. Tại kỳ họp sau thì trình để thông qua chủ trương đầu tư. Có như vậy, mới thu lượm được ý kiến các chuyên gia, các nhà quản lý, dư luận xã hội. Như vậy mới xây dựng được một đề án hoàn thiện. Và trong thời gian đó, tiếp tục kiện toàn chính sách về các dự án BOT giao thông. Lúc đấy, tôi tin rằng các ĐB rất yên tâm và ủng hộ. Quan điểm của tôi là không thông qua trong kỳ họp này.

PV: Là đại biểu chuyên trách, ông được tham gia vào cơ quan thẩm tra và đã tiếp cận với nhiều tài liệu, nghe Bộ Giao thông vận tải giải trình, nghe ý kiến góp ý của các ĐBQH chuyên trách khác và chuyên gia, tức là thuận lợi hơn rất nhiều các ĐBQH ở đây. Với những gì được cung cấp, ông cảm thấy đã đầy đủ căn cứ để quyết định chưa?

ĐB Phùng Văn Hùng: Với chính bản thân cá nhân tôi làm ở cơ quan được cung cấp rất nhiều thông tin, nhưng tôi vẫn cảm thấy chưa đầy đủ thông tin. Như vậy, mình làm sao mình yên tâm được? Quan điểm của tôi, một lần nữa tôi nhấn mạnh, mặc dù ủng hộ rất cao, nhưng làm trong hai kỳ họp cũng đã phải phối hợp quyết liệt lắm rồi: để đẩy mạnh quá trình xây dựng, hoàn thiện dự án, tranh thủ ý kiến tham gia của các chuyên gia, các nhà quản lý, dư luận xã hội... hai kỳ họp theo tôi đã là rất gấp gáp, các cơ quan Nhà nước cũng phải làm việc rất tích cực.

PV: Thông tin gì với ông là thiếu nhất?

ĐB Phùng Văn Hùng: Thông tin về nguồn vốn. 18 dự án dự kiến triển khai theo hình thức BOT thì liệu có thu hút được vốn không, các nhà đầu tư có sẵn sàng không? Thứ nữa, với sự tồn tại của Quốc lộ 1 cũng vừa hoàn thiện một số đoạn tuyến theo hình thức BOT, giờ lại có đường cao tốc nữa, thì cơ chế nào để chúng ta đảm bảo rằng việc thu hút được nguồn vốn là có cơ sở? Mà tôi nghĩ rằng cần nghiên cứu để đánh giá và có cơ sở rất chặt chẽ.

PV: Tức là, theo ông, các nhà đầu tư BOT Quốc lộ 1 và cả cao tốc sẽ lo lắng vì bị cạnh tranh, phân chia lưu lượng, sẽ phá hỏng phương án đầu tư ban đầu, khó thu hồi vốn, vì lượng phương tiện là nhất định?

ĐB Phùng Văn Hùng: Đúng vậy. Và chúng ta phải tính toán sự gia tăng lưu lượng phương tiện cụ thể là thế nào. Chúng ta phải đảm bảo lợi ích cho nhà đầu tư, lợi ích cho người dân, thì mới đảm bảo triển khai dự án có hiệu quả.

PV: Trong điều kiện nợ công rất cao và ngân sách thì “giật gấu vá vai” thế này, việc Chính phủ gấp rút trình ra Quốc hội 2 dự án rất lớn thế này có khiến ĐB cảm thấy lo lắng?

ĐB Phùng Văn Hùng: Cái đó là cái lo chung của các ĐBQH và Chính phủ phải giải trình. Chính phủ là cơ quan triển khai và đề xuất các công việc. Khi nào Chính phủ thấy yên tâm thì Chính phủ mới đệ trình, thế thì Chính phủ phải lan truyền được cái yên tâm đó đến ĐBQH, giải trình để QH hiểu sâu hơn nữa, dư luận hiểu thấu đáo các vấn đề, như thế mới tạo được đồng thuận.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đề xuất đưa ra thảo luận 2 dự án ở kỳ họp lần này, việc quyết định hay không là thẩm quyền của tất cả các ĐBQH.

PV: Xin cảm ơn ông!