Lý giải về nội quy không quay phim, chụp ảnh, ghi âm tại trụ sở tiếp dân

Chiều ngày 8-1, trao đổi với phóng viên báo Công an nhân dân, ông Lê Đình Cung, Phó Trưởng Ban thường trực tiếp công dân TP Hà Nội cho biết, nội quy này được ban hành dựa trên điều 12 của Luật tiếp công dân, cho phép Chủ tịch UBND TP, Chủ tịch UBND cấp tỉnh ban hành nội dung, nội quy tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân. Nội quy không ảnh hưởng gì đến 6 quyền theo quy định của Điều 7 Luật tiếp công dân. 

Người đến trụ sở tiếp công dân TP sẽ không được tuỳ tiện ghi âm, ghi hình và quay phim.

Ông Cung cho rằng, nội quy này phù hợp với nghĩa vụ của công dân, cũng theo khoản 2, Điều 7 của Luật tiếp công dân. Nghĩa vụ của công dân là đến bất kỳ cơ quan Nhà nước nào là phải chấp hành nghiêm túc quy định của cơ quan đó. Nếu công dân sợ không ghi âm, ghi hình sẽ mất bằng chứng thì cứ yên tâm rằng, sau buổi tiếp, công dân được nhận phiếu nhận đơn của cán bộ tiếp công dân hoặc biên bản xác nhận nội dung buổi tiếp giữa người tiếp công dân và công dân.

Trước câu hỏi khi nào thì xác nhận bằng phiếu nhận đơn, khi nào thì thực hiện lập biên bản xác nhận nội dung buổi làm việc, ông Cung cho biết: “Trên phiếu nhận đơn sẽ ghi ngày, giờ làm việc, và nội dung làm việc của công dân, ghi nhận đã nhận đơn của công dân. Còn trong nhiều trường hợp khác, ví dụ công dân đi thành đoàn có nhiều nội dung khác nhau thì chúng tôi sẽ lập biên bản. Cán bộ lập biên bản có sự đồng thuận của cả hai bên thể hiện bằng chữ ký. Sau đó biên bản sẽ được đóng dấu. Đây là một quy trình kín kẽ. Vì thế không thể có chuyện không ghi âm, ghi hình là ảnh hưởng đến quyền công dân”.

Trụ sở tiếp công dân TP cũng đã bố trí camera ghi hình, có lưu hình ảnh. Mục đích để kiểm soát an ninh trật tự trong cơ quan hành chính; để giám sát cán bộ tiếp công dân trong thực thi công vụ của mình. Ngoài hệ thống camera giám sát còn có cả hộp thư tiếp nhận góp ý của công dân sau buổi tiếp. 

Ông Cung chia sẻ: “Trong nhiều trường hợp chúng tôi phải vất vả hơn vì có một số rất ít công dân đến không phải với mục đích thực hiện quyền của mình mà với mục đích để ghi hình, livestream ra ngoài. Họ vừa nói chuyện với cán bộ, vừa giơ máy vào mặt vừa phát ra ngoài vừa nói “mọi người thấy thế nào”. Nó tạo ra bầu không khí căng thẳng không cần thiết, làm gián đoạn buổi tiếp, làm ảnh hưởng đến công dân khác vì họ đang đợi đến lượt tiếp”. 

Phó Trưởng ban thường trực tiếp công dân TP Hà Nội cũng nhìn nhận, công tác tiếp dân cực kỳ vất vả, rất nhiều trường hợp bị xúc phạm, tạo ra ức chế trong buổi tiếp và làm gián đoạn buổi tiếp. Ông Cung khẳng định, nội quy này có mục đích tạo ra một môi trường làm việc chặt chẽ, đúng mực cho cả công dân và cả người tiếp công dân, để cùng nhau hoàn thành buổi tiếp với không khí nghiêm túc, văn minh, lịch sự, hiệu quả: Công dân được nói hết yêu cầu của mình, được tư vấn để thực hiện đúng luật khiếu nại, tố cáo; cán bộ thì ghi nhận hết ý kiến công dân và có phương án xử lý sau buổi tiếp và thời gian tiếp ngắn nhất để còn tiếp người khác.

Trụ sở tiếp công dân có hệ thống camera giám sát cán bộ.

Liên quan đến việc một số người lo ngại về việc không cho ghi âm, ghi hình là cản trở việc người dân thu thập chứng cứ nếu  họ phải khởi kiện hành vi thực thi công vụ của cán bộ tiếp dân, ông Cung cho rằng, thực ra đối tượng để người dân khởi kiện không phải thái độ của người tiếp dân. Người ta muốn biết lời nói của mình có được cán bộ tiếp ghi đầy đủ không (ghi vào không được xé, sửa), anh có báo cáo với cấp trên để xử lý không. Còn khi khởi kiện, thông thường người ta khởi kiện quyết định giải quyết.  

“Kiểu gì chúng tôi cũng làm được việc chuyển đơn khiếu nại, tố cáo... của người dân đến cấp có thẩm quyền, nên công dân không thể khởi kiện cán bộ tiếp dân được. Có thể một trường hợp cụ thể nào đó người dân chưa hài lòng về thái độ thì cấp trên phản chấn chỉnh, uốn nắn cán bộ cấp dưới. Vì điều này mới cần hộp thư, camera... để giải quyết”, Trưởng ban tiếp công dân Lê Đình Cung khẳng định.

Xung quanh việc dư luận băn khoăn về việc cùng là một hành vi thực thi công vụ, CSGT thì bị ghi âm, ghi hình, rất nhiều trường hợp họ bị giơ điện thoại trước mặt ở giữa đường và họ phải chấp nhận; nhưng ghi âm, ghi hình cán bộ tiếp dân lại không được, một lãnh đạo của Ban tiếp công dân TP cho biết, hai trường hợp này khác nhau, về môi trường hoàn cảnh, điều kiện làm việc thẩm quyền. “CSGT ở ngoài đường, còn đây ở trong trụ sở có camera, có cán bộ giám sát, có lực lượng giám sát cấp dưới, có phiếu nhận đơn... Ở đây, mối quan hệ dân sự - hành chính của cán bộ xử lý với công dân khác nhau hoàn toàn”, vị lãnh đạo này cho biết. 

Công dân có thể yêu cầu trích xuất camera Sáng 8-1, trao đổi với báo chí, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cũng đã thông tin thêm về quy định công dân khi đến làm việc tại trụ sở tiếp dân “không được quay phim, chụp ảnh, ghi âm, ghi hình cán bộ tiếp công dân khi chưa xin phép” trong nội quy tiếp công dân của TP Hà Nội.  Theo đó, Chủ tịch UBND TP Hà Nội khẳng định, Hà Nội không cấm công dân ghi âm, ghi hình khi làm việc tại trụ sở tiếp dân. Tuy nhiên, đồng chí Nguyễn Đức Chung nhấn mạnh, khi đến mỗi cơ quan làm việc, công dân phải tuân thủ nội quy của cơ quan đó.  “Điều này giống như bạn đến nhà người khác làm khách, thì cũng phải xin phép chủ nhà. Ở đây, trong trường hợp người dân có nhu cầu ghi âm, ghi hình thì trao đổi với cán bộ tiếp công dân. Sau khi ghi âm, ghi hình xong thì hai bên cùng kiểm tra lại nội dung và xác nhận bằng biên bản với nhau để làm tài liệu sử dụng trên cơ sở công khai minh bạch”, ông Chung lý giải.  Chủ tịch UBND TP Hà Nội cũng giải thích đưa quy định trên nhằm tránh tình trạng một số người đi theo người nhà đến trụ sở tiếp dân nhưng lại dùng các thiết bị bí mật ghi âm, ghi hình rồi về cắt xén nội dung buổi tiếp, sau đó đưa lên mạng phục vụ những mục đích khác. Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung, hiện tất cả các phòng tiếp công dân trên địa bàn TP Hà Nội và của Trung ương trên địa bàn đều đã trang bị camera ghi âm và ghi hình.  Công dân có yêu cầu muốn trích xuất lại toàn bộ, thì bộ phận tiếp dân sẽ trích xuất đầy đủ bàn giao và có biên bản cẩn thận. Chủ tịch Hà Nội cũng khẳng định việc ban hành nội quy trên đều tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật.